20 Ocak 1990’da Azerbaycan’ın başkenti Bakü’de çok sayıda sivil vatandaşın katletmesiyle ilgili facianın 22. yıldönümünü anan Rusya’da yaşayan Azerbaycan diasporası eski SSCB lideri Mihail Gorbaçov’u mahkemeye vermeye hazırlanıyor. Gorbaçov’un talimatıyla 20 Ocak’ta Sovyet askerleri, Bakü’de masum 148 kişi öldürmüş, 700’den fazla kişiyi yaralamıştı.

Azerbaycan Moskova Büyükelçiliği’nde düzenlenen “Kanlı Ocak” başlıklı törende Rusya’da yaşayan Azeri diasporası 22 yıl önce yaşanan faciayı andı. Türkiye Moskova Büyükelçisi Aydın Sezgin, elçilik Maslahatgüzarı Ceren Yazgan Yetiz ve başka yabancı diplomatların katıldığı törende konuşan Azerbaycan Moskova Büyükelçisi Polad Bülbüloğlu, 20 Ocak faciasını hiç bir zaman unutmayacaklarını belirterek, “Facianın asıl sorumlusu eski SSCB lideri Gorbaçov’dur! Kendi rejimini ayakta tutabilmek ve başka halklara gözdağı vermek için Azeri halkının kanını töktü. Bunu hiç bir zaman bağışlamayacağız!” dedi.

Cihan Haber Ajansı’na konuşan Rusya Devlet Sosyal Bilimler Üniversitesi Kafkasya Merkezi Başkanı İsmail Ağakişiyev Gorbaçov’u mahkemeye vermeye hazırlandıklarını kaydetti. Azeri kökenli Rus uzman, “Bu faciayı Gorbaçov yaptırdı. Bu kanı o döktü. Gorbaçov bugün Azerbaycan’ın karşısında bunun hesabını vermesi gerekir. Gorbaçov sadece Azerbaycan’ın değil, aynı zamanda katliam yaptırdığı Gürcistan ve Baltık ülkeleri karşısında, genel olarak eski SSCB halklarına uyguladığı siyasetler için de hesap vermeli. Bugün Litvanya’nın girişimleriyle Gorbaçov’un mahkemeye verilmesi hususunda yapılan çalışmalara biz Azeriler de katılarak kendisini mahkemeye vermeye hazırlanıyoruz. Biz Azeriler, Gürcüler ve Litvanyalılar bu mahkeme çalışmalarında ortak hareket etmemiz lazım” dedi.

Moskova Devlet Üniversitesi Bağımsız Devletler Birliği (BDT) ülkeleri Araştırma Merkezi Başkanı Aleksey Vlasov da yaptığı açıklamada, “Azeri halkının 22 yıl önce yaşadığı bu facianın acısını paylaşmak için buradayız. Bugün Gorbaçov, Devlet Başkanı adayı sayın Vladimir Putin’e akıl vermeye çalışıyor. Allah’a şükür Putin’in böyle şeye ihtiyacı yok. Gorbaçov önce bir kendine, kendi yaptıklarına baksın. İnanıyorum ki günün birinde Gorbaçov vicdani olarak kendi yaptıklarından pişman olacak. O dönem yapılan bu faciayla ilgili ilk önce Gorbaçov başkasını değil kendini suçlamalı” ifadelerini kullandı.

Azeri Büyükelçi Bülbüloğlu da Cihan’a yaptığı açıklamada, “Kanlı Ocak tarihimizin kanlı olaylarından biri. Bu faciada masum insanları tankların altında ezerek, kurşunlayarak öldürdüler. Suçu olmayan Azeri halkına faciayı yaşatan Gorbaçov’dur. Bugün Gorbaçov’un mahkemeye verilmesi için Rusya’da da sivil toplum örgütleri oluşturuldu. Azerbaycan parlamentosunda da konuyla ilgili çalışmalar yapılmıştı. O mahkeme karşısında hesap vermeli” dedi.

1990'da, dönemin Sovyetler Birliği lideri Mihail Gorbaçov'un emriyle Sovyet ordusu 19 Ocak'ı 20 Ocak'a bağlayan gece, Bakü sokaklarında bağımsızlık yürüyüşü yapan kalabalığın üzerine ateş açmıştı. Ateş sonucu aralarında kadın ve çocukların da bulunduğu 137 kişi hayatını kaybederken, 700'den fazla kişi yaralanmıştı. Ancak katliam, Azerbaycan'