Tacikistan’dan Rusya’ya üs resti; kimse topraklarımızı ücretsiz kullanamaz

Rusya’nın Tacikistan’da bulunan askeri üsleri için Duşanbe’nin yıllık 300 milyon dolar kira talep etmesi iki ülke arasında krize neden oldu. Taleplerine olumsuz cevap verilmesine tepki gösteren Tacikistan Dışişleri Bakanı Hamrohon Zarifi, “Bizim topraklarımız bedava değil, hiç kimse ödeme yapmadan kullanamaz” resti çekti.

“Rusya bizim stratejik ortağımız” hatırlatmasında bulunan Tacik bakan, “Şu anda iki tarafın pozisyonu Rusya’nın askeri üssü ve Ayni havalimanının kullanımı ile ilgili bir anlaşma sağlanmasına izin vermiyor… Müzakereler yapıcı bir atmosferde, aceleye getirmeden, duygusallığa yer vermeden sürdürmeye çalışıyoruz” ifadelerini kullandı.

Tacikistan birkaç yıldır 2005’te açılan Rus üssü ve 2008’de imzalanan anlaşma çerçevesinde kullanılan Ayni havalimanı ve diğer askeri donanımlarla ilgili ücret talep ediyor. Duşanbe’nin 100 kilometre güney batısında Kurgan-tepe (201 nolu Rus askeri üssü), 200 kilometre güney batısında Kulob kentlerinde bulunan askeri üslerde toplam 7 bin Rus askeri görev yapıyor. Tacikistan’da bulunan Rus ordusu en büyük yabancı güç olarak da biliniyor.

Basında yer alan bilgilere göre Tacikistan Ayni havalimanının ABD’ye kiralanması konusunda görüşmelerde bulundu. Afganistan operasyonlarında lojistik aktarım merkezlerine ihtiyaç duyan Washington, Özbekistan’da bulunan Hanabad askeri üssünün kapatılması, Kırgız Manas üssü ile ilgili yaşanan sorunlar nedeni ile Tacikistan’da bir üs arayışında olduğu iddia ediliyor. İddiaları yalanlayan Tacik makamları, Ayni havalimanının kullanımı ile ilgili sadece Rusya ile görüştüklerini savunuyor.

ABD’nin Kırgızistan’da bulunan Manas askeri üssünün kapatılması ile ilgili tartışmaların Kırgız lider Kurmanbek Bakiyev’in devrilmesine neden olduğu değerlendirmeleri yapılmıştı. Üssün kapatılması karşılığında Rusya’dan ekonomik destek aldığı iddia edilen Bakiyev’in sonrasında ABD’ye yeşil ışık yakması Moskova’nın tepkisine neden olmuştu.

Faruk Akkan, Moskova, Cihan