İş adamı dernekleri: Rusya'da yatırım yapmanın tam zamanı

Rusya Federasyonu ile Türkiye İş ve Dostluk Derneği (RUTİD) Moskova temsilcisi Muharrem Kaçmaz ve Rus–Türk İş Adamları Birliği (RTİB) Başkan Yardımcısı  İkbal Dürre Rusya-Türkiye ekonomik ilişkilerinde yaşanan sorunlar, iş adamlarının karşılaştığı problemler, çözüm önerileri ve Rusya pazarının gelecek perspektifi üzerine düşüncelerini açıkladı.

Moskova'da 250 üyesi ile 1996 yılından bu yana faaliyette bulunan RTİB ve toplam 400 üyesi ile 1998 yılından bu yana çalışmalarda bulunan RUTİD, Rusya'da Türk diasporasının lobi faaliyetini sürdürüyor. Düzenli bilgilendirme toplantıları düzenleyen iş adamı dernekleri, karşılaşılan hukuki sorunlar, pazar araştırması, resmi makamlarla irtibat ve diğer bir çok konuda üyelerine destek sağlıyor. İş adamı derneklerinin yöneticilerine göre, vizelerin kalkması ve diğer sağlanan kolaylıklarla birlikte Rusya'da yatırım yapmanın tam zamanı.

Krizin Rusya'da dış kaynaklı olduğuna değinen RTİB Başkan Yardımcısı Dürre, "Giderlerin kısmen azaldı. Piyasalarda önemli ölçüde toparlanma var. İyi bir piyasa çalışması yapılmasının ardından fazla zaman kaybetmeden piyasaya girmek gerekiyor. Özellikle yeni dönemde küçük ve orta ölçekli işletmelerin şansı daha yüksek." tespitinde bulundu.

Rusya'da krizin psikolojik kaynaklı  olduğuna değinen Kaçmaz da, ülkenin finans, hammadde ve pazar açısından sorununun bulunmadığını söyledi. Rusya'ya yatırım için çok doğru bir zaman olduğuna değinen RUTİD Moskova temsilcisi, "Lojistik çalışmaların iyi yapılması gerekiyor. Moskova'nın dışında bölgelerde halen yüksek kar marjları mümkün. Türkiye'den bir çok şirketin Rusya'da yatırım için çalışmalarda bulunduğunu biliyoruz. Pazardaki boşluğun çok hızlı dolacağını da öngörmek gerekiyor." şeklinde konuştu.

Türkiye benzeri organize sanayi bölgeleri kuruluyor

Rusya'da 16 özel ekonomik bölge oluşturulduğunu ve buralarda gerekli altyapıların hazırlandığını ifade eden Dürre, "Bizdeki organize sanayi bölgeleri gibi çalışacak. Bu biraz da Rusya Devlet Başkanı Dmitri Medvedev'in enerji dışı sektörlerin geliştirilmesi projelerinin bir sonucu. Bölgelerde yerel yönetimler yatırım için gelen iş adamlarına büyük kolaylık sağlıyor. Hammadde de hayli ucuz." tespitinde bulundu. Türk iş adamına göre işçi verimliliği ve ücretler konusunda bazı sorunlar var. Özellikle yatırımcıların usta başı ya da kontrolörleri Türkiye'den getirmeleri tavsiye ediliyor.

İvanovo 100 Türk tekstil toptancısı bekliyor

Rusya'da büyük işletme mantığının egemen olduğunu, Türkiye'deki KOBİ örneğinden Rusya'nın yararlanmaya çalıştığına dikkat çeken Kaçmaz, "Sovyetler Birliği döneminde tekstil başkenti olan İvanova yeniden canlandırılyor. Burada tekstil toptancıları için bir ticaret merkezi kuruluyor. İlk etapta 100 Türk firması için show room ve depo imkanı sağlanacak. Moskova'ya 280 kilometre mesafede. Burada işçi ve alt yapı olarak da sorun yok. RUTİD olarak bu organizasyona biz de destek sağlıyoruz. Tekstilin her çeşidine sıcak bakıyorlar. Vergiler de önemli indirimler sağlanıyor ve enerji giderleri de sıfıra yakın." bilgisini verdi.

Otomotiv yan sanayiinde büyük açık var

Rusya'nın ihracat yerine üretim bazlı  yatırımları teşvik ettiğini kaydeden Dürre, iki ülke liderlerinin hedeflediği 100 milyar dolarlık toplam ticaret hacminin aşılmasının mümkün olduğuna değindi. Ticaret açığının Türkiye aleyhine olduğunu ifade eden Türk iş adamı, "Tekstil, inşaat, gıda ve diğer sektörleri çeşitlendirmemiz gerekiyor. Hizmet sektörü ve otomotiv yan sanayiinde büyük boşluklar var. Dev otomotiv şirketleri Rusya'da üretime başladı. Ancak yan sanayinin olmaması büyük açık. Hızlı davranarak boşluğu dolduramazsak, Güney Kore ve Çin'li firmalar hızla piyasayı ele geçirecek." hatırlatmasını yaptı.

Gümrüklerde BGH hattına kayıt yaptırılmalı

Rusya-Türkiye ekonomik ilişkilerinde gümrüklerde yaşanan sorunların aşıldığını ve Türkiye için özel Basitleştirilmiş Gümrü Hattı (BGH) açıldığını  hatırlatan RTİB Başkan Yardımcısı, "Bazı sorunlar olsa da bu hattın kullanılması gerekiyor. Rusya'ya mal gönderen şirketlerin bu hatta kayıt olmalarını tavsiye ederim. Küçük ölçekli de olsa bu hatları kullanmaya başlamalıyız. Yarın Rusya 'size özel çalışma yaptık, bunu değerlendirmiyorsunuz' diyebilir." uyarısında bulundu.

Çalışma izinleri en az üç yıl olmalı

İki ülke ilişkilerinde vizelerin kalkmasının çok önemli olduğunu ve bunun ilişkilerde çok önemli yansımalarının olacağına dikkat çeken RUTİD Moskova Temsilcisi Kaçmaz, "Vizelerin kalkması iş adamlarında bir rahatlama sağlayacak. İlk temas ve piyasa araştırmaları daha kolay gerçekleşecek. Ancak özellikle çalışma izinleri ve işçi kotalarında düzenlemelerin mutlaka yapılması gerekiyor. Bir yıllık çalışma izni için üç ay uğraşmak zorunda kalınabiliniyor. Türk iş adamlarının genel beklentisi çalışma izinlerinin en az üç yıl olması yönünde. Bundan daha kısa bir sürede zaten yatırımların karşılığını görmek de mümkün değil. İşçi kotalarında kısıtlamalara gidilmesi yatırımcıları zorluyor. 2011'de çalıştıracağınız işçiler için 2010 Mayıs'ında baş vurmanız gerekiyor. Bu konuda yapılacak kolaylıklar Türk yatırımcısının Rusya pazarına girmesini teşvik edecek." ifadelerini kullandı.

Faruk Akkan, Moskova, Cihan