"Orta Asya’nın en özgür ve adil seçimi pazar günü Kırgızistan’da yapılacak"
İngiliz The Guardian gazetesinin haberine göre, 15 Ekim Pazar günü düzenlenecek Kırgızistan seçimlerinde ilginç bir durum yaşanıyor. Başkanlık seçimine sayılı günler kala kimin kazanabileceği kesin değil.
Yaşlı ve uzun süre iktidarda kalan yöneticiler, otokratlar ve şaibeli seçimlerle bilinen Orta Asya’da, 6 milyon nüfusa sahip Kırgızistan, son 12 yılda iki devrim yaşadı. Kırgızistan kaotik ama işleyen bir demokrasiye sahip. 1991 yılında bölgede bağımsızlığını kazanan beş ülkeden biri olan Kırgızistan’da 2005 yılında “Lale Devrimi” yaşanmış, ardından 2010 yılında dönemin başkanı Kurmanbek Bakiyev şiddetli bir ayaklanma ile karşı karşıya kalmıştı. İkinci devrimden sonra devlet başkanlığı görev süresi 6 yıl olarak belirlenmişti. Şu anki devlet başkanı Almazbek Atambayev, 2011 yılında göreve gelmişti. Görev süresinin dolmasıyla beraber ilk defa demokratik seçimlerle bir başkan adayı göreve gelecek.
Kırgızistan’da yaşayan üst düzey Avrupalı bir diplomatın açıklamasına göre, “Bu Orta Asya’nın en özgür ve adil seçimi olacak”. “Bölgedeki diğer seçimlerde iktidarda olan devlet başkanları oyların %99 ya da %105’ini alırlardı, ancak Kırgızistan’da kimin kazanabileceğini bilmiyoruz”
15 Ekim Pazar günü yapılacak seçimlerde 3 milyon Kırgız seçmen oy kullanacak. 11 adayın başkanlık için aday olduğu ülkede iki isim öne çıkıyor. Hala iktidarda olan Sosyal Demokrat Partinin adayı eski Başbakan Sooronbay Ceenbekov ve Cumhuriyet Partisi Kurucu Başkanı ve eski Başbakan Ömürbek Babanov. Cumhurbaşkanı Almazbek Atambayev’in selefi olarak göreve gelecek Ceenbekov, Atambayev’in politikalarını sürdüreceğini söyleyerek seçim çalışmalarına devam ediyor. Babanov ise, devlet yönetiminde reformlar yapacağını, yolsuzlukları bitireceğini ve devlet memurlarının maaşlarını iki katına çıkaracağını söylediği bir seçim kampanyası yürütüyor.
Seçim öncesi gerginlik giderek artıyor
Kırım Haber Ajansı'nın (QHA) haberine göre, Kırgızistan'da yapılacak cumhurbaşkanlığı seçimleri öncesinde ülkedeki gerginlik giderek artıyor. Ülkede seçim sonrasında oluşabilecek olsa bir ayaklanma ve iç karışıklığın işaretlerine her gün bir yenisi ekleniyor.
Kırgızistan Cumhurbaşkanı Almazbek Atambayev, Rusya'nın Soçi şehrinde düzenlenen Bağımsız Devletler Topluluğu'nun Devlet Başkanları toplantısına ülkedeki olası karışıklık tehlikesi nedeniyle katılmayacağını belirtmişti. Bugün ise (12 Ekim) Kırgızistan İçişleri Bakanlığı ülkedeki tüm silah satan işletmelerin seçim günü sonrasına kadar kapatılması emrini verdi.
Kırgızistan 2005 ve 2010'da halk ayaklanmaları ile hükümet devirme tecrübelerini yaşamıştı. 15 Ekim'de gerçekleştirilecek seçimlerde öne çıkan iki aday olan Sooronbay Jeenbekov ve Ömürbek Babanov arasındaki sert rekabet sonucunda seçimlerde yenik ayrılan tarafın fitili ateşleyebileceği öngörülüyor. Özellikle anamuhalefetin desteklediği Ömürbek Babanov'un seçimleri kaybetmesi sonucunda tutuklanabileceği de basına yansıyan iddialar arasına girdi.
İki adayın bölgesel seçmen profili ülkede kuzey ile güneyin karşı karşıya gelmesi gibi bir risk doğuruyor. Ömürbek Babanov'un güneyde büyük bir desteğe sahip olduğu biliniyor. Sooronbay Jeenbekov ise iktidar ve Cumhurbaşkanı Atambayev tarafından destekleniyor. Seçim kampanyaları sırasında polisin de Jeenbekov'dan yana bir tutum sergilediği ve Babanov'un kampanyasına müdahale edildiği gözlemlendi.
Seçimlerde gerilimi arttıran diğer bir etken ise Kazakistan Cumhurbaşkanı Nursultan Nazarbayev'in Ömürbek Babanov'a verdiği açıktan destek oldu. Kırgızistan Cumhurbaşkanı Almazbek Atambayev bunu içişlerine müdahale olarak gördü ve çok sert demeçler verdi. Bunun sonucunda iki ülke arasındaki ilişkiler son yıllardaki en gergin seviyesine ulaştı. Gerginlik gümrük kapılarına yansıdı. Kazakistan Kırgızistan sınırında araçların geçişleri durma noktasına geldi.
Kaynak: Medyascope, QHA