Kırgızistan’da tansiyonu yüksek seçim, 16 aday liderlik için yarışacak
Orta Asya’da iki devrim ve ardından etnik çatışmaların yaşandığı Kırgızistan 30 Ekim’de yeni Cumhurbaşkanını seçmek üzere sandığa gidiyor. Kırgızistan Merkez Seçim Kurulu’nun adaylık başvurusunu kabul ettiği 20 kişiden 4’ü hile ve adaletsizlik yapıldığı iddiası ile son anda yarıştan çekildiğini açıkladı. Orta Asya şartlarında nispeten demokratik bir ortamda geçmesi beklenen seçimlerin ardından bölgede tansiyonun yeniden yükselmesinden endişe ediliyor.
Devrik lider Kurmanbek Bakiyev’in devrilmesi ile sonuçlanan Nisan 2010 ayaklanmasında Özbek nüfusun yoğun yaşadığı ülkenin güneyi ile kuzey arasında etnik çatışmalar patlak vermiş ve binin üzerinde sivil yaşamını yitirmişti. Çin’e sınır, Rus ve Amerikan askeri üslerine ev sahipliği yapan ülke, Orta Asya’nın en stratejik bölgesinde yer alıyor. 5 milyonun üzerinde nüfusa sahip ülkenin ilk Cumhurbaşkanı Askar Akayev 2005 “Lale Devrimi” ile görevini Bakiyev’e bırakırken, uluslar arası dengeleri kuramayan ve kendi klanını korumakla suçlanan Bakiyev de Nisan 2010 devrimi ile koltuğundan ayrılmak zorunda kaldı. Akayev, Moskova’da üniversite hocası olarak görev yaparken, Bakiyev ise Belarus’ta siyasi mülteci olarak yaşamını sürdürüyor.
Washington ve Londra’da diplomat olarak görev yapan Orta Asya’nın geçici tek bayan lideri Roza Otunbayeva ise Pazar günü yapılacak seçimlere katılamayacak. Barış içinde geçiş sürecini tamamlamayı planlayan Otunbayeva emeklilik günlerine hazırlanıyor.
Anketlere göre adaylardan hiç birinin Pazar günü yapılacak seçimlerde yüzde 50’nin üzerinde oy alarak seçilmesi beklenmiyor. En çok oyu alan iki aday ikinci tur seçimlere katılabilecek. Bir yıldan fazladır başbakanlık görevini sürdüren, ekonomik ve siyasi istikrarın sağlanmasında önemli katkı sağlayan “Sosyal Demokrat Parti” lideri Almazbek Atambayev’in (55) iki hafta sonra yapılacak ikinci tur seçimlerin ardından Kırgızistan’ın yeni Cumhurbaşkanı olarak seçilmesi bekleniyor.
Kırgız haber portalı AKİPress’in gerçekleştirdiği son ankete göre Atambayev’e destek yüzde 40’ın üzerinde. Batı ülkeleri ile ilişkilerin gelişimine önem veren Atambayev, 500 bin Kırgız’ın yaşadığı Rusya ile ilişkilerin derinleştirilmesinden yana. Ülkede büyük antipati toplayan Amerikan Manas askeri üssünü 2014 kira sözleşmesinin bitmesinin ardından kapatma sözü veren Atambayev, daha çok kuzeyin desteğini alıyor.
2010 parlamento seçimlerinde yüzde 4,6 oy alarak parlamento dışında kalan “Birleşik Kırgızistan Partisi” lideri Adahan Madumarov (46) ise yüzde 18 civarında destekle ikinci en güçlü aday olarak çalışmalarını sürdürüyor. Bakiyev’e yakınlığı ile bilinen ve parlamento eski başkanlığı görevi de yapan Madumarov, Özbek nüfusun yoğun yaşadığı Oş kentinden. Güney bölgesinin adaylarından Acil Durum eski bakanı Kamçıbek Taşiyev (44) ve diğerlerinin yüzde 10’un üzerinde oy alması beklenmiyor. Güneyin oylarının farklı adaylar arasında bölünecek olması Atambayev’in şansını artıracağı öngörüsünde bulunuluyor.
Yurt dışında 29 ayrı seçim bölgesinde ve yurt içinde 2 bin 89 seçim bölgesinde 3 milyonun üzerinde seçmenin sandığa gitmesi beklenirken, Merkez Seçim Kurulu Başkanı Tuygunalı Abdraimov’un verdiği bilgiye göre uluslar arası kuruluşlardan 600’ün üzerinde yabancı gözlemci de seçimleri takip edecek.