Rus Hava Lojistik Sektörü Çöküşün Eşiğinde

HABERRUS - Rus kargo havacılık şirketleri, önümüzdeki üç ila beş yıl içinde piyasadan çekilme ve filolarının tamamen durma riskiyle karşı karşıya olduklarını açıkladı.

Sektör temsilcileri, Rusya Kamu Odası'nda düzenlenen bir yuvarlak masa toplantısında, filonun eskimesi, yedek parça ve personel kıtlığı, uzun onarım kuyrukları ve yabancı taşıyıcılarla eşitsiz rekabet gibi temel sorunları ve acil çözüm önerilerini masaya yatırdı.

Filonun Yarısı Kayboldu: Krizin Boyutları

Sektördeki krizin boyutları rakamlarla daha da anlaşılıyor. Sivil yapılarda işletilen yaklaşık 100 kargo uçağından sadece 28'i uçabilir durumda. Uçabilir filo, son üç buçuk yılda yarı yarıya azaldı. Sektörde bulunan büyük firma sayısı dokuzdan yediye düştü.

Hava taşımacılığıyla yük tonajı (tkm), 2021'de 9,2 milyar tkm'den 2024'te 1,9 milyar tkm'ye düşerek beş kat azaldı.

Üçlü Kriz: Eski Uçaklar, Yedek Parça Sıkıntısı ve Uzun Onarım Süreçleri

Sektörü tehdit eden başlıca sorunlar arasında en büyüğü uçak filosunun, ağırlıklı olarak eski Sovyet uçaklarından (İl-76) oluşması. Yeni yerli uçak üretimi (İl-112V, İl-212) yetersiz. Şirketler, uçak gövdesi ömrünün 40 yıldan 45 yıla, motor ömrünün ise 14.000 saatten 16.000 saate çıkarılmasını talep ediyor. Aksi takdirde, 2028'den itibaren uçakların hizmet dışı kalması bekleniyor.

Yedek Parça ve Onarım Krizı:

*   Kritik motorlar (D30 KP-2) ve yedek parçalar için **aşırı kıtlık** yaşanıyor.
*   Yedek parça fiyatları aşırı derecede arttı; bir motorun fiyatı **400 milyon rubleye** ulaştı.
*   Yurt dışına onarım için gönderilecek parçalar için **üç aya varan** resmi izin süreçleri, uçakların uzun süre yerde kalmasına neden oluyor.
*   Askeri siparişlere öncelik veren yerli tamirhanelerde **onarım süreleri bir yılı** aşıyor.

Eşitsiz Rekabet ve Pazar Kaybı:

*   Yabancı kargo taşıyıcıları Rus pazarına daha kolay erişirken, Rus şirketleri yurt dışında (özellikle Çin'de) ciddi kısıtlamalarla karşılaşıyor.
*   Kırgızistan, Özbekistan gibi "dost ülke" taşıyıcılarının sayısı arttı ve Rus şirketlerinden pazar payı kapıyor.
*   Yolcu uçaklarının bagaj bölümlerinde yapılan kargo taşımacılığı, özel kargo şirketlerinin payını daraltıyor.

Personel Eksikliği ve Eğitim Altyapısının Çöküşü

• Pilot, teknisyen, uçak mühendisi ve uçuş uzmanı (navigatör, telsizci) kıtlığı had safhada.
• İl-76 gibi kritik uçaklar için sadece bir tane tam donanımlı simülatör kaldı ve bu da yetersiz.
• Havacılık eğitim merkezlerinde navigatör ve telsizci eğitim programları bulunmuyor.

Sektörün Acil Çözüm Talepleri

Sektör temsilcileri, devletten aşağıdaki acil önlemleri talep ediyor:

• Finansal Destek: Yılda en az 10 milyar ruble seviyesinde sefer sübvansiyonu.
• Teknik Önlemler: Uçak ve motor ömürlerinin uzatılması, kritik parçaların yurt dışı onarımındaki bürokratik engellerin kaldırılması.
• Rekabet Düzenlemesi: Yabancı taşıyıcıların faaliyetlerinin kısıtlanması ve yerli şirketler lehine pazar düzenlemeleri yapılması.
• İnsan Kaynağı: Personel eğitimi ve istihdamı için kapsamlı devlet programlarının hayata geçirilmesi.

Devlet Desteği Zayıf, Gelecek Karamsar

Uzmanlar, hükümetin kargo havacılığına yönelik ciddi bir mali destek sağlama ihtimalinin düşük olduğunu belirtiyor.

Dış ticaretin durgun seyri ve yolcu uçaklarının kargo kapasitesinin yeterliliği göz önüne alındığında, sektörün kaderinin "kuzey sevkiyatı" gibi kritik lojistik hatlarla sınırlı kalabileceği, diğer alanlarda ise küçülmenin kaçınılmaz olduğu değerlendiriliyor.

Sorunların nihai çözümü, ancak yeni nesil yerli kargo uçaklarının kitlesel olarak üretilmesine bağlı görünüyor.