Kırgızistan, Rusya'dan 49 yıllık askeri üs anlaşması karşılığında silah istiyor
Orta Asya'nın stratejik ülkesi Kırgızistan'da askeri üs tartışmaları yeniden gündemde. Rusya ve ABD'nin askeri üslerinin bulunduğu bölgede iki ülke de bölgede etkinliğini artırmak için üsler üzerinden strateji geliştirmeye devam ediyor. Kommersant gazetesi Rusya'nın bölgede bulunan beş ayrı askeri yapısını genişleterek birleştirme ve 49 yıllık yeni bir anlaşma imzalama çabasında olduğunu duyurdu. Anlaşmaya olumlu yaklaşan Kırgız yönetimi askeri üs anlaşması karşılığında Rusya'dan silah istiyor.
Askeri üsle ilgili konuları müzakere etmek için Kırgızistan Savunma Bakanı Abibulla Kudaberdiyev Rus meslektaşı anatoli Serdyukov'la Moskova'da dün bir araya geldi. Kırgız bakan Rusya ile 'Birleşik Rus Askeri Üssü' ile ilgili anlaşmayı kısa sürede imzalanabileceği garantisi verdi. Konunun Erivan'da 21 Ağustos'da gerçekleşen Kollektif Güvenlik Anlaşması Örgütü zirvesinde Rusya Devlet Başkanı Dmitri Medvedev ve Kırgızistan Cumhurbaşkanı Roza Otunbayeva'nın ikili görüşmede ele aldığı da gelen bilgiler arasında.
Rusya'nın Kırgızistan'da başkent Bişkek'in hemen 20 kilometre dışında Kant askeri üssü, Issık Kul'da deniz askeri eğitim merkezi ve torpido gelişim merkezi, yine Issık Kul yakınlarında sismik gözlemevi ve Celalabad'da nükleer test gözlemevi olmak üzere beş ayrı yapısı bulunuyor.
Moskova ve Bişkek devrik Kırgız lider Kurmanbek Bakiyev zamanında da 'Birleşik Rus Askeri Üssü' ile ilgili görüşmelerde bulunmuş, Nisan ayında gerçekleşen ayaklanmanın ardından Bakiyev'in görevden ayrılması üzerine müzakere süreci askıya alınmıştı.
Rusya Devlet Başkanı Dmitri Medvedev ve Bakiyev Ağustos 2009'da bir memorandum imzalamış, buna göre de Rusya ve Kırgız askerlerinin eğitimi için yeni bir merkezin kurulması ve Rus askeri üssünde bulunan asker sayısının 500 kadar artırılması öngörülmüştü. Kommersant'ta yer alan habere Kırgızistan ve Rusya Dışişleri Bakanlıklarından henüz bir yalanlama gelmedi.
ABD'nin bölgede bulunan askeri üssü Afganistan'daki operasyonlara destek için transit bir merkeze dönüştürüldü. Rusya ve Çin, Bişkek yönetiminden bölgede bulunan Amerikan Manas askeri üssünü kapatması için yoğun baskılarda bulunmuştu. Son olarak üssün kapatılması karşılığında Moskova'dan 2 milyar dolar kredi aldığı iddia edilen Bakiyev'in görevini yerine getirmemesi Rusya Başbakanı Vladimir Putin tarafından çok sert bir dille eleştirilmişti.
Faruk Akkan, Moskova, Cihan