Rusya ve Azerbaycan sınır ve doğalgaz anlaşması imzaladı
Rusya Devlet Başkanı Dmitri Medvedev ve Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev Bakü'de Gençlik Sarayı'nda Sovyetler Birliği'nden kalma sınır sorunların çözümünü sağlayan anlaşmayı imzaladı. İki günlük resmi ziyaret için Bakü'de bulunan Medvedev, Azerbaycan'ı stratejik ortak ilan etti. İkili ve heyetler arası görüşmelerin ardından gerçekleşen imza töreninde Azerbaycan Devlet Petrol Şirketi (SOCAR) Rusya'nın doğalgaz şirketi Gazprom'la doğalgaz alımı konusunda yeni bir anlaşma imzaladı.
Yeni anlaşmaya göre Rusya'nın Azerbaycan'dan aldığı doğalgaz miktarı 2011 ve sonrasında artırılacak. 1 Ocak'tan itibaren 500 milyon metreküplük doğalgaz alımını 1 milyar metreküpe çıkaran Gazprom, yeni anlaşma ile 2011'de Bakü'den 2 milyar metreküp doğalgaz alımı yapacak. Gazprom Başkanı Aleksey Miller ve SOCAR Başkanı Rovnag Abdullayev'in parafe ettiği anlaşma, 2012'de alım miktarının artırılmasını öngörüyor. Rusya'nın girişimi, Nabucco doğalgaz projesinin önemli tedarikçilerinden olması beklenen Azerbaycan'ı yanına çekme çabası olarak yorumlanıyor.
"Azeri doğalgazı için Rusya yolu daha güvenli"
Rusya'nın Azebaycan'dan alacağı doğalgaza ne kadar fiyat ödeyeceği konusunda bir açıklama yapılmazken, Gazprom Başkanı Miller'den sürpriz bir yatırım açıklaması geldi. Rusya, BP'nin Azerbaycan'daki hisselerinden bir kısmına talip. Gazprom başkanı Miller, böyle bir öneri olması durumunda bunu değerlendirebileceklerini söyledi. Miler, Azerbaycan doğalgazının dünya piyasalarına en güvenilir ulaşımının Rusya üzerinden olduğunu herkesin kabul ettiğini savundu.
Miller Azerbaycan'ın Rusya'yı tercih etmesnin gerekçelerini de şu şekilde sıraladı: "İki ülke arasındaki mesafe, transit bölgelerin olmayışı ve halhazırda var olan doğalgaz boru hattı altyapısı, Azerbaycan ile Rusya arasında doğalgaz işbirliğinin daha da geliştirilmesini her iki taraf için de ticari açıdan son derece uygun kılmakta. Bu nedenle, Azerbaycan’ın özellikle Rusya’ya gaz ithalatını artırmaya öncelik vermesinin nedeni oldukça açık. Bugün herkes Rusya rotasının Azeri gazı için en güvenilir ve uygun hat olduğunun farkında."
Avrupa Birliği, Rusya'nın by-pass edilmesini öngören Nabucco doğalgaz boru hattı için Azerbaycan'ı önemli tedarikçilerinden biri olarak görüyor. Rusya ile Azerbaycan arasında imzalanan anlaşmanın Nabucco'nun yeterli doğalgaz bulabilmesi ile ilgili soru işaretlerini artırıyor. Rusya batılı ülkelerin eski Sovyet ülkeleri enerji kaynakalrı üzerinde rekabete girmesinen endişeli. Stratejik oyunda başarılı olmak isteyen Moskova, Türkmen ve Özbek doğalgazına yüksek rakamlar öderken, Azeri doğalgazını satış bedelinin üzerinde bir rakam ödemeye hazır.
İki ülke Samur Nehri'nin korunması ve ortak kullanımı konusunda da bir anlaşma imzaladı.
Faruk Akkan, Moskova, Cihan
