Bakan Yıldız: Petrol fiyatlarındaki artış spekülatif; Samsun-Ceyhan'da imza konusunda tarih vermeyelim
Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Taner Yıldız petrol fiyatlarında yaşanan aşırı artışın spekülatif olduğunu, arz ya da talep dengesinden kaynaklanmadığını söyledi. Türkiye-Rusya Karma Ekonomik Komisyonu (KEK) 11. Dönem Toplantısına katılmak üzere Tataristan'ın başkenti Kazan'da basın mensupları ile bir araya gelen Yıldız, "Şu an arz-talep dengesinden dolayı fiyat değişikliği olmuyor... Dünyada petrol olmadığından fiyatlar artıyor değil... Biraz spekülatif amaçlı olduğu çok net" dedi.
Dünyanın günlük tüketiminin 86 milyon varil olduğunu ve Libya'nın üretimindeki azalmanın yüzde 1'in altında bir etkisi olduğunu kaydeden Yıldız, "Libya'nın günlük 1,6 milyon varil üretimi var. Bunun yüzde 25'i kısıldı. Suudi Arabistan günlük 4 milyon varil ek üretim yapabileceğini açıkladı. Buna rağmen fiyatlar artış eğiliminde. Yüzde 1'lik arz eksikliğine karşılık yüzde 10'unun üzerinde fiyatlar arttı" değerlendirmesinde bulundu.
Fiyatların artıyor olmasının üretici ülkelerin de lehine olmayacağını ifade eden Bakan, "Sürdürülebilir bir pazar ve satışın olması için, sürdürülebilir bir fiyatın olması lazım. Yüksek fiyat ve yüksek karlar hep kısa dönemli olur. Bu tür gelişmeler enerji ve petrol tarihinde çok yaşandı" şeklinde konuştu. Bakan tüketici ülkelerin fiyatların aşırı arttığı durumlarda tedir almaya başladıklarını ve tüketici alışkanlıklarının da değişeceğini söyledi.
Petrole endeksli doğalgaz fiyatlandırma formülü değişmeli
Doğalgaz alımlarında uzun dönemli kontratlarda petrole endeksli fiyatlandırma uygulandığını, bunun tüm Avrupa ülkeleri için de geçerli olduğunu ifade eden Yıldız, "Üretici ülkeleri de anlamaya çalışıyoruz. Doğalgaz fiyatlarında indirim bekliyoruz. Petrol fiyatlarının aşırı arttığı bir ortamda bu ciddi hale geliyor. Petrole endeksli doğalgaz fiyatlandırma anlayışı yerini başka bir formüle bırakmalı" değerlendirmesini yaptı.
Rusya ile yapılan müzakerelerde fiyat indirimlerinin yanısıra "al ya da öde" kontratı ile ilgili taahhütlerin düşürülmesinin de pazarlık konusu olduğunu hatırlatan Bakan, 2010'da daha az doğalgaz tüketilmesinin sudan üretilen elektrik miktarının artmasına bağladı. 2008'lerde yüzde 18'lere kadar gerileyen miktarın 2010'da yağışların iyi olması nedeni ile yüzde 28'lere kadar çıktığı bilgisini veren Yıldız, 2011 için de olumlu beklentileri olduğunu kaydetti.
Mavi Akım'dan gelen doğalgaz özel sektöre açılacak
Doğalgaz dağıtım ve alım özelleştirmeleri ile ilgili soruları yanıtlayan Bakan Yıldız, Mavi Akım'dan gelen doğalgazın bu çerçevede değerlendirilebileceğini belirtti. Yıldız, "Bu konuda Rusya ve İtalyan ortağı ile müzakereler sürüyor. Nihai bir cümle söylememiz zor. Burada her iki ülkenin de çıkarına olacak şekilde bir adım atılmaya çalışılıyor" ifadelerini kullandı.
Rusya'nın dev enerji şirketi Gazprom'un Türkiye'deki yatırım çalışmaları ile ilgili de konuşan bakan, "Serbest piyasa işliyor. Biz arz ediyoruz ve teklifler geliyor. Bunlar değerlendiriliyor... Ankara doğalgaz dağıtımı için yabancı bir şirket teklif verebileceklerini söylemişti. Ancak yerli bir konsorsiyum aldı" dedi.
Samsun-Ceyhan'da imza konusunda tarih vermeyelim
Samsun-Ceyhan petrol boru hattı ile ilgili özel sektörün kendi arasında müzakereleri sürdürdüğünü ve projeyi olgunlaştırdığını kaydeden Bakan Yıldız, hükümetin de stratejik bir proje olması nedeni ile her türlü desteği verdiğini belirtti. Rakip proje olarak değerlendirilen Burgas-Dedeağaç'la ilgili yorum yapmayacağını ifade eden Yıldız, İstanbul ve Çanakkale boğazlarındaki yükü azaltacak her formüle olumlu baktıklarını da hatırlattı.
Türkiye'nin Samsun-Ceyhan projesinin olmasını istediğini vurgulayan Bakan, "İtalyan ortaklar da geliyor. Ne kadar mesafa alacağımız müzakerelerde ortaya çıkacak. İmza konusunda tarih koymayalım. 2009'un ortalarından bu yana çalışmalar sürüyor. Bizim petrolü olan tarafın 25 milyon ton tedarik konusunda garanti vermesi ile ilgili beklentilerimiz var. Ayrıca Kazakistan'ın da bu hattan 10 milyon tonluk petrol arzı gündemde" dedi.
İki ülke arasında hedeflenen 100 milyar dolarlık toplam ticaret hacminin de hayal olmadığını ifade eden Yıldız şu şekilde konuştu: "Bu hedef doğrultusunda çalışıyoruz. Eninde sonunda buna ulaşacağız. Stratejik ortaklığımızda ticari yapılar önde gidiyor. Dünyadaki krizler bazı ülkelerde fırsata dönüşüyor. Rusya da bunlardan biri. Nükleer santral yapımı burada çok önemli. Burada sanayinin diğer dalları ile ilgili işleri sürükleyeceğini düşünüyoruz. Portfoyümüzde olmayan kalemler listemize girecek. KEK toplantısı için 7 bakanlığın temsilcileri ile buradayız" Ticari dengesizliğin çözümü için Türkiye'nin ihracatını artırması gerektiğini de vurgulayan Bakan, otomotiv ve yedek parça sektörü ile ilgili beklentileri olduğunu belirtti.
Abdurrahman Kamburoğlu, Kazan, Cihan