"Halkın içinden, dürüst, prensip sahibi ve akıllı biri devlet başkanı seçilirse ne olur?" Ukrayna'da devlet başkanlığı seçimlerinde ipi göğüsleyen komedyen Vladimir Zelenskiy'nin başrolünde olduğu "Halkın Hizmetkârı" dizisinin tanıtımı bu sözlerle başlıyor.

Ukrayna'nın 41 yaşındaki en ünlü komedyeni Vladimir Zelenskiy, ilk kez adım attığı siyaset sahnesinde kısa süre içinde büyük bir halk desteğini arkasına alarak devlet başkanı seçildi.

Pazar günü yapılan devlet başkanlığı seçimlerinin ikinci turunda sandık çıkış anketlerine göre Zelenskiy yüzde 73,21 oyla yarışı kazandı. Rakibi Petro Poroşenko'nun oy oranı ise yüzde 24,45'te kaldı.

Başkent Kiev'de caddelerde Vladimir Zelenskiy'nin fotoğrafının olduğu ve "Halkın başkanı" yazan reklam afişleri ilk kez 2015 yılında ortaya çıkmıştı. Önce anlam verilemeyen bu reklamların, Zelenskiy'nin başrolünde olduğu "Halkın Hizmetkârı" adlı yeni televizyon dizine ait olduğu anlaşıldı.

Yolsuzluk batağındaki bürokratlar, kirli ilişkiler, ülke yönetimini ve medyanın kontrolünü ellerinde tutan oligarklar...

Dizi gerçek oldu

Dizide Zelenskiy'nin canlandırdığı tarih öğretmeni Vasiliy Goloborodko, bu sistemden yaka silken halkın oylarıyla devlet başkanı seçiliyor.

Koruma ordusu olmadan, bisikletle başkent sokaklarında gezen, yolsuzluklara savaş açan "Devlet Başkanı Goloborodko" karakteri, ülkede milyonların sevgilisi haline geldi. Televizyonda reytingi 20 milyona ulaşan diziyi, YouTube'da ise 100 milyona yakın kişi izledi. Dizi birçok farklı dile çevrildi.

"Halkın Hizmetkârı" dizisinin ilk sezonu yayımlandığında, günün birinde Zelenskiy'nin gerçek hayatta devlet başkanı olabileceği herhalde çoğu kişinin aklının ucundan geçmemişti.

Fakat dizi gerçek oldu, Halkın Hizmetkârı Partisi'nin adayı Zelenskiy, ülkenin en zengin oligarklarından biri olan rakibi Petro Poroşenko'ya büyük fark atarak seçim zaferini ilan etti.

Zelenskiy, kendisini Goloborodko karekteriyle özdeşleştirenlerin yanı sıra, Poroşenko'nun 5 yıllık iktidarında hayal kırıklığına uğrayan Ukraynalıların tepki oylarıyla da devlet başkanı seçildi.

Seçim sürecindeki başarısında dizinin rolünü kabul eden ünlü komedyen, "Canlandırdığım karakterle ben tabii ki farklı kişileriz. Ama bu karakterle aynı ahlaki değerlere sahibim" demişti.

Vladimir Zelenskiy kimdir?

Vladimir Zelenskiy, 1978 yılında Ukrayna'nın Krivoy Rog kentinde dünyaya geldi. Çocukluğundan itibaren tiyatro tutkusu olan Zelenskiy, henüz ortaokul yıllarında ünlü komedi televizyon programı KVN'de rol almaya başladı.

Hukuk fakültesinde öğrenci olduğu yıllarda bir grup arkadaşıyla birlikte "95 Kvartal" adlı komedi grubunu kurdu.

Komedi gösterileri için senaryolar yazan Zelenskiy, farklı televizyon programlarında boy gösterdikçe Ukrayna'nın en ünlü ekran yüzlerinden biri oldu.

"Kvartal 95" grubu, "Halkın Hizmetkârı" da dahil birçok komedi dizisine imza attı.

Ukrayna'nın en popüler komedi programı olan "Veçernıy Kvartal"da Zelenskiy, siyasi ve sosyal konulardaki hiciv ağırlıklı şovlarıyla kendini milyonlara sevdirdi.

Erdoğan'ı da hicvetmişti

Vladimir Zelenskiy'nin komedi programı "Veçerny Kvartal"ın çekimleri birçoz kez Türkiye'de de yapıldı. Bunlardan birinde ünlü komedyen, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ı da hicvetmişti.

Türkiye konulu gösteride, Zelenskiy'nin sahneyi paylaştığı komedyenlerden biri, "Bugün Türkiye'nin Cumhurbaşkanı Recep Erdoğan, yarın da Türkiye'nin Cumhurbaşkanı Recep Erdoğan, yarından sonra da, ondan sonra da, her zaman Türkiye'nin Cumhurbaşkanı Recep Erdoğan" diyor. Zelenskiy de gülümseyerek ve elini sallayarak bu sözleri onaylıyor.

Maydan olaylarında sahnede

Ukrayna'da 2013 yılında patlak veren iktidar karşıtı gösterilere destek veren Zelenskiy, ülkenin doğusunda Rusya yanlısı milislere karşı savaşan askerler için birçok konser ve gösteri organize etti.

Zelenskiy'nin yapımcısı olduğu "95 Kvartal" grubunun Ukrayna ordusuna yaptığı bağışlar medyada gündeme geldi.

Ülkenin doğusundaki krizin sonlandırılması için Rusya'yla doğrudan diyalog kurulmasını teklif eden Zelenskiy, savaşsız çözümden yana olduğunu söylüyor.

Siyasette deneyimi olmasa da, iletişim yeteneği sayesinde barış sağlayabileceği yönündeki beklenti, Zelenskiy'nin seçim başarısındaki önemli etkenlerden biri oldu.

Komedyenlikten siyasete

Vladimir Zelenskiy, zaman zaman iktidarın sinirini bozan dozdaki hicivlerine rağmen, 2019 yılının başına kadar hiç siyasi söylemde bulunmadı. Ünlü komedyenin siyaset sahnesine ilk çıkışı, 2019 yılının başında oldu.

Zelenskiy'nin komedi programının ekrana geldiği 1+1 televizyon kanalı, yılbaşı gecesi saatler 24:00'ü gösterdiğinde Devlet Başkanı Petro Poroşenko'nun halka seslendiği geleneksel yeni yıl kutlaması yerine, Zelenskiy'nin devlet başkanlığı adaylığını açıkladığı konuşmaya yer verdi. Bu kanalın sahibi ise ünlü oligark İgor Kolomoyskiy. Zelenskiy ile ilgili en fazla gündeme getirilen konulardan biri de, Kolomoyskiy'nin desteğiyle devlet başkanlığına aday olduğu iddiası. Ülkenin en zengin ve etkili kişilerinden biri olan Kolomoyskiy, Dnipropetrovsk ilinin eski Valisi.

Ukrayna'nın en büyük bankası Privatbank'taki hisselerine devlet tarafından el konulan Kolomoyksiy'nin, Devlet Başkanı Petro Poroşenko ile de arası açık.

Zelenskiy ise "O benim patronum değil, 1+1 kanalının sahibi. Bizim ülkede bütün kanallar, büyük işletmeler oligarklara ait. Yani ülkedeki 40 milyon kişi onlar için çalışıyor" diyerek bu iddiayı reddetmişti.

Ne vadediyor?

Devlet başkanının, milletvekillerinin ve yargıçların dokunulmazlıklarının kaldırılması, yolsuzluklara sıfır tolerans, rüşvet alanların ve verenlerin hapse atılması, önemli kararlar için referanduma gidilmesi, Zelenskiy'nin en çok ses getiren seçim vaatleri.

Ünlü komedyen, sadece tek bir dönem başkanlık yapacağını, yeniden aday olmayacağını açıkladı.

Rusya'yla ilgili çok keskin söylemlerden kaçınan Zelenskiy, Ukrayna'nın NATO üyeliği yolunda ilerlemesini desteklediğini ve AB'ye entegrasyon hedefini de sürdüreceğini söylüyor.

Parlamenter-başkanlık sistemiyle yönetilen Ukrayna'da, Ekim ayında yapılması beklenen parlamento seçimleri de büyük önem taşıyor.

Kamuoyu araştırmaları, Zelenskiy'nin Halkın Hizmetkârı Partisi'nin parlamentoda çoğunluğu elde etme şansının da bulunduğunu gösteriyor.

BBC Türkçe