Rusya’dan ilk Osmanlı elçisine “kardeşlik” uyarısı

Osmanlı Devleti’nin ilk Moskova elçisi Kemal Bey, Rus prensi 3. Vasili’ye sunduğu Sultan Selim’in mektubunda “kardeşlik” ifadesini unutunca Rus saray yetkililerinin Türk elçiyi uyardığı ortaya çıktı. Uyarı üzerine “dostluk ve sevgi” ifadeleri içeren resmi yazıya “kardeşlik” ifadesi de eklendi.

Rus tarihçi Leonid Yuzefoviç bir dergide yazdığı makalede, 16.yüzyılda Rus diplomasinin kural ve kaidelerini araştırdı. Araştırmaya göre, o dönem Rusya (Moskova Knezliği) Osmanlı devleti ile ilişkilere çok önem veriyordu. Rus prensi 3.Vasili ticareti artırmak ve Osmanlı ile ittifak yapmak için Alekseyev isimli elçisini 1513'de İstanbul'a yolladı. Buna karşılık Osmanlı da Menkub beyi olan Kemal Bey'i elçi olarak Moskova'ya gönderdi.

Tarihçi Yuzefoviç’e göre, o dönem Rus diplomasisinde “Kardeşlik” ifadesinin çok önemi vardı. Kardeşlik ifadesi her iki ülkenin eşit haklara sahip olduğu anlamını taşıyordu. Rus prensi, kendisinden aşağı gördüğü diğer krallar için asla “kardeşlik” ifadesini kullanmazdı ve onların kullanmasına da müsaade etmezdi. Rus tarihçi, “Bazı ülkelerle iyi komşuluk, dostluk ilişkiler olabilir, ama kardeşlik ilişkileri nadir ülkeler için geçerli idi.” şeklinde değerlendirdi. Moskova Knezliği’nin “kardeş” gördüğü ülkelerden biri de Osmanlı idi.

Tarihçiye göre, 1515’de Osmanlı elçisi Kemal Bey, Rus padişaha Sultan Selim’in mektubunu sunarken, Rus saray yetkilileri yazıyı didik didik inceledi. Resmi yazıda Sultan’ın 3.Vasili’ye hitaben sadece “dostluk ve sevgi” ifadeleri kullandığını tespit eden Rus saray görevlileri, elçi Kemal Bey’i uyararak mektuba “kardeşlik” kelimesini eklemesine de mecbur etti.