Tacikistan Rusya’dan 300 milyon dolar üs parası istedi
Tacikistan, bölgede bulunan Rusya’nın 201 nolu askeri üssü için yıllık 300 milyon dolar kira bedeli istedi. Ekim 2008’de İmamali Rahman’ın Moskova ziyaretinde anlaşma sağlanmasına rağmen Duşanbe’nin yeni taleplerde bulunduğunu kaydeden Nezavisimiya Gazeta, tarafların uzlaşı sağlamasını zor olduğuna değindi.
Üs kira bedelinin Rusya devlet başkanı Dmitri Medvedev’in geçen ay gerçekleşen Tacikistan ziyaretinde de görüşüldüğünü kaydeden gazete, Rusya Savunma Bakanı Anatoli Serdyukov’un Tacikistan Savunma Bakanı Şerali Hayrullayev’le Duşanbe’de geçen hafta yapılan görüşmede de uzlaşı sağlanamadığını belirttti.
Duşanbe’nin kira bedelinin dışında, Rus askeri üssünde kontrol sağlamayı istediği belirtiliyor. Rusya’nın askeri gelişim alanında Duşanbe’ye sağlamayı taahhüt ettiği desteğin gelmemesinden de Tacikistan rahatsız. Duşanbe kaynaklarına göre sağlanan askeri malzeme desteğinin toplam değeri 50 milyon doları geçmiyor. Moskova’nın üs kullanımı karşılığında vaad ettiği 2 milyar dolarlık yatırım desteğinin de bugüne kadar gerçekleşmemiş olması, Duşanbe’nin kararında etkili oldu.
Tacikistan’ın Ayni havalimanı ile ilgili de Rusya’ya yaptığı onar ve işlet teklifini iptal ettiği, havalimanının Afganistan operasyonlarında sivil amaçlı kullanılmak üzere ABD’ye önereceği kaydediliyor. Rusya’nın 201 nolu birliği dışında Tacikistan ve Afganistan sınırını koruyan askeri birlikleri de bulunuyor. Rusya’nın bu ülkedeki toplam asker sayısı 20 bini geçiyor.
Bölge ülkeleri ABD’nin Afganistan’a gerçekleştirdiği operasyon ve Rusya-ABD mücadelesini değerlendirerek askeri üslerden gelirlerini artırmak istiyor. Daha önce de Kırgızistan askeri üs nedeni ile ABD ile sorun yaşamıştı. ABD’nin kullandığı Manas üssünün boşaltılmasını isteyen Bişkek’in karşılığında Moskova’dan 2 milyar dolar kredi aldığı iddia edilmişti. Sivil amaçlı Manas’ın kullanımına Bişkek izin verirken, Özbekistan’ın da daha önce kapattığı ABD Hanabad üssünün sivil amaçlı kullanılmasına sıcak baktığı belirtiliyor.