HABERRUS – Moldova'da Pazar günü gerçekleştirilecek parlamento seçimleri, ülkenin dış politikasını ve geleceğini şekillendirecek yeni hükümetin belirleneceği kritik bir dönemeç olarak değerlendiriliyor.

Batı yanlısı iktidarın bulunduğu ülkede, muhalefetin yoğun baskı altında tutulduğu bir ortamda, 4 yıl aradan sonra yeni parlamentonun oluşturulması için seçmenler sandık başında.

Seçimlerde 101 milletvekili koltuğu için 15 parti, 4 blok ve 4 bağımsız aday yarışıyor.

Sandıklar TSİ 07:00'de açıldı ve 21:00'de kapandı.

Seçimde Öne Çıkan Taraflar

Moldova’nın üniter parlamenter sisteminde, dış politika başta olmak üzere ülkenin geleceğini belirleyecek seçimlerde, iki ana blok öne çıkıyor:

1. İktidar Partisi (PAS):

   • Cumhurbaşkanı Maia Sandu tarafından kurulan Eylem ve Dayanışma Partisi (PAS), Batı yanlısı politikalarıyla biliniyor.
   • AB entegrasyonunu hızlandırma ve Rusya ile ilişkileri sınırlandırma vaatleriyle seçime gidiyor.

2. Muhalefet Bloğu ("Vatansever" Bloğu):

   • Eski Cumhurbaşkanı İgor Dodon’un Sosyalistler Partisi,
   • Eski Başbakan Vasiliy Tarlev’in Moldova’nın Geleceği Partisi,
   • Eski Cumhurbaşkanı Vladimir Voronin’in Komünistler Partisi,
   • Eski Gagavuz lideri İrina Vlah’ın Moldova’nın Kalbi Partisi’nden oluşan "Vatansever" bloğu, Rusya yanlısı politikalarıyla dikkat çekiyor. Ülkenin tarafsızlığını koruma, Rusya ile ilişkileri güçlendirme ve Batı’nın etkisini azaltma temalarını ön plana çıkarıyor.

Moldova Merkez Seçim Komisyonu, Temmuz ayında aldığı bir kararla, muhalif Zafer (Pobeda) bloğunun lideri İlan Şor’un seçimlere katılımını yasaklamıştı.

Komisyon, kararın seçim mevzuatına aykırılıklar ve belgelerdeki ihlaller nedeniyle alındığını savunmuştu.

Moldova Seçimlerinde İktidar Partisi Önde Gidiyor

Moldova'da parlamento seçimlerinin kesin olmayan sonuçlarına göre, iktidardaki "Eylem ve Dayanışma" Partisi (PAS) oyların %45'ini alarak önde görünüyor. Ülke genelinde 101 sandalyeli parlamentonun belirlendiği seçimlerde, oy sayımının büyük bölümü tamamlandı.

Seçim Sonuçları

Merkez Seçim Komisyonu'nun %86,68 oranındaki sandığın sayımını açıklamasına göre:

• İktidardaki "Eylem ve Dayanışma" Partisi (PAS): %45,06
• Muhalefetteki "Vatansever Blok": %27,64
• "Alternatif" bloğu: %8,81
• "Partimiz": %6,40
• "Evde Demokrasi" Partisi: %5,80

Katılım Oranı ve Seçim Süreci

28 Eylül'de düzenlenen seçimlere katılım oranı %52 olarak gerçekleşti. Seçimlerde 14 siyasi parti, 4 blok ve 4 bağımsız aday yarıştı. Seçim barajı bağımsız adaylar için %2, partiler için %5, bloklar için ise %7 olarak uygulandı.

Seçim günü yaşanan bir diğer gelişme ise Merkez Seçim Komisyonu'nun muhalefetteki "Büyük Moldova" partisini seçimlerden men etmesi oldu.

Kesin sonuçların önümüzdeki günlerde açıklanması bekleniyor. Moldova'da parlamentoda 101 milletvekili bulunuyor.

Seçmenlerin Üçte Biri Yurtdışında, Rusya'da Sadece 2 Sandık Kuruldu

Moldova Merkez Seçim Komisyonu’nun verilerine göre, 3 milyon 299 bin seçmenin oy kullanma hakkı bulunuyor. Bunların 1 milyon 98 bini yurtdışında yaşıyor.

