Rusya Devlet Başkanı Dmitri Medvedev'in 11-13 Mayıs tarihlerinde gerçekleştireceği Türkiye ziyaretinde ikili ilişkiler, ticaret, güvenlik, ulaşım, kültür ve diğer alanlarda bir dizi anlaşmanın imzalanacağı belirtildi. Nezavisimaya Gazeta'ya Rus liderin Türkiye ziyareti ile ilgili özel bir mulakat veren Türkiye Moskova Büyükelçisi Halil Akıncı, gündemde iki ülke ilişkilerinin geliştirilmesi ve uluslarararası sorunların ele alınacağını söyledi.

Devlet Başkanlarının buluşmasından önce iki ülke ilgili bakanları arasında da görüşmeler yapılacağına değinen Akıncı, "Bir dizi anlaşmanın imzalamasını ümit ediyoruz. Öncelikle vizelerin muafı ve geri kabul anlaşmaları söz konusudur. Şimdi bu konularda yoğun görüşmeler yapılmaktadır. Bir de, hava ulaşımı, Samsun ve Kavkaz Limanları arasında tren feribotları seferlerinin yapılması ve iki ülkede kültür merkezlerinin açılmasıyla ilgili anlaşmaların imzalanması planlanıyor. Rusya ve Türkiye İçişleri Bakanlıkları arasında güvenlik konulu anlaşma imzalanacak. Ayrıca Yüksek Düzey İşbirliği Konseyi’nin toplantısı yapılacak." dedi.

İkili ilişkilerin en önemli konularından birinin enerji alanında işbirliği olduğunu kaydeden Büyükelçi, "Bu bakımdan öncelikle Türkiye’de ilk nükleer elektrik santralinin ve Samsun-Ceyhan petrol boru hattının inşa edilmesine Rusya’nın katılması söz konusudur. Devlet Başkanı Medvedev’in ziyareti sırasında bu konularda çok yoğun görüş alışverişin yapılması bekleniyor." ifadelerini kullandı.

Samsun-Ceyhan petrol boru hattının inşa edilmesinin Türkiye açısından büyük önem taşıdığına işaret eden Akıncı, "İki yakasında 14 milyon nüfuslu şehrin bulunduğu İstanbul Boğazı, bu kadar çok sayıda tankeri artık geçirebilecek durumda değil. Yalnızca geçen yıl Boğazlardan, çoğu yüksek tonajlı olan 6.750 tanker geçti. Bugün kadar orada hiçbir kazanın meydana gelmemesi, bir mucizedir. Samsun-Ceyhan petrol boru hattının inşa edilmesi sayesinde biz İstanbul’u olası ekolojik felaketten kurtarmaya çalışıyoruz." şeklinde konuştu.

Türk iş adamlarının Rus bürokrasisi ile ilgili sorunları var

Türkiye ile Rusya arasında siyasi sorunun bulunmadığını, her ülke ilişkilerde olduğu gibi uygulamada bir kısım sorunların olduğuna dikkat çeken Büyükelçi, Türk iş adamlarının Rus bürokrasisi ile ilgili sorunları olduğunu söyledi.

Gümrüklerde 2008'de Türk mallarına uygulanan ambargo yüzünden ekonomik ilişkilerin geriye gittiğini, Ağustos ayında ambargo sona erse de bir yıl bunun için uğraşıldığını hatırlatan Akıncı şu tespitlerde bulundu: "Bu arada iki ülkenin ilgili kuruluşları arasında basitleştirilmiş gümrük hattı anlaşması imzalandı. Bu belge gereğince ihraç edilmekte olan mallar hakkında bilgiler Türkiye’nin gümrük servisine geliyor ve bu kuruluşumuz aldığı bilgileri Rus gümrük organlarına iletiyor. Bu sistem henüz tam olarak rayına oturmamıştır, ama gelecekte etkili işleyeceğini umuyoruz. İki ülkenin gümrük kuruluşları arasında anlayışın çok önemli olduğuna inanıyoruz."

Beyaz ette hala kota verilmedi

Rusya'nın yıl başından bu yana beyaz et ihracatından yasağı kaldırdığını, ancak kota vermediği için herhangi bir ihracat gerçekleştirilemediğini kaydeden Akıncı, "Şimdi bu yasaklama kaldırıldıysa da, kotanın belirsiz olması nedeniyle biz beyaz eti yeniden ihraç edemiyoruz. Gerçi, pratik karakter taşıyan bu konular ikili ilişkilerimizin olumlu gelişmesini etkilemiyor. Var olan güçlüklere rağmen Türkiye’nin Rusya’da yatırımları artmaktadır. 2009’de yatırımlarımızın hacmi 6 milyar doları aştı. Türk işadamları gıda sanayisine, örneğin meşrubat üretimine, ayrıca kereste, mobilya ve inşaat malzemeleri üretimine ve turizm sektörüne yatırım yapıyor." ifadelerine yer verdi.

İki ülke ticaretinde açık büyük

İkili ticaret hacminin önemsiz olduğu yıllarda Rusya’ya yalnızca koyun, narenciye, fındık, fıstık ve kuru üzüm ihraç edildiğini kaydeden Büyükelçi, "Şimdiyse hem ihraç edilen malların çeşitleri, hem de miktarı değişiyor. Türkiye Rusya’dan daha ziyade doğalgaz, petrol ve bazı tür hammadde alıyor. Ülkelerimiz arasındaki ticaretteki dengesizliğin var olduğunu kaydetmek gerek. Turizm ve yatırımlar bu açığı kapatamaz. Bugün bizim amacımız, karşılıklı yarara dayalı olarak ticareti dengelemektir." şeklinde konuştu.

Kafkasya ve Karadeniz bölgesinde dışarıdan müdahale olmadan sorunların kendi içinde çözülmesinin önemine işaret eden Akıncı, Türkiye ve Rusya'nın hedeflerinin bölgede istikrarı sağlamak olduğunu söyledi. Türkiye’nin Batılı ülkeler ile ilişkilerinde herhangi bir gerileme yaşamadan, komşuları ile de ilişkileri geliştirmeye çalıştığını ifade eden Büyükelçi, "Türkiye uzun zaman garip durumdaydı: Komşu ülkeler ile ticaret hacmi küçüktü. Örneğin, 20 yıl önce Suriye ile ilişkilerimiz düşmanca ilişkilerdi, bugün bu ilişkiler önemli derecede iyileşti. Bizim nükleer sorunlarla, yaptırımlarla ilgili hem İran’la, hem de  Batılı ülkeler ile temaslarımız var. Biz eminiz ki, diplomatik araçları sonuna kadar kullanmak gerek." tespitinde bulundu.

Faruk Akkan, Moskova, Cihan