Eski KGB'li general: Barzani Stalin’in oyununa gelmedi

Emekli KGB Generali Vadim Udilov, anılarını kaleme aldığı kitabında Irak'ın kuzeyindeki Bölgesel Kürt Yönetimi Başkanı Mesut Barzani’nin babası Mustafa Barzani'ye de geniş yer vermiş. Kitapta, İkinci Dünya Savaşı’ndan sonra Sovyetler Birliği’ne kaçan dönemin Kürdistan Demokrat Partisi (KDP) Başkanı Mustafa Barzani'nin Kremlin’in oyununa gelmediği vurgulanıyor. Barzani ve 499 yakınını ağırlayan Moskova'nın amacı da kitapta yer alıyor. Dönemin SSCB lideri Stalin'in Ortadoğu bölgesinde Sovyet çıkarlarına hizmet edecek bir Kürt oluşumunu desteklediği belirtiliyor. Stalin'e rapor veren KGB ajanları, Barzani'nin SSCB'e çıkarlarına hizmet etmeyeceği ve gözünün Kerkük petrollerinde olduğunu söylüyor.
Vadim Udilov’un kaleme aldığı ve Ocak 2011’te Moskova’da yayınlanan “SSCB’de terör eylemleri” isimli kitapta Barzani’nin savaştan sonra SSCB’ye kaçışı geniş yer alıyor. Yazar aynı zamanda o dönem Barzani ve yakınlarının faaliyetlerinden sorumlu olduğunu söylüyor. Udilov, 15 Haziran 1947’te Irak ve İran birlikleri arasında sıkıştırılan Barzani kuvvetlerinin önce Türkiye’ye gittiğini daha sonra SSCB'nin İran sınırına geldiğini aktarıyor. Daha sonra Barzani'nin yardımcısı David Yuhan Dihno’yu Sovyetlerin Nahcıvan sınır karakoluna gönderdiği ve Stalin’e yazdığı mektubu teslim ettiği ifade ediliyor. Mektupta Barzani'nin Stalin’den yardım istediği kaydediliyor. Barzani ve yakınları önce Azerbaycan'a daha sonra Özbekistan'a geçiyor.

Iraklı Kürtleri başkent Taşkent yakınlığında bir çiftliğe yerleştiren Kremlin’in bir başka amacı da Barzani'yi İran'a karşı kullanmak olduğu ortaya çıkıyor. Bu konuda KGB'nin yüzbaşı Udilov'u Kürtlerin asıl niyetlerini öğrenebilmek için görevlendirildiği kitapta yer alıyor. Kremlin'in ayrıca Barzani’nin İngiliz istihbaratıyla bağlantılarını öğrenmek istediği de ortaya çıkıyor. Rus ajan kitabında Barzani’nin çevresindeki kişilerin kendisine çok sadık olduklarından herhangi bir bilgiyi almanın çok zor olduğunu dile getiriyor. Daha sonra Kürtlerin içine sızan bayan KBG ajanları Barzani'nin SSCB emellerine hizmet etmeyeceği raporunu sunuyor.

Dolayısıyla Kremlin, Kürtleri tekrar bölgeye göndermekten vazgeçer. 1953’te Stalin’in ölümünden bir ay sonra Barzani gizlice Moskova’ya gelir. Sovyet yönetimi Barzani ve beraberinde Kürt gruplarını askeri ve siyasi okullarda eğitmeyi teklif eder, bu teklif kabul görmez. Barzani vatanına dönmek istediğini söyler. Kitapta, 1958’te Barzani’nin tekrar Moskova’da iki önemli üst düzey Sovyet yetkiliyle buluşarak vatanına dönebilmek istediğini iletir. Irak’ta siyasi dengelerin değiştiğini göz önünde bulunduran Kremlin, Karadeniz üzerinden feribotla Barzani ve yakınlarını Irak'a gönderir. Gemiye kaptan yardımcısı kılığında bir KGB ajanı eşlik eder.