Türkiye, ayçiçeğinde ithalat vergisini sıfırlandı; karar, Rus ayçiçeği tohumu işleyicilerinde endişeye yol açtı

HABERRUS - Türkiye'nin ayçiçeğine yönelik ithalat gümrük vergilerini sıfırlaması, Türkiye’ye en çok ayçiçeği tohumu satan Rus üretici ve ayçiçeği tohumu işleyicilerinde endişeye yol açtı.

Türkiye’de Cumhurbaşkanı kararı ile resmi gazetede yayınlanan karara göre yağlık ayçiçeği tohumu ithalatında gümrük vergisi 30 Haziran 2021 tarihine kadar sıfırlandı. Buna göre, yağlık ayçiçeği tohumunda yüzde 3+10 avro/100 kilogram net olan gümrük vergisi 1 Temmuz 2021’e kadar yüzde 9 olarak uygulanmasına karar verildi.

Rusya’nın önde gelen gazetelerinde Kommersant’ta yer alan haberde, Türkiye’nin ayçiçeği tohumu ihtiyacının yüzde 40,6’sını karşıladığı Rusya’da ayçiçeği üreticilerini endişelendirdiği bildirildi. Pazar katılımcıları ve Yağ sendikaları birliğinin yaptığı açıklamalara göre, hammadde fiyatlarının yüzde 25 artarak 40 bin ruble'den fazla artabileceğine ve bu durumun pazarın çökmesine yol açabileceğini öne sürüyor.

Yağ Birliği üreticileri sendikası icra direktörü Mikhail Maltsev, Perşembe akşamı gazeteye yaptığı açıklamada, Türkiye'nin ayçiçeği ithalat vergisini ton başına yüzde 3 artı 100 Avro’dan sıfıra düşürme kararı, Rusya'da ayçiçeği fiyatlarının 10 bin rubleden fazla artmasına neden olabileceği uyarısında bulundu.

Uzmanlar, Rus üreticilerin sıfır vergiden dolayı, ellerinde Rusya piyasasına sürülmek üzere tuttukları ürünlerini eğer Rusya tarafından kısıtlayıcı önlemler alınmaz ise, Türkiye’ye satmak için stoklayacakları veya sıfır ithalat verdileri ile Türkiye’ye daha çok ürün satacakları bu da ülke içerisindeki talebi karşılamayacağı için fiyatların daha da artmasına neden olacağı görüşünde bulunuyor.

Yağ Birliği üreticileri Sendikasının icra direktörü Mikhail Maltsev, çoğu Rus tarım üreticisinin fiyat artışları beklentisiyle satışlarını askıya aldığını söyledi. Birliğin hatırlattığı gibi, geçen sezon Rusya Federasyonu 1,25 milyon ton ayçiçeği ihraç etti ve bu sezon rakam ikiye katlanabilir. Aynı zamanda, yerel işleyiciler bu yıl hasat edilen 13 milyon ton ayçiçeği hasadının tamamını bile kabul etse bu durumda bile işletmelerin kullanım kapasitesi yüzde 70'in altında kalacak. Bu da üretimde hammadde eksikliğini doğuracak. Ayçiçek yağı üretici işletmelerde ayçiçek tohumu eksikliği yaşanmasına neden olacak.

Rusya, ayçiçeği tohumu ihracatına sınırlama getirebilir

Mikhail Maltsev'e göre, ülkeden büyük miktarda yağlık ayçiçeği tohum ihracatını önlemek için koruyucu önlemlerin benimsenmesinin, gümrük tarifesi ve tarife dışı düzenleme ve dış ticarette koruyucu önlemlerin alınmasının şart olduğu görüşünde.

Bu bağlamda gümrük tarifesi ve tarife dışı düzenleme ve dış ticarette koruyucu önlemler alt komitesi 9 Kasım'da toplanarak bu konunun görüşülmesi planlanıyor.

Uzmanlar, ayçiçeği ihracatına kısıtlamalar getirilmeden, yağ ve katı yağ endüstrisinin tamamen durma riski oldukça açık hale geleceği uyarısında bulunuyor.

Rusya'da ayçiçeği fiyatları artmaya devam ediyor

Türkiye’nin gümrük vergilerini sıfırlamasından bağımsız olarak uzmanlar, önümüzdeki günlerde Rus ayçiçek yağı ve ayçiçeği tohumu fiyatlarının önümüzdeki haftalarda artmaya devam edeceğini tahmin ediyor.

Bunun ana nedeni, önceki aylarda rublenin yabancı para birimleri karşısında değer kaybetmesi ve Mart ayından bu yana 1,5 kat pahalanan dünya yağ fiyatlarının hızlı yükselmesi gösteriliyor.

Uzmanlar, Rusya’nın üretilen ayçiçek yağının yaklaşık yarısını ihraç ettiği göz önüne alındığında, Rusya’daki ayçiçek üretici ve işleyicileri mevcut ihracat vergisine ek olarak ayçiçek ihracatının daha çok sınırlandırılmasını istedikleri yorumunda bulunuyor.

Rusya Tarım Bakanlığı Agroanalitik Merkezi'ne göre 1 Eylül'den 4 Ekim'e kadar Rusya Federasyonu ayçiçeği tohumu ihracatını yıllık 10,2 kat artırarak 54,8 bin tona çıkardı. Türkiye, Rusya’nın ihraç ettiği ayçiçeği tohumunun yüzde 40,6'sını satın aldı.