Rusya krizi turizm sektörünü ne kadar etkileyecek?
Bu sene turizm sektöründe Rusya alarmları çalıyor. Çünkü Rusya’da turizm açısından (turist sayısı olarak) bir numarayız. En fazla Rus turist, Türkiye’ye geliyor. Hâlâ yeterince zengin Rus turist çekemediğimiz notunu da düşmüş olayım. Türkiye’de ise Rus turistler, Almanlardan sonra ikinci sırada yer alıyor. Türkiye’de ve turizm sektöründe bir problem yok, ancak turist aldığımız 2 numaralı ülkenin ekonomik sıkıntısından öyle veya böyle etkileneceğiz.
Bu sebeple, Rusya krizinin, en az hasarla nasıl geçirileceğine dair çalışmaların zaman kaybedilmeden, somut kararlarla, sektörde kimseyi küstürmeden, haksızlıklara da fırsat vermeden ortaya konması icap ediyor. (Haksızlık mevzusu önemli, zira havayollarının destekleneceğine dair açıklamalarda bir karışıklık var.) Ayrıca en üst düzeyden, sektörün destekleneceği şeklindeki açıklamalara rağmen, “Henüz tatil sezonuna var” denilerek geçirilen her an, aleyhimize işliyor. Çünkü 2015 sezonu için Rusya’dan alınan erken rezervasyonlar pek iç açıcı değil. Fakat yükselmeyeceği veya yerlerinin başka ülkelerle doldurulmayacağı anlamına da gelmiyor.
Ayrıca Türkiye’nin Rus turist nezdinde ciddi avantajları var. Mesela Ruslar, Türkiye’den sonra en fazla Mısır’a gidiyorlar. Ancak hem kültürel, hem de mesafe olarak Türkiye daha yakın. Coğrafi yakınlığın getirdiği fiyat avantajı, Türkiye’deki turizmin kalitesi ayrı bir avantaj. Dolayısıyla Ruslar, Mısır başta olmak üzere İspanya veya başka yerleri de listenin en altına koyup en yakın ve en uygun yerleri tercih edecektir. İşte bu noktada Türkiye tek başına ön plana çıkacaktır. Ciddi gayret gösterilirse, Rusya ile yaşanan turizm krizi az hasarla atlatılabilir.
Fakat Moskova’da görüştüğüm bazı otelciler ve tur operatörleri, geçen yılla kıyaslandığında, iyi durumda olan kurumların azınlık olduğunu ve birçok otelin erken rezervasyon oranlarının % 10 seviyesinde kaldığını üzülerek söylediler. “Biraz felaket tellallığının zararı olmaz” diyerek onlara da kulak verdim. Bir havayolu yetkilisi de şu ana kadar gerçekleşen veriler ışığında yaklaşık % 25 yolcu azalması beklediklerini ifade etti.
Ama kamu tarafı olaya daha farklı bakıyor. Türkiye’ye 2014 yılında 4 milyon 480 bin Rus turist gelmiş. 3 milyon 490 bini Antalya’yı tercih etmiş. Yerli ve yabancı turist toplamı içinde Antalya’daki Rus turistin oranı % 22. Resmi makamlar bu oranın ne kadar gerileyeceği üzerine kafa yoruyor.
Ve Ocak 2015 verilerine göre Antalya’da Rus turist sayısında bir önceki yıla göre % 39’luk bir gerileme olmuş. Dolayısıyla ocak ayı rakamları değil, erken rezervasyon oranları önemli.
RUSLAR PASAPORTLA DEĞİL KİMLİKLE GELSİN
Rusya’da ekonomik krizin had safhada hissediliyor olması, son yıllardaki iyi münasebetlere, iki tarafın isteği dışında bir müdahale anlamına da geliyor. Batılı ülkelerle Rusya ilişkileri, Ukrayna’daki karışıklık ve petrol fiyatlarının hızla düşmesi sonrası Rus para birimi ruble, dolar karşısında ciddi değer kaybına uğradı. 1 doların yaklaşık 30 rubleden 60 rublenin üzerine çıkmasıyla insanların gelirleri yarı yarıya eridi. Bu yüzden de Ruslar önümüzdeki günler için tedirginlik yaşıyor. Eğer önlerini görebilecek bir atmosfer oluşursa, toparlanma da o derece hızlı olabilir. Bu morali sağlayacak gelişmelere Türk turizmciler de katkı sağlayabilirler.
Ayrıca bazı turizmciler Rusların, Türkiye’ye pasaport yerine kimlikleriyle gelmelerinin önünü açacak bir düzenleme istiyor. Böylece bizi tercih edeceklerine ve pasaportu olmayanların da pazara dahil olacağına vurgu yapıyorlar.
HAVAYOLLARINA DESTEKTE HAKSIZ UYGULAMA!
Moskova’da yapılan MITT’2015 Seyahat ve Turizm Fuarı’ndan tespitlerim böyle. Kültür ve Turizm Bakanı Ömer Çelik de sektörün yaşadığı sıkıntılar sebebiyle fuara katılanlar arasındaydı. Bazı önlem paketleriyle Rusya tarafına destek olmak için görüşmeler yaptığını öğrendim.
Bakan Çelik’in, “Rusya’dan ülkemize ziyaretçi getiren tur operatörlerinin uçaklarına, uçak başı 6 bin dolar yakıt desteği vereceğiz” açıklamasını yaptıktan sonra, bazı havayolu yetkilileriyle konuştum. Bu yaklaşımın doğru ve net olmadığını söyleyeyim. Mesela tarifeli uçan havayollarından “blok satın alma” yapan tur operatörlerinin uçaklarına kim destek verecek?
THY, Onur Air, Atlas ve Pegasus, yazın Antalya-Moskova uçtuğu zaman, bu uçaklar 30, 50, 80 koltuk adedi olarak çeşitli tur operatörleri tarafından satın alınarak dolduruluyor. Tamamı da turist oluyor. Rusya’dan Antalya’ya gelen bu uçaklar nasıl desteklenecek?