Rusya, Türk katili Andranik’in heykelini kaldırdı
Rusya’nın Karadeniz kıyısı Soçi bölgesinde yerel makamlar Türk katili Ermeni general Andranik Ozanyan’ın anıtını kaldırdı. Andranik Birinci Dünya Savaşı yıllarında Türkiye topraklarında isyan çıkartarak binlerce sivil insanı katletmişti. Sovyet Rusyası da Andranik’i “Emperyalizmin Ajanı” olarak nitelendirmişti.
Soçi’nin Volkonka köyünde Ermeni toplumun katkıları ile yapılan anıt, Rusya Ermeniler Birliği yerel teşkilat Başkanı Graç Makeyan’ın girişimiyle kaldırıldı. Ermeni basınına göre, Soçi kent yönetimi Türk ve Azeri yetkililere daha önce verdiği sözü tutarak anıtın sökülmesini istedi.
Rusya’da yayın yapan Erkramas gazetesi, “Kremlin’in baskısı altında kalan Rusya Ermeniler Birliği Merkezi Yönetimi de anıtın kaldırılması için baskı yaptı” diye iddialarda bulundu. Ermeni basını anıtın Soçi-2014 Kış Olimpiyatları çerçevesinde bölgede faaliyet gösteren çok sayıdaki Türk inşaat şirketinin çalışmalarını olumsuz etkileyeceği vurgusu yaptı.
Ermeni toplumun olaya sert bir şekilde tepki gösterdiği dile getirilirken, Rusya Cavaheti Diyasporası adlı Ermeni teşkilatı da olayı kınayarak tüm Ermeni sivil toplum örgütlerini göreve davet etti.
Andranik anıtını Ermenistan Halk Ressamı ve mimarı Marat Minasyan tarfaından inşa etmişti. Ermeniler Andranik’i sözde “ulusal kahraman” olarak nitelendiriyor. 1927’te Amerika’da ölen Andranik’in naşı 1928’te Fransa’ya getirilerek toprağa verilmişti. Sovyetler Birliği döneminde sakıncali olan Andranik anıtı, Ermenistan’ın bağımsızlığından sonra yeniden ulusal kahraman ilan edildi. Mezarı Erivan’a taşınan Andranik için Erivan’da da bir heykel dikildi.
Andranik binlerce masum Türk insanının kanını döktü
Andranik 1865'te Şebinkarahisar'da (Trabzon) doğdu. İstanbul’da Ermeni Hınçak komitesine katıldı. Bir polis şefini öldürerek Batum’a kaçtı. Hınçak grubundan uzaklaşarak, aşırı ırkçı Ermeni Devrimci Federasyonuna (Taşnak Partisi) katıldı. Rusya’ya kaçarak Türkiye’deki Ermeni kökenli vatandaşların ayaklanması ve gerekli silahların alınması için görüşmeler yaptı. 1901’te Türk topraklarında silahlı isyan çıkardı. Bu isyan Osmanlıyı parçalamak isteyen Batılı ülkelerin desteğini aldı. Birinci Dünya Savaşı’nın ilk günlerinde Andranik Bulgaristan'dan Tiflis'e döndü.
12 Ağustos 1914'te Rus Kafkasya Ordusu yetkilileriyle görüşerek ilk Ermeni çetesini örgütlemekle görevlendirildi. Mart 1915'te Van'da başlatılan isyanı destekledi. Ocak 1916'da Çar ordusuyla birlikte Bitlis'e girdi. Kenti yaktı ve sivil halktan çok sayıda kişiyi öldürttü. Bu nedenle Rus Divan-ı Harbinde yargılanıp tutuklandı ise daha sonra rütbesi iade edildi. 1917'de Rusya İmparatorluğu yıkılınca Anadolu'daki Rus birlikleri dağılmaya başladı. Bu durumda Ermeni çetelerin kapasitesinden yararlanan Kafkasya cephesi komutanı Lebedenski Ocak 1918’de Andranik'i tuğgeneral ilan etti.
Andranik Osmanlı birlikleri Erzurum’a yaklaşınca katliamlara başladı. Ermeni çeteler Erzurum’da çok sayıda kadın, çocuk ve ihtiyarı öldürdü. Kazım Karabekir Paşa, o dönemi şöyle dile getiriyordu: "Erzurum'da..sokaklarda canlı bir iz bile kalmamıştı. Yerlerde çocuk, kadın ve yaşlılar kanlar içinde yatıyordu." Rus Yarbay Tverdo Helebov da anılarında Ermenilerin son gece (11-12 Mart 1918) üç bin Müslüman Türk'ü öldürdüklerini de yazmıştı. Karabekir Paşanın Ermeni çetelerini bölgede püskürtmesinin ardından Andranik Avrupaya kaçmıştı.
Fuad Seferov, Moskova, Cihan