Avrupalı şirketler güçlerini birleştirdi, Güney Akım 2015’de aktif olacak
Rus doğalgazının doğrudan Avrupa pazarına ulaşımını sağlayacak Güney Akım’a Rus ve İtalyan şirketlerin yanı sıra Fransa ve Almanya’dan da ortak geldi. Gazprom’un yüzde 50 ortak olduğu hatta, İtalyan Eni yüzde 20, Fransız EDF yüzde 15 ve Alman Wintershall’de yüzde 15 ortak oldu. Böylece Güney Akım’ın yüzde 50’sine sahip olan AB enerji devleri hattın 2015’de aktif hale gelmesi için güçlerini birleştirdi.
Rusya Başbakanı Vladimir Putin ve Güney Akım CEO’su Marcel Kramer’in de katıldığı törende anlaşma, EDF CEO’su Henri Proglio, Eni CEO’su Paolo Scaroni, Gazprom CEO’su Alexei Miller ve Wintershall CEO’su Rainer Seele tarafından imzalandı. Güney Akım, Rusya’nın dev kaynaklarını Karadeniz’in altından geçecek toplam uzunluğu yaklaşık 900 kilometre olacak dört ayrı boru hattı aracılığıyla Avrupa Birliği’ndeki nihai tüketiciye ulaştıracak.
Güney Akım yöneticisi Marcel Kramer, konuyla ilgili yaptığı açıklamada imzalanan anlaşmanın dönüm noktası olduğunu, Güney Akım için dev şirketlerin güçlerini birleştirmesini sevinçle karşıladıklarını söyledi. Bir yanda doğalgaz kaynakları, diğer yanda ona ihtiyaç duyan Avrupa pazarı olduğuna değinen Kramer, “Bizler de bu büyüklükteki bir offshore projeyi hayata geçirecek finansal ve teknolojik olanaklara sahibiz. Anlaşmanın imzalanması, ortaklığı kuran şirketlerin Güney Akım’ın hem orta ve uzun vadedeki önemi, hem de kaçırılmayacak bir ticari fırsat olduğu konusunda hemfikir olduklarını gösteriyor. Güney Akım Avrupa doğalgaz piyasalarının gerek ithalat kapasitelerini, gerek arz güvenliğini artıracak. Orta ve Güneydoğu Avrupa’da ekonominin ve altyapının gelişimine katkıda bulunacak. Bütün bunlar Güney Akım’a birçok Avrupa başkentinde öncelikli bir mahiyet kazandırıyor. Doğru yoldayız,” dedi.
Güney Akım’ın ticari faaliyetine 2015 yılı sonuna dek başlaması öngörülüyor. Güney Akım Taşıma AG’ye ortak şirketler nihai yatırım kararının 2012 yılı sonuna dek alınmasını ve inşaatın 2013 yılında başlamasını planlıyor. Entegre fizibilite çalışması yakında tamamlanacak ve diğer verilerle birlikte boru hattının kara ve denizdeki kesimlerinin nihai rotasını belirleyecek. Bunun ardından Güney Akım çevre etki değerlendirme çalışmalarını ve ilgili ülkelerdeki izin süreçlerini başlatabilecek.
Türkiye’nin izni bekleniyor
Güney Akım’ın denizden ilerleyen (offshore) kesimi Karadeniz boyunca yaklaşık 900 kilometre yol kat ederek Rusya’yı Avrupa Birliği pazarlarına bağlayacak. Bugün imzalanan ortaklık anlaşması uyarınca, boru hattının denizi aşacak kesimi EDF, Eni, Gazprom ve Wintershall tarafından ortaklaşa inşa edilecek ve yönetilecek. 63 milyar metreküp kapasiteye ulaşması beklenenen hattın 21,5 milyar dolara mal olması bekleniyor.
Güney Akım’ın karadan ilerleyen kesimi içinse Gazprom, Avusturya, Bulgaristan, Hırvatistan, Macaristan, Sırbistan, Slovenya ve Yunanistan’ın önde gelen şirketleriyle ulusal bazda ortak şirketler kurmuş bulunuyor. Bu ortaklıklar söz konusu ülkelerin devletleri ile Rusya Federasyonu arasında imzalanan ikili destek anlaşmalarına dayanıyor.
Boru hattının kapasitesinin bir kısmı Avrupa pazarına yeni doğalgaz tedariki için ayrılırken bir kısmı da Rusya’dan AB’ye yönelik olarak var olan ithalat rotasının çeşitlendirilmesi için kullanılacak.
Rus doğalgazını Avrupa’ya ulaştıracak Güney Akım’ın Karadeniz’de Türk ekonomik sahasından geçişi ile ilgili Türk tarafı henüz inşaat iznini vermedi. Doğalgaz fiyatlarında indirim, Samsun-Ceyhan petrol boru hattının inşası ve diğer dev projelerle ilgili pazarlıklar sürüyor. Ankara Güney Akım’da izin sürecini Samsun-Ceyhan petrol boru hattı inşası ile ilişkili hale getirerek, boğazın güvenliğini stratejik öncelik olarak belirlemiş durumda.
Faruk Akkan, Moskova, Cihan