"Putin, Ukrayna'da iktidar değişimi istiyor"
NATO Dışişleri Bakanları, bugün Brüksel'de iki günlük bir toplantı için bir araya geliyor. Görüşmelere Rusya ile Ukrayna arasında patlak veren Azak Denizi krizinin damga vurması bekleniyor.
NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg, toplantıyla ilgili yaptığı yazılı açıklamada, bakanların "bir dizi güvenlik sorununu ele almak" üzere bir araya geleceklerini söyledi.
Soltenberg, toplantıda NATO'nun ortakları Gürcistan ve Ukrayna ile ilgili meselelerin de ele alınacağını belirtti.
Her iki ülkenin de ciddi güvenlik sorunlarıyla karşı karşıya olduğunu söyleyen Soltenberg, "Bu iki ülkeye pratik ve siyasi destek vermeye devam edeceğiz" dedi.
Ukrayna ile Rusya arasında son dönemde yeniden yükselen tansiyon, NATO toplantısının ana gündem maddeleri arasında yer alıyor.
Rusya, Kasım ayı sonunda Ukrayna donanmasına ait üç gemiye el koymuş ve bu olayın ardından iki ülke arasında gerginlik artmıştı. Ukrayna, 30 günlük sıkıyönetim ilan etti.
Yaşanan bu gerilimin yankıları sürerken, iki ülkenin ileride olası bir sıcak çatışmaya girme riski en çok tartışılan konular arasında.
BBC Türkçe, iki ülke arasında bundan sonra olabileceklere dair Ukrayna'dan ve Rusya'dan uzmanların görüşlerine başvurdu.
Yakın vadede ciddi bir kriz ya da çatışma yaşanmasını beklemeyenler olduğu gibi, krizin daha da derinleşmesinden endişe edenler de var.
Ukraynalı uluslararası ilişkiler uzmanı Taras Semenyuk, ilk grupta yer alan uzmanlardan.
Mariupol ve Berdyansk'ın Ukrayna'nın Azak Denizi'ndeki önemli limanları ve ekonomik merkezleri olduğuna dikkat çeken Semenyuk, Rusya'nın Azak Denizi'ndeki bu limanları kontrol ederek ve geliştirerek, ileride Ukrayna'da Rusya yanlısı bir iktidarın başa gelmesi halinde, Kerç Boğazı'ndan geçişlerden çok ciddi vergiler alınmasının hesaplarını yapıyor olabileceğini söyledi ve şunları ekledi:
"Bu nedenle Rusya'nın, çok büyük bir savaştan yana olduğunu düşünmüyorum. Ukrayna'nın doğusundaki Rusya sınırında çok sayıda tankın ve askerin olması da Moskova için caydırıcı bir durum. Çünkü Ukrayna ordusu, Rusya kadar güçlü olmasa da son dört yılda çok fazla güç kazandı."
Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin'in barışçıl yollarla Ukrayna'da iktidar değişikliğine gidilebileceğine inandığını belirten Semenyuk, Rusya'nın, Azak Denizi'ndeki gerginlik üzerinden vermek istediği mesajın Ukrayna'da iktidarın değişmesi gerektiği olduğunu düşündüğünü söyledi.
Kiev-Mohıla Akademisi Siyaset Bilimi Bölümü Profesörü Aleksey Garan ise iki ülke arasında yakında daha büyük bir kriz yaşanmasını ihtimal dahilinde gören isimlerden birisi.
Garan, "Biz analistler, Putin'in, Ukrayna seçimlerinden önce Ukrayna kamuoyuna etkide bulunmak için gerginliği artırma yoluna gideceğini bir yıldır söylüyorduk. Ben, bunu Donbass'ta yapacağını düşünüyordum" dedi.
Garan, Ukrayna Devlet Başkanı Petro Proşenko'yu da Putin'in "baş düşmanı" olarak tanımladı.
Ukrayna'daki seçimler belirleyici
Analistlerin dikkat çektiği bir diğer nokta da Mart ayında Ukrayna'da yapılacak devlet başkanlığı seçimleri.
Ukrayna haber ajansı UNİAN'ın Moskova muhabiri Roman Tsimbalyuk da, seçimlere kadar iki ülke arasında gerginliği daha fazla tırmandıracak bir gelişme yaşanmayacağı görüşünde.
Moskova'nın, Poroşenko'nun seçim öncesi elini güçlendirecek bir adım atmaktan çekindiğini savunan Ukraynalı gazeteci, "Çünkü bir sıcak çatışma halinde halk, otomatikman, aynı zamanda Başkomutan da olan Devlet Başkanı'nın etrafında toplanır ve onu destekler. Bu nedenle seçimlere kadar küçük bir mola verileceğini düşünüyorum. Diğer yandan Rusya'nın Ukrayna sınırlarında ve Kırım'da askeri varlığını artırmaya devam ettiği de bir gerçek" dedi.
Rusya Bilimler Akademisi Öğretim Görevlisi Ruslan Kurbanov, Rusya ile Ukrayna ilişkilerinde yalnızca her seçim öncesi değil, G20 zirvesi gibi önemli uluslararası olaylardan önce gerilimin artacağını düşünüyor.
Kurbanov, "Ukrayna-Rusya ilişkilerinin gidişatını Kiev'in değil, Ukrayna'yı Rusya'nın antipodu, alter egosu olmaya iten ülkelerin belirleyeceğini düşünüyorum. Bu durum Ukrayna için ise çok zorlu olacak. Batı ülkeleri, Ukrayna'yı ve Gürcistan'ı, Rusya'nın kusurlarını ortaya çıkarmak için kullanma çabalarından vazgeçmeyecek. Rusya ise, onların her hamlesine oldukça sert karşılık verecek. İki ülke arasında silahlı çatışmaları ileride daha fazla göreceğimizi tahmin ediyorum" diye konuştu.
BBC Türkçe