Japonya-Rusya Kuril adaları gerginliği; Tokyo, Moskova büyükelçisini geri çağırdı

Rusya Devlet Başkanı Dmitri Medvedev'in İkinci Dünya Savaşı'ndan bu yana Japonya ile tartışmalı  Kuril adalarını ziyareti iki ülke ilişkilerinde gerginliğe neden oldu. Japonya Moskova Büyükelçisi Masaharu Kono'yu geri çağırdı. Çin iki ülkenin sorunu diyalogla çözmeye davet ederken, Medvedev'in 13-14 Kasım'da Japonya'nın Yokohama kentinde düzenlenecek G20 zirvesine katılacağı açıklandı.

Moskova, Sovyetler Birliği'nin işgal ettiği Japonya'ya ait Kuril adalarını (Iturup, Kunaşir, Şikotan, and Habomay) iade etmeye karşı çıkıyor. Ateşkes anlaşmasına rağmen iki ülke 1945'den bu yana tartışmalı adalar nedeni ile henüz barış anlaşmasını imzalayabilmiş değil. Uluslararası hukuka göre iki ülkenin savaş hali devam ediyor.

Rusya Devlet Başkanı Medvedev Kuril adalarından Kunaşir'e pazartesi sabah helikopterle inerek incelemelerde bulundu. Jeotermal santral, balık üretim tesisini gezen Rusya lideri, bir dükkandan alış veriş yapmış ve kilisede istavroz çıkarmıştı. Medvedev sahilde çektiği tabiat fotograflarını da Twitter mikro blogunda yayınladı. Rusya lideri düştüğü notta, "Rusya'da çok güzel yerler var, Kunaşir" ifadelerini kullandı.

Japonya hükümet sözcüsü Yoshito Sengoku Ria Novosti'ye yaptığı değerlendirmede büyükelçinin ne zaman Moskova'ya döneceği ile ilgili açıklamada bulunmazken, "Bu durumu ne yalanyabilir, ne de doğrulayabilirim" ifadelerini kullandı. Rusya'nın Tokyo büyükelçisi Mihail Beli de Japonya Dışişleri Bakanlığı'na çağrılırak ziyaretle ilgili tepkiler dile getirildi. Yaşanan gelişmeleri kabul edilemez olarak nitelendiren Tokyo, Moskova'nın Japon halkının duygularını incittiği tepkisi dile getirildi.

Washington'dan Japonya'ya destek

Yaşanan tartışmaları izlediklerini kaydeden ABD Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Philip Crowley yaptığı açıklamada, "Japonya'ya kuzey bölgesinde toprakların iadesini destekliyoruz. ABD uzun yıllardır Rusya ve Japonya'nın sorunlarını müzakere ederek çözmesini destekliyor..." değerlendirmesinde bulundu. Çin ise tarafları sağ duyulu davranmaya çağırırken, sorunların diyalogla çözülmesini istedi.

Medvedev'in APEC zirvesi çerçevesinde Japonya başbakanı Naoto Kan ile ikili görüşme programı  da tartışılmaya başlandı. Kremlin Medvedev'in 13-14 Kasım Yokohama programında bir değişiklik olmadığını ve ikili görüşmenin yapılmasının önünde de herhangi bir engel olmadığını açıkladı.

Faruk Akkan, Moskova, Cihan