"Kremlin Şam'a sırtını çevirmek zorunda kaldı"

Rusya’nın önde gelen Ortadoğu uzmanlarından Aleksandr Şumilin, Kremlin’in Suriye lideri Beşşar Esed’e sırtını çevirmek zorunda kaldığını iddia etti. Uzmana göre, İran’ın etkisiyle Esed’in halkını tanklarla ezdirmesi, Rusya, Arap dünyası ve Türkiye’yi de zor durumda bıraktı.

Ülkenin muhalif yayın organı Novaya Gazeta’da “Rusya sen katil Esed’i destekliyorsun” başlığıyla bir yazı kaleme alan Şumilin, daha önce Rusya Dışişleri Bakanlığı’nın “Suriye’de Libya senaryosunun tekrarlatılmasına izin verilmeyecek” açıklamalarını hatırlatarak, “Bu tür açıklamalar artık yapılmıyor. Moskova, konuya yaklaşımını giderek değiştiriyor. Dost Esed' sözleri yerine artık 'Suriye yönetimi' deniliyor” diye konuştu.

10 yıllık iktidarı boyunca Esed’in başarılı şekilde Şam-Moskova ittifakını oluşturduğunu belirten Rus uzman, 2005 yılında dönemin Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’in Suriye’ye büyük bir jest yaptığını ifade etti. Şumilin, “Putin, Şam’ın eski Sovyet borçlarının yüzde 73’ünü yeni anlaşmalar karşılığında sildi. Bu 9,8 milyar dolara tekabül ediyordu . Suriye’ye yönelik silah satışları arttı. Suriye’deki Tartus limanı, Rusya donanmasının Akdeniz’deki en önemli üssü oldu. 2005 yılında Putin, İsrail ziyaretinde Rus füze sistemlerinin İsrail uçaklarının Suriye hava sahasını ihlal etmeye müsaade etmeyeceğini açıklamıştı. Bu açıklamalarıyla Putin, Moskova’nın bölgedeki en güvenilir müttefikine işaret ediyordu". 

Aleksandr Şumilin, Rusya Devlet Başkanı Dmitri Medvedev’in de Ortadoğu bölgesinde ilk ziyaret ettiği ülkenin Suriye olduğunu hatırlattı. Şumilin'e göre Mayıs 2010’da yapılan bu ziyaret büyük anlam ifade ediyordu. 

Suriye’de yaşanan olaylar üzerine Moskova’nın son dönemlerden Esed’ten yüzünü çevirdiğini iddia eden Şumilin, Moskova'nın Şam'a yüzünü çevirmesini Esed'in halka karşı başlattığı şiddette bağladı. Aleksandr Şumilin, "1 Ağustos’ta 'Dost Esed'in generalleri Hama kentine tanklarla girdi. Sadece bir günde bir kaç yüz sivil tankların altında ezilerrek hayatını kaybetti. Uzmanlara göre, bu eylem başlıca olarak Tahran’ın baskısıyla yapıldı ve bu da Şii İran’ın Suriye yönetiminde etkisinin artırılması anlamına geliyor. Bu bağlamda başta Suudi Arabistan olmak üzere sünni olan Araplar, Suriye iktidarı ve muhalefetiyle diyalog kurmaya çalışan Türkiye’nin de nüfuzuna zarar verdi” dedi.

Arap ülkelerinin Şam’ın bu eyleminden öfke duyduğunu ifade eden Şumilin, “Çünkü oradaki göstericilerin yüzde 75’i sünni . Dini bölünme daha fazla öne çıkmaya başladı. Yakın zamanda ABD Başkanı Barack Obama’nın Esed için 'gitmesi gerekiyor' yönünde açıklama yapması bekleniyor. Daha sonra Avrupa Birliği de bu açıklamayı yapabilir. Süreç başladı. Ve Rusya tabii ki giderek daha kanlı duruma düşen Suriye rejimini tek koruyan ülke olarak (İran dışında) anılmak istemiyor” şeklinde konuştu.

Fuad Seferov, Moskova, Cihan