'Ortadoğu Dörtlüsü' İsrail-Filistin sorununa çözüm için Moskova'da toplanıyor
İsrail'in Gazze'ye Aralık 2008'de gerçekleştirdiği saldırının ardından kesilen İsrail-Filistin barış görüşmelerinin yeniden başlaması için Moskova devreye giriyor. Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov sorunun çözümü için Birleşmiş Milletler bünyesinde oluşturulan 'Ortadoğu Dörtlüsü'nün (ABD, Rusya, AB ve BM) 19 Mart'ta Moskova'da toplanacağını söyledi. AB Dış İlişkiler ve Güvenlik Komiseri Catherine Ashton'la birlikte basının sorularını yanıtlayan Lavrov, İran'a S-300 füze sevkıyatının ertelenmesi ile ilgili tartışmalara da değindi. Rus bakana göre Moskova, bölgede tansiyonun yükselmesine neden olacak herhangi bir girişimde bulunmak istemiyor.
Son bir ay için Filistin lideri Mahmut Abbas, Hamas siyasi lideri Halit Meşal ve İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu'yu ağırlayan Moskova, yerleşim çalışmalarının sonlandırılmasına ve bağımsız Filistin devletinin kurulmasına destek veriyor. Abbas ve Meşal Ortadoğuda barışın sağlanması ile ilgili artık ümitlerini yitirdiklerini söylerken, Netanyahu'nun gündeminde İran vardı. İsrail Başbakanı'na göre İran'a dişli bir yaptırım uygulanması gerekiyor ve Tahran'ın güvenliğini artıracak S-300 füzelerinin satışı da iptal edilmeli.
İsrail ve Filistin arasında sürdürülen barış görüşmeleri, İsrail'in Gazze'ye Aralık 2008'de saldırması ve bin 300 Filistinlinin ölümüne neden olmalarının ardından kesilmişti. İsrail 1967 savaşında işgal ettiği Batı Şeria ve Doğu Kudüs'de yerleşim çalışmalarını sürdürüyor. Görüşmeler işgalin sonlandırılamaması ve yerleşimlerin durdurulamaması nedeniyle kilitleniyor. Uluslararası toplumun üzerinde uzlaştığı duruma göre İsrail'in işgal ettiği bölgelerdeki yerleşim çalışmalarını dondurması ve 2001 yılından bu yana yapılan inşaatların da yıkılması gerekiyor.
İsrail Başbakanı Netanyahu Kasım 2009'da yaptığı açıklamada Batı Şeria'daki mesken çalışmaların sınırlandırılabileceğini, ancak Doğu Kudüs için bu durumun mümkün olmadığını söyledi. İsrail gelecekte de yerleşim çalışmalarının süreceğini kaydederken, Filistin işgal edilen topraklarda inşaat çalışmaları durdurulmadan masaya oturmalarının mümkün olmadığını savunuyor.
Lavrov'dan S-300 açıklaması
Rusya'nın S-300 füze savunma sisteminin İran'a verileceğini kaydeden Lavrov, "Ancak bundan önce gerçekleştirilmesi gereken bazı konular var. Rusya kendi yasaları ve uluslararası yükümlülükleri çerçevesinde bölgede tansiyonun yükselmesine neden olacak bir adım atmak istemiyor... Bizim tüm silahlarımızın satışı bu prensip çerçevesinde gerçekleşiyor." dedi.
Federal Askeri Teknik Şirketi Başkan Yardımcısı Aleksander Fomin İran'a S-300 füzelerinin sevkıyatının teknik nedenlerden dolayı geciktiğini söylemişti. Rusya İran'la iki yıl önce beş adet S-300 füze sisteminin satışı konusunda anlaşma imzaladı. 800 milyon dolar değerindeki anlaşmanın, İran'ın hava savunma gücünü artıracağı kaydediliyor. İsrail ve ABD, nükleer tesislerinin vurulmasını engelleyecek bir savunma sistemine Tahran'ın sahip olmaması için Rusya'ya baskı uyguluyor.
Faruk Akkan, Moskova, Cihan