• Toplam 2.274 sandık kuruldu.

• 68 sandık Gagavuz Özerk Yeri’nde (iktidarın sindirme politikalarının yoğun uygulandığı bölge),

• 12 sandık Transdinyester’de (tek taraflı bağımsızlığını ilan etmiş ve iktidar tarafından abluka altına alınmış bölge),

• 301 sandık ise yurtdışında bulunuyor.

Rusya’da ise sadece 2 sandık kurulmasına izin verildi. 250 binden fazla Moldovalı seçmenin oy kullanabileceği Rusya’ya, sadece 10 bin oy pusulası gönderildi.

Gagavuz Lideri Gutsul’dan "Köleliğe Hayır" Çağrısı

7 yıl hapis cezasına çarptırılan Gagavuz Özerk Yeri Başkanı Yevgeniya Gutsul, avukatları aracılığıyla seçimler hakkında bir açıklama yaptı.

Telegram hesabından yapılan paylaşımda, "Dış yönetim eliyle köleliğe, gelecek nesilleri borçlandıran sonsuz kredilere, ülkemizi başkalarının çatışmalarına çeken silahlanmaya güçlü bir ‘HAYIR’ demeliyiz. Oyumuz; barışımız, özgürlüğümüz, egemenliğimizdir" ifadeleri kullanıldı.

Gutsul, 2023 yılında Rusya ziyareti sonrası havaalanında gözaltına alınmış ve Şor Partisi’ni finanse ettiği iddiasıyla 7 yıl hapis cezasına çarptırılmıştı.

Moldova'da Muhalefete Yoğun Baskı

Son yıllarda Moldova yönetimi, muhalefet üzerindeki baskıyı artırdı:

• Gagavuz Özerk Yeri Başkanı Gutsul da dahil olmak üzere birçok Moldovalı siyasetçi, Rusya’yı ziyaret ettikleri için yargılanıyor.

• İktidardaki PAS, seçim yolsuzluklarıyla mücadele bahanesiyle istihbarat servislerinin yetkilerini genişletmeye çalışıyor.

• Kişinev yönetimi, seçimlerden 30 gün önce ve 30 gün sonra protestoları yasaklamaya yönelik girişimlerde bulunuyor.

• İktidarın hoşnut olmadığı 100’den fazla medya kuruluşu kapatıldı. Bunlar arasında Rusya’dan Komsomolskaya Pravda, Argumentı i Faktı gazeteleri, Lenta.ru haber sitesi, Sputnik Moldova’nın internet sitesi ve Telegram kanalı ile Moldova televizyon kanalları Orizont TV, Prime TV, Primul, Publika TV, Canal 2, Canal 3 de yer alıyor.

• Moldova Ortodoks Kilisesi de iktidarın baskılarına maruz kalıyor.

Rusya’dan "Objektif Seçim" Beklentisi

Rusya Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Mariya Zaharova, Moskova’nın Moldova’daki seçim sonuçlarının, halkın gerçek iradesini objektif bir şekilde yansıtmasını umduğunu belirtti.

Zaharova, "Moldova’daki seçim kampanyasını yakından takip ediyoruz. Yapılacak seçimlerin sonuçlarının halkın gerçek iradesini objektif bir şekilde yansıtacağını umuyoruz. Ülkelerimiz ve halklarımız arasında yapıcı ilişkilerin yeniden tesis edilmesi ve geliştirilmesini istiyoruz" ifadelerini kullandı.

Sonuç: Moldova’nın Geleceğini Belirleyecek Seçim

Moldova’daki parlamento seçimleri, ülkenin dış politikasını ve geleceğini şekillendirecek.

Batı yanlısı PAS ile Rusya yanlısı "Vatansever" bloğu arasındaki rekabet, Moldova’nın AB entegrasyonu veya Rusya ile ilişkilerini güçlendirme yolunda hangi yöne gideceğini belirleyecek.

Moldova’daki seçimler, **ülkenin gelecekteki dış politika yönelimini belirleyecek. Muhalefetin baskı altında tutulduğu bir ortamda gerçekleşen seçimler, halkın gerçek iradesinin ne ölçüde yansıtılacağını merak konusu yapıyor.