Gazprom'un Türkiye'deki Gaz Merkezi Projesi Rafa mı Kalktı?
HABERRUS - Uluslararası finans ajansı Bloomberg, Rus enerji devi Gazprom'un Türkiye üzerinden Avrupa'ya gaz arzı için planladığı bölgesel gaz merkezi projesini iptal ettiğini iddia etti.
Habere göre bu karar, Ukrayna üzerindeki gaz transitinin durması ve AB'nin artan siyasi engelleri nedeniyle alındı.
Kaynaklar, aylar süren teknik ve ekonomik değerlendirmeler sonucunda Gazprom yönetiminin projenin uygulanabilir olmadığına kanaat getirdiğini belirtiyor. İki temel engel öne çıkıyor:
Türkiye'nin Güney Avrupa'ya gaz iletmek için yeterli boru hattı altyapısının bulunmaması, Ankara'nın gazın pazarlanmasında Rus tarafına eşit söz hakkı tanımakta isteksiz davranması projenin hayata geçirilmesinin önüne engel teşkil ettiği belirtiliyor.
Putin'in Desteklediği Proje Neden Başarısız Oldu?
Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin'in Ekim 2024'te kişisel olarak desteklediği proje, Kuzey Akım boru hatlarının devre dışı kalması sonrası Gazprom'un Avrupa pazarına alternatif erişim stratejisinin önemli bir ayağını oluşturuyordu. Ancak Bloomberg'in analizine göre, AB'nin 2027'ye kadar Rus gazından tamamen kurtulma hedefi projenin ekonomik mantığını zayıflattı.
Türkiye'nin Enerji Merkezi Hayali ve Sonuçlar
Projenin iptali, Türkiye'nin bölgesel enerji merkezi olma hedeflerini de sorgulatıyor. Enerji diplomasisinde önemli bir fırsatın kaçırıldığını iddia eden uzmanlar, bunun Türk-Rus enerji işbirliğinin geleceği açısından önemli sonuçları olabileceği uyarısında bulunuyor.
Resmi Açıklama Bekleniyor
Gazprom konuyla ilgili henüz resmi bir açıklama yapmazken, Türk yetkililerden de konuya ilişkin bir yorum gelmedi. Enerji Bakanlığı kaynakları, projenin teknik çalışmalarının devam ettiğine dair sinyaller veriyor ancak Bloomberg'in iddiaları sektörde şok etkisi yarattı.
Avrupa'nın Rus Gazından Kurtulma Stratejisi
AB Komisyonu'nun REPowerEU planı kapsamında Rus gazına olan bağımlılığı sonlandırma çabaları meyvelerini veriyor. 2022'de AB'nin gaz ihtiyacının %40'ını karşılayan Rus gazı, 2024 itibarıyla bu oranın %15'ine kadar gerilemiş durumda. Gazprom'un Avrupa pazarındaki pay kaybı şirketin küresel stratejilerini yeniden gözden geçirmesine neden oluyor.
Enerji Diplomasisinde Yeni Dönem
Bu gelişme, Rusya'nın enerji silahını etkin şekilde kullanma kabiliyetinin azaldığını gösterirken, Türkiye'nin jeopolitik konumunu enerji alanında değerlendirme stratejilerinin de revize edilmesi gerektiğine işaret ediyor.
Önümüzdeki dönemde her iki ülkenin enerji politikalarında önemli değişiklikler beklenebilir.