Rusya almadığı halde Türkiye'de domates fiyatları neden yükseliyor?
Türkiye'de domates fiyatlarının yüzde 61'e kadar zamlanmasının altında rekolte (rekolte: tarımda bir yılda elde edilen herhangi bir ürünün toplamı) düşüklüğü yatıyor. Ege Yaş Meyve Sebze İhracatçıları Birliği Başkanı Rıza Seyyar'ın ifadelerine göre Türkiye'de domates üreticileri, Rusya'nın yasak kararının ardından domates ekmeyi önemli ölçüde azaltarak alternatif meyve-sebzelere yöneldi.
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerine göre, tüketici bazında nisanda en yüksek fiyat artışı yüzde 61,03 ile domateste gerçekleşti.
Türkiye Ziraat Odaları Birliği (TZOB) verilerine göre ise üretici bazında domatesin fiyatı aynı ayda yüzde 51,53, markette de yüzde 34,13 artış kaydetti.
Buna göre, İstanbul, Ankara, İzmir ve Antalya'daki hallerde türüne göre kilogramı bir ay önce 1 lira 20 kuruş ile 11 lira arasında değişen domates, rekoltedeki azalış nedeniyle en düşük 3 en yüksek 12 liradan satıldı.
Nisan ayının ilk haftasında İstanbul halinde 4-5 lira olan salkım domatesin fiyatı mayıs ayında yüzde 50-60 civarında artarak 6-8 liraya yükseldi. Ankara halinde bir ay önce 3,5 ila 4,5 lira arasında satılan beef domatesin fiyatı 5- 7 lira, İzmir'de de geçen ayın başında fiyatı 1,2 lira ile 3,8 lira arasında değişen sera domatesin kilogramı 3-7,20 liradan alıcı buldu.
Antalya'da ise geçen ay fiyatı 5,5-8 lira olan cherry domates, 7,5 ila 10 liradan satılmaya başlandı.
"Domates için ayrılan alanlara alternatif ürünler ekildi"
Dünya'ya konuşan Ege Yaş Meyve Sebze İhracatçıları Birliği Başkanı Rıza Seyyar, fiyat artışının rekoltedeki düşüşten kaynaklandığını belirtti.
Rusya'nın 2016 yılında Türk domatesine ithalat sınırlaması koymasının ardından özellikle Antalya bölgesindeki örtü altı üreticilerinin kış dönemindeki domates ekimini azalttığını anlatan Seyyar, "Tarım bu ülkenin üstü açık sanayisidir, tarım iklimsel değişimlerden oldukça etkilenen bir sektör. 2015'te Rusya'nın Türkiye'ye ithalat sınırlaması nedeniyle 2016'da domates ihracatı geriledi. Hal böyle olunca da 2017 yılında özellikle seralarda kış dönemi için domates az ekildi, domates için ayrılan alanlara alternatif ürünler ekildi. Ayrıca havaların çok soğuk gitmesi özellikle Antalya bölgesinde seralardaki domates üretimini de düşürdü. Dolayısıyla rekolte açısından bir sıkıntı oldu. Rekoltenin az olması iç piyasada ciddi fiyat artışına neden oldu." dedi.
"15 Mayıs'tan sonra doamtes fiyatları düşecek"
Seyyar, en çok tüketilen salkım ve sera domateslerde fiyatların 7-8 lirayı bulduğuna işaret ederek, "Bu tıkanıklık 15 Mayıs'tan itibaren tersine dönecek. Çünkü bu tarihten itibaren öncelikle Antalya ve çevresinde havaların ısınmasıyla, sıcaklıklar 32-33 dereceleri bulduğunda arzda ciddi artış olacak ve yurt içinde ve ihracatta fiyatlar biraz gevşeyecek. Arkasından haziran sonu, temmuz başı gibi tarla domatesi başlayacak. Tarla domatesi de piyasaya girdiğinde fiyatlar eski seviyeleri olan 1,5-2 lira seviyelerine inecektir." diye konuştu.
Domates pazarı Arap ülkelerine ve Avrupa'ya kaydı
Domates fiyatlarındaki artışın ihracat gelirlerine de yansıdığına dikkati çeken Seyyar, şunları kaydetti:
"Bu yıl ocak-mart dönemindeki domates ihracatımız, bir önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 54 artarak 80 milyon 351 bin dolardan 123 milyon 694 bin dolarlara geldi. Şu an domates ihracatımız ağırlıklı olarak Arap ülkelerine ve Avrupa'ya yapılıyor, bunun yanında Türk cumhuriyetleri de önemli pazarımız.
Haberrus, Dünya