Ukrayna'nın Ateşkes Önerisi: Reuters Belgenin Tam Metnini Yayımladı
HABERRUS - Ukrayna'nın İstanbul'daki görüşmelerde masaya yatırılacak ateşkes memorandumu, Reuters tarafından yayınlandı.
Belge beş ana bölümden oluşuyor: Temel ilkeler, ateşkes süreci, güven artırıcı önlemler ve liderler zirvesi hazırlıkları.
Ukrayna, "tam ve koşulsuz ateşkesin" müzakerelerin ön şartı olduğunu vurgularken, bu durumun en az 30 gün sürmesi ve ABD liderliğindeki uluslararası gözlem mekanizmasıyla denetlenmesini öneriyor.
Çözüm Önerileri
Ukrayna'nın önerileri arasında "tüm esirlerin değişimi", uluslararası güvenlik garantileri ve Rusya'nın 2014'ten bu yana kontrol ettiği bölgelerin tanınmaması yer alıyor.
Belgede, Ukrayna'nın tarafsızlık statüsü kabul etmeyeceği, AB üyeliğini sürdüreceği ve NATO'ya katılımın ittifak içindeki mutabakata bağlı olacağı belirtiliyor.
Ayrıca Ukrayna silahlı kuvvetlerine konulan sınırlamaların kaldırılması ve dost ülkelerin asker bulundurmasına izin verilmesi talep ediliyor.
Ekonomik Düzenlemeler
Ukrayna, Rusya'nın dondurulan varlıklarının ülkenin yeniden inşası için kullanılmasını veya tazminat ödenene kadar dondurulmaya devam edilmesini öneriyor. Rusya'ya uygulanan yaptırımların kademeli olarak hafifletilmesi ancak ihlal durumunda yeniden devreye sokulması planlanıyor.
İlk paragrafta müzakerelerin ilkeleri sıralanıyor:
"Havada, karada ve denizde tam ve koşulsuz ateşkes" barış görüşmeleri için ön koşuldur;
diğer bir bölümde rejimin en az 30 gün süreyle kurulması ve uzatılabilmesi, izlemenin "ABD liderliğinde ve üçüncü ülkelerin katılımıyla" yapılması belirtiliyor;
"güven artırıcı önlemler": "herkes için herkes" şeklinde mahkumların değişimi, vb.
"kalıcı barış ve güvenlik için kalıcı bir temelin" yeniden sağlanması yoluyla "tekrarlanan saldırıların önlenmesi";
"Ukrayna için güvenlik garantileri" ve uluslararası toplumun müzakerelere katılımı (başka yerlerde Avrupa ve ABD'nin katılımından bahsediliyor);
"Kiev'in tarafsızlığı korumayı reddetmesi: AB'ye katılma, NATO'ya katılma olasılığı "ittifak içindeki mutabakatlara bağlıdır". "Ukrayna Silahlı Kuvvetlerinin sayısı, konuşlandırılması veya diğer parametreleri ile dost yabancı devletlerin birliklerinin Ukrayna topraklarında konuşlandırılması konusunda hiçbir kısıtlama getirilemez";
Uluslararası toplum, Rusya'nın Şubat 2014'ten bu yana kaybedilen Ukrayna toprakları üzerindeki kontrolünü tanımıyor. "Temas hattı, müzakerelerin başlangıç noktasıdır. Toprak meseleleri ancak tam ve koşulsuz bir ateşkes sonrasında görüşülür";
Rusya'ya yönelik yaptırımların kısmi, aşamalı olarak kaldırılması ve bunların yenilenme olasılığı. "Dondurulan Rusya egemen varlıkları, onarım için kullanılır veya tazminat ödenene kadar dondurulmuş olarak kalır."
Belgede, iki ülkenin liderlerinin "nihai barış anlaşmasının temel yönleri üzerinde anlaşmak" için bir araya gelmesi gerektiği belirtiliyor:
Düşmanlıkların kalıcı olarak sona erdirilmesi, ateşkesin izlenmesi ve ihlali için yaptırımlar;
Güvenlik garantileri;
Toprak meseleleri;
"ekonomi, tazminat, restorasyon";
"Anlaşmaları ihlal etme sorumluluğu";
"Nihai bir barış antlaşmasının imzalanması."
Rusya'nın Pozisyonu
Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov, Ukrayna'nın tarafsız, bloksuz ve nükleersiz statüsünün müzakerelerde öncelikli konular arasında olduğunu vurgulamıştı. Moskova, Donetsk, Luhansk, Herson ve Zaporijya bölgelerinden Ukrayna birliklerinin çekilmesi, Kırım'ın tanınması ve Ukrayna'nın "demilitarizasyonu" gibi şartları öne sürüyor.
Rusya'nın BM Daimi Temsilcisi Vasily Nebenzya, ateşkes görüşmelerinin ancak Ukrayna'nın Batı'dan askeri yardım almayı durdurması halinde mümkün olabileceğini ifade etti.
İstanbul Görüşmeleri
Rus heyeti 1 Haziran'da İstanbul'a hareket ederken, taraflar arasındaki temel anlaşmazlık noktalarının görüşmelerde nasıl ele alınacağı merak konusu. Ukrayna belgesinde, "temas hattının müzakerelerin başlangıç noktası" olarak kabul edilmesi ve toprak konularının ancak ateşkes sonrası tartışılması öngörülüyor.
Uzmanlar, tarafların pozisyonları arasındaki derin uçurum nedeniyle görüşmelerin zorlu geçeceği konusunda uyarıda bulunuyor.