Özbekistan, Rus NATO’su KGAÖ üyeliğini dondurdu

Orta Asya’nın stratejik ülkesi Özbekistan Rus NATO’su olarak bilinen Kollektif Güvenlik Anlaşması Örgütü üyeliğini askıya aldı. Ria Novosti haber ajansına açıklamada bulunan kaynak, “Özbekistan üyeliğinin askıya alınması ile ilgili dilekçesini KGAÖ genel sekreterliğine iletti” bilgisini verdi. Moskova'dan konu ile ilgili henüz resmi bir açıklama gelmezken, Taşkent başvuruyu doğrulamakla yetindi.

Özbekistan uzun süredir KGAÖ üyesi olmasına rağmen örgüt bünyesinde oluşturulan Hızlı Hareket Birliği içinde yer almama konusunda direnç gösterdi. Taşkent’in özellikle 2008’de gerçekleşen Gürcistan savaşının ardından Moskova ile ilişkilerinde mesafeli olmaya dikkat gösterdiği kaydediliyor.

Kurulacak ortak askeri birliğin bölgede yaşanan iç sorunlarda kullanılacak olmasına tepki gösteren Takent’in 2005 Andican olaylarının ardından Moskova hattına doğru kaydığı, Kırgızistan’da yaşanan iç savaş, bölgede askeri üs sorunları ve Moskova’nın Tacikistan’la sıklaşan temaslarının Özbekistan’ı yeniden Moskova’dan uzaklaştırdığı belirtiliyor.

Aralık 2008’de Avrasya Ekonomik Birliği (EurAsEC) üyeliğini de askıya alan Taşkent, Rusya’nın Tacikistan’a inşa ettiği hidroelektrik santral nedeni ile de Moskova’ya kızgın. Kerimov, su kaynaklarının azaldığı gerekçesi ile santralin inşa edilmesini istemiyordu.

Diğer taraftan Özbekistan Hanabad Amerikan askeri üssünü kapatmasına karşın Afganistan’a lojistik destek sağlamak için Washington’la temaslarını sıklaştırdığı ifade ediliyor. Özbekistan Navoi havalimanının Afganistan’a gerçekleşecek askeri olmayan kargolar için kullanılması gündemde.

Sovyetler Birliği’nin dağılmasının ardından 1992’de ilk olarak Kollektif Güvenlik Anlaşması imzalandı. 2002’de ise kurumsal bir yapıya dönüşen KGAÖ’ye Rusya’nın dışında Ermenistan, Belarus, Kazakistan, Kırgızistan, Tacikistan ve Özbekistan üye olmuştu.