Basitleştirilmiş gümrük hattı Rusya’da dondu, 80 tır kuyrukta

Rusya ve Türkiye arasında gümrüklerde hızlı çözüm öngören Basitleştirilmiş Gümrük Hattı (BGH) hattı Türk şirketin belge sorunları nedeni ile resmen durdu. Türkiye’den gelen 80’inin üzerinde tır Rusya’nın başkenti Moskova’da bulunan Vnukova Havalimanı’nda gümrük işlemleri yaptırmak için 5 gündür bekliyor. Yoğun kar yağışı ile birlikte zorda kalan şoförler yetkililerden acil çözüm beklerken, tırlarda bulunan yaş meyve sebze ve diğer ürünlerin bozulmaya başladığı belirtiliyor.

Gümrük ve Ticaret Bakanlığı’nın yetkilendirdiği Favor şirket belge duzenleyemedigi için Basitleştirilmiş Gümrük Hattı (BGH) resmen durdu. İhtilaftan dolayı BGH’den yararlanamayan yaş sebze-meyve ithalatçıları Türkiye’de bulunan Favor Trans Lojistik ve Taşımacılık Organizasyonu A.Ş.’yi suçluyor.

Türkiye Moskova Büyükelçiliği Gümrük Müşaviri Recai Şen ve Ticaret Müşaviri Hakkı Karabörklü durumu yerinde incelemek için TIR’ların toplandığı yere geldi. Müşavirler ithalatçılar ve şoförlerle görüşürken Vnukova Havalimanı yakınında bulunan BGH için sıraya dizilmiş yaklaşık 80 tırın gümrüklemeyi geçmek için sıra beklediği gözlendi.

TIR şöförü Murat Çetin üç gündür sıra beklediğini belirterek, daha önceki seferlerinde en fazla bir gün beklediğini dile getirdi. Domates yüklü olduğunu belirten Çetin, "Ben buraya geleli 3 gün oldu, gelirken hava güzeldi. Dünden bu yana aralıksız kar yağıyor ve gümrük de çalışmıyor. Gümrük çalışmayınca şoförler beklemek zorunda kalıyor, ne yemek ne tuvalet ihtiyacını giderebiliyor. Dört gün daha beklerse malın bozulma ihtimali çok yüksek." şeklinde yaşanan zorluklarla paylaştı.

Yaşanan sorunun Türkiye’deki Favor şirketinden kaynaklandığını belirten ithalatçı Aviainvest şirketi Genel Müdürü Aleksandr Yegorov, Favor’un BGH’den yararlanmak için hazırlanan ‘Form A’ belgesini sunmadığı için TIRların gümrüklemeyi geçemediğini belirtti. Yegorov, “Favor şirketi elektronik ortamda BGH’ye sunulan ‘Form A’ belgesini bloke ediyor. Bunu Türk ihracatçılardan TIR başına istediği 200 dolar alamadığı için yapıyor. Türk ihracatçıları durup dururken 200 doları neden ödemeleri gerektiğini anlamadıkları için ödememede çok haklı. Bu uygulama tamamen Favor şirketinin keyfi bir uygulaması. İhracatçılar ile biz görüşüyoruz. Biz malın hazırlanmasında işlem yapıyoruz. Favor’un tek yapması gereken ‘Form A’ yı BGH’ye iletmesi. Bunu yapmıyor. Böylelikle Türk ihracatçılarının mallarının çürümesini sağlayarak şantaj yapıyor.” suçlamasında bulundu.

BGH’nin hükümetler arası protokol çerçevesinde kurulduğunu hatırlatan Yegorov, her hangi bir ticari şirketin tekel oluşturarak ‘Form A’ belgesini verme yetkisine sahip olması ve bundan para kazanmasının doğru olmayacağını belirtti. Rus ithalatçıya göre, aksi halde şu anda Vnukova’da yaşanan sorunlara benzer sorunların yaşanması kaçınılmaz olacak.

Türkiye Moskova Büyükelçiliği Gümrük Müşaviri Şen ise yaptığı değerlendirmede; “Anladığımız kadarıyla buradaki problem Türkiye’den sevk sırasında gerekli olan bazı evrakların eksik olması, özellikle ‘Form A’ eksikliğinden kaynaklanan bir bekleme sorunu.” dedi.

Yaklaşık 80-85 tırın beklediğini müşahede ettiklerini belirten Şen, "Türkiye’de bakanlığımız değişik formüllerle bu problemi çözme konusunda uğraşıyor. Sorunları not ettik. Gerek ithalatçılarla ilgili, gerek şu anda bakanlığımız tarafından basitleştirilmiş hattan sevk edilen eşyanın denetimi, veri girişiyle yetkilendirilen bir firmanın ortaya getirilen sıkıntıların üzerine bazı çalışmaları olduğunu biliyoruz. Bunların da kısa sürede sonuçlanmasını ve bu bekleyen tırlarımızın bir an önce ihracatlarını gerçekleştirmesi ve gönderilmesini ümit ediyoruz.” ifadelerini kullandı.

BGH’nin Türkiye ve Rusya arasında çok özel bir proje olduğunun altını çizen Gümrük Müşaviri, “Bu özel projenin sorunları değil, giderek güçlenen, giderek gelişen bir yapıyla devam etmesini arzuluyoruz. Rus tarafından da bu arzunun olduğunu biliyoruz, umuyorum bu problem kısa sürede çözümlenecektir ve basitleştirilmiş hat daha da gelişerek, güçlenerek devam edecektir.” dedi.