Azerbaycan-Ermenistan zirvesinden sonuç yok

Rusya Devlet Başkanı Dmitri Medvedev’in öncülüğünde Yukarı Karabağ sorununun çözümü için bir araya gelen Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev ve Ermenistan Cumhurbaşkanı Serj Sarkisyan anlaşma sağlayamadı. Rusya Federasyonu’na bağlı Tataristan Cumhuriyeti’nin başkenti Kazan’da gerçekleşen zirvede tarafların bazı konularda bir kısım adımlar attıkları belirtildi.

Büyük beklentiler çerçevesinde gerçekleşen zirvede herhangi bir sonuç çıkmaması hayal kırıklığı oluştururken, sorunun çözümünde tarafların Rusya’nın önerilerini yeterince dikkate almadığı iddia edildi. Rusya politika uzmanı Aleksey Vlasov, Ria Novosti’ye yaptığı değerlendirmede, “Zirve sonucu öngörülebiliyordu. Yukarı Karabağ sorununun çözümünde en önemli faktör tarafların Rusya’yı ne kadar dinlediği ile ilgili” dedi.
Karşılıklı anlayış

Üçlü zirvede Yukarı Karabağ sorununun çözülebilmesine ilişkin 2007 yılında imzalanan ve Madrid prensipleri olarak bilinen ilkeler masaya yatırıldı. Çözüme doğru adımlarda gelişmenin olduğu vurgulanan ortak açıklamada, "Devlet liderleri (Yukarı Karabağ) sorununun çözümünde temel prensiplere katkı sağlayacak bazı konularla ilgili karşılıklı anlayışın varlığını kabul etmektedir" denildi.

Taraflar ayrıca, Yukarı Karabağ sorununun çözülebilmesi bağlamında Rusya, ABD ve Fransa liderlerine, AGİT Minsk Grubu eşbaşkanlarına "Çözümle ilgili sürekli çaba göstermelerinden dolayı" şükranlarını iletti. 3 saat süren görüşmelerin ardından yapılan açıklamaya göre, Azeri ve Ermeni cumhurbaşkanları, anlaşmaların sağlanması için Rusya Devlet Başkanı Medvedev'in ortaya koyduğu şahsi gayretleri de değerli buldu.

Üç lider en son 5 Mart'ta Rusya'nın Karadeniz kıyısı Soçi'de bir araya gelmişti. Rus Kommersant gazetesi, Kazan zirvesinde önemli gelişmenin olabileceğini, tarafların belge imzalayabileceğini vurgularken, Rusya Dışişleri Bakanlığı Kazan zirvesinden önemli neticenin çıkacağına umut ediyordu.

Uluslar arası kamuoyunda da Madrid prensipleri olarak bilinen ilkeler çerçevesinde bir uzlaşı sağlanması bekleniyordu. Madrid prensiplerine göre Ermenistan'ın işgal ettiği Azerbaycan topraklarından aşamalı olarak çekilmesi, evlerinden çıkmak zorunda kalan Azeriler'in evlerine dönmesi ve son aşama olarak da Yukarı Karabağ'ın statüsünün belirlenmesi öngörülüyor.

1988 yılında patlak veren ve 1994 yılında imzalanan ateşkesle sona eren savaşta 30 bin kişi hayatını kaybetti ve Azerbaycan topraklarının yüzde 20'sini Ermenistan işgal etti. Ermeni nüfusun yoğunlukta yaşadığı Yukarı Karabağ'ın statüsü ile ilgili herhangi bir uzlaşı sağlayamayan taraflar, anlaşmanın diğer maddelerinde de adım atamıyor.

Faruk Akkan, Fuat Seferov, Moskova, Cihan