Türkiye'de iptal edilen Rus sergisi 'sanatta sansür' tartışmasını gündeme getirdi
Rus Katia Krupennikova’nın 4. Akbank Sanat Uluslararası Küratör Yarışması birincisi ‘Barış - Sonrası’ isimli sergi projesi, Akbank Sanat’ta ‘yapılmayacak’. Küratör için ise bu bir ‘sansür.’
Danışma Kurulu’nda Suzan Sabancı Dinçer, Hakan Binbaşgil, Paul McMillen ve Hasan Bülent Kahraman’ın yer aldıkları, Derya Bigalı idaresinde hizmet veren Akbank Sanat’ın bu yıl dördüncüsünü düzenlediği ve büyük ilgi gören uluslararası küratör yarışmasında ‘sansür’ tartışması çıktı.
Yarışmanın bu yılki birinciliğini ‘Post-Peace’ (Barış-Sonrası) adlı sergi projesi üzerine jürinin oy birliği ile kazanan Moskova doğumlu sanat eleştirmeni ve küratör Katia Krupennikova, önceki gün facebook hesabı üzerinden sosyal medyada yaptığı bir açıklamada, yarışmanın 1 Mart’ta açılması öngörülen birincilik sergisinin, Akbank Sanat tarafından programdan çıkarıldığı bilgisini paylaştı.
‘Yas’ var, evet ama...
Krupennikova, Akbank Sanat tarafından kendisine ulaştırılan ‘iptal’ gerekçesinde, “Ankara’da yaşanan son terör saldırısı sebebiyle bu olayın hatırasının kişilerin hafızasında henüz çok taze olduğu ve yaşanan duygusal artçı şoklardan ötürü oluşan yas durumu sebebiyle, ülkedeki birçok sanat ve kültür etkinliğinin iptal edildiği” bilgisinin yer almasına karşın, aynı kurumun kendi etkinliklerini sürdürdüğünü vurguladı.
Projenin koordinasyon ve geliştirme sorumluluğunu, halen Kıbrıs’ta diğer bir yeni sergiyi hazırlamakla meşgul olan başarılı isim Başak Şenova üstleniyordu. Konuya ilişkin kendisine ulaştığımız Şenova, gelişmeler hakkında tüm tarafların görüşleri olmaksızın kesin bir yorumda bulunmak için erken olduğunu belirterek çok üzgün olduğunu ifade etti. Etkinliğin bu yılki uluslararası jürisinde, Hollanda Sanat Enstitüsü’nden bağımsız küratör Bassam El Baroni, New York Bard College’dan küratör ve yazar Paul O’Neill ve Stuttgart’taki Württembergisch Sanat Merkezi’nden Iris Dressler ve Hans D.Christ bulunuyordu. Yarışma birincisi küratör Krupennikova, yaşadığı tecrübeyi kendisi ve bütün katılımcılar adına ‘sansür’ olarak niteleyerek, meydana gelen son durumdan ötürü büyük üzüntü duyduğunu ve etkinliğin bu safhaya gelişine kadar emek veren herkese teşekkürlerini sundu. Rus küratörün başvurusu, uluslararası jürinin değerlendirmesi sonucunda küratöryel metodoloji ve güncel bağlamla kurduğu ilişki sebebiyle birinciliğe değer görülmüştü.
Uluslararası isimler olacaktı
‘Yapılmayacak’ yeni sergi projesinde, Ehsan Fardjadniya, Ella de Búrca, Anna Dasovic, Yazan Khalili, Jaha Koo, Lyubov Matyunina, Adrian Melis, Dorian de Rijk, belit sağ, Anika Schwarzlose, Alexei Taruts ve Anastasiya Yarovenko gibi uluslararası sanatçılar bulunuyordu. 2014’te 20’nin üzerinde ülkenin küratör adaylarının başvurduğu yarışma, güncel sanat alanında yeni projeleri teşvik etmek ve küratöryel çalışmalara yönelik ilgiyi artırmak amacıyla düzenleniyordu.
Akbank Sanat'ın açıklaması
Akbank Sanat’ın Türkiye çağdaş sanat dünyasında sürekli olarak gözettiği sorumluluk çerçevesinde, ülkemizde yaşanan hassas döneme duyarlı olarak yaptığı değerlendirmeler sonucu serginin yapılmaması yönünde karar alınmıştır. Konuyu kamuoyunun bilgilerine sunarız.
KÜRATÖR NE DİYOR?
“Türkiye’deki politik atmosfer ve Akbank Sanat’ın bu sergiyi kurmak istememe ihtimalini şu anda tamamiyle anlayabiliyorum. Ama bu aynı zamanda, Türkiye bağlamı ve ötesinde farklı perspektiflere sahip insanların açık tartışmalara ve bunun için gerekli yerlere ne kadar ihtiyaç duyduklarına dair elzem bir durum da yaratmaktadır. Gelinen şu anki durum belli ki hayli karmaşıktır ve ben de tam bu nedenle, İstanbul’daki farklı kuruluşlarla sanat profesyonellerinin nazik politik ve sosyal iklimlerde hangi etik ve sorumluluklara bağlı olduklarına dair tartışmalar açabilmek üzere çalışmalar yürütüyorum. Ayrıca bu etkinlikleri serginin de bir parçası olarak alıyorum. İnanıyorum ki, bu talihsiz durumu kritik bir diyaloğa dönüştürmek, en iyi ve yapıcı tercih olacaktır.”