HABERRUS - YORUM - Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenskiy’nin ABD ziyareti büyük bir krize dönüştü.

Beyaz Saray’da ABD Başkanı Donald Trump ile yapılan görüşme, sert bir tartışmayla sonuçlandı.

Taraflar, Ukrayna’daki savaşın geleceği konusunda ciddi fikir ayrılıklarına düştü.

Trump, Zelenskiy’i milyonlarca insanın hayatıyla oynamakla suçlarken, Ukrayna lideri ise ateşkesin “kabul edilemez” olduğunu belirtti.

Sonuç olarak, Ukrayna heyeti Washington’dan herhangi bir anlaşma imzalamadan ayrıldı.

Zelenskiy Büyük Bir Hata mı Yaptı?

Rusya Uluslararası Politika Konseyi Başkanı Fyodor Lukyanov, yaşananları şöyle değerlendirdi:

“Zelenskiy, ABD’deki politik değişimi tam olarak anlayamadı. Son üç yılda Ukrayna, uluslararası arenada ‘saldırıya uğramış mağdur’ olarak hareket ediyordu ve bu duruma kimse itiraz etmiyordu. Ancak Trump, bu çatışmayı farklı görüyor. O, savaşı gereksiz ve Amerika için engelleyici bir faktör olarak görüyor. Üstelik Trump, kendisine dikte edilen politikaları kabul etmeyen bir lider. Zelenskiy, önceki yönetimle sürdürdüğü tavrı Trump’a da uygulamaya çalıştı ve büyük bir hata yaptı.*

Lukyanov’a göre, yaşananlar Ukrayna için son derece olumsuz sonuçlar doğurabilir:

“Bu olaydan sonra Trump’ın barış girişimi başarısız oldu. Askeri operasyonlar devam edecek, hatta daha da şiddetlenebilir. ABD’nin askeri yardımlarını sınırlaması ya da tamamen durdurması ihtimali gerçekçi bir senaryo. Ukrayna, Avrupa’dan destek arayabilir ancak burada da belirsizlikler var. Rusya ise pozisyonunu değiştirmeyecek ve çatışmalar devam edecek.”

Trump’ın Planı: Önce Ukrayna’yı, Sonra Rusya’yı Zorlamak

Finans Üniversitesi profesörü Konstantin Simonov, Trump’ın stratejisini şöyle özetliyor:

“Zelenskiy, Avrupa’nın kendisine tamamen destek vereceğini ve Trump’ı köşeye sıkıştırabileceğini düşündü. Ancak ABD’nin Ukrayna’ya baskı yapacak çok fazla kozu var. Örneğin, Ukrayna ordusunun yönetimi büyük ölçüde Elon Musk’ın Starlink sistemine dayanıyor. Eğer Trump, Musk’a Starlink’i kapattırırsa, Ukrayna ordusunda ciddi bir kriz yaşanabilir.”

Simonov, Trump’ın stratejisinin iki aşamalı olduğunu belirtiyor:

“Trump önce Ukrayna’ya baskı yapıyor. Zelenskiy’i anlaşma yapmaya zorladıktan sonra Rusya’ya yönelerek baskısını artıracak. ABD’nin iki büyük kozu var: Ukrayna’ya silah yardımı ve Rusya’ya yaptırımlar. Trump, petrol ambargosu gibi daha sert ekonomik yaptırımlar getirebilir. Eğer böyle bir adım atarsa, Rus ekonomisi ciddi bir sınavla karşı karşıya kalabilir.”

Avrupa Ukrayna’yı Tek Başına Destekleyebilir mi?

Avrupa’daki tepkiler farklı oldu. Fransa, Polonya ve Avrupa Birliği’nin önde gelen ülkeleri Zelenskiy’e destek verirken, Macaristan Başbakanı Viktor Orban Trump’ı destekledi. Orban, “Güçlü liderler barışı, zayıf liderler ise savaşı getirir” ifadelerini kullandı.

Danimarka Dışişleri Bakanı Lars Løkke Rasmussen ise yaşananları “Ukrayna için büyük bir darbe” olarak nitelendirdi. Avrupa’nın, ABD’nin desteği olmadan Ukrayna’ya ne kadar yardımcı olabileceği tartışma konusu.

Dış politika uzmanı Andrey Kortunov’a göre, Avrupa’nın ABD’yi tamamen ikame etmesi pek mümkün değil:

“ABD’nin sağladığı askeri destek, Avrupa’nın karşılayamayacağı seviyede. Avrupa’nın ekonomik sorunları ve başka öncelikleri var. Ayrıca Avrupa içinde bile Ukrayna konusunda birlik yok. Şu ana kadar Fransa gibi bazı ülkeler stratejik özerklikten bahsediyor, ancak somut adımlar çok sınırlı.”

Beyaz Saray’da İpler Koptu mu?

The Washington Post’a konuşan üst düzey bir ABD yetkilisi, Beyaz Saray’ın Ukrayna’ya askeri yardımı durdurma seçeneğini değerlendirdiğini söyledi. Eğer bu gerçekleşirse, Ukrayna ordusuna milyarlarca dolarlık yardım kesilebilir.

Amerikan siyaset uzmanı Malek Dudakov, Trump ve Zelenskiy arasındaki tartışmayı değerlendirdi:

“Bu bir tuzak değildi. Zelenskiy, görüşmenin ilk dakikalarında Trump’ın barış planını eleştirmeye başladı. Trump, Rusya ile müzakere çağrısı yapınca, Zelenskiy onu sözünü keserek yanıtladı. Ardından, ABD Başkan Yardımcısı J.D. Vance tartışmaya katılarak, önceki Biden yönetimini suçlamaya çalıştı. Ancak Zelenskiy bunu da kişisel bir saldırı olarak algıladı ve karşılık verdi. Sonunda görüşme tamamen kavgaya dönüştü ve Trump, Zelenskiy ile anlaşma yapmayı reddetti.”

Dudakov’a göre, bu olay Trump yönetimi için bir dönüm noktası olabilir:

“Trump, Zelenskiy ile artık tamamen köprüleri atmış görünüyor. Yakın zamanda Ukrayna’ya askeri yardımların kesildiğini ve ABD’de Ukrayna’ya verilen mali yardımların nasıl kullanıldığına dair büyük yolsuzluk soruşturmalarının başladığını görebiliriz. Ayrıca, Trump yönetimi, Zelenskiy’i görevden aldırmak için Ukrayna’da erken seçim baskısı yapabilir.”

Sonuç olarak, Beyaz Saray’daki bu kriz, Ukrayna’nın Batı ile ilişkilerini büyük ölçüde etkileyebilir. ABD’nin desteğinin azalması durumunda, Avrupa ülkelerinin tek başına Ukrayna’ya yeterli askeri ve ekonomik yardım sağlayıp sağlayamayacağı ise büyük bir soru işareti olarak kalıyor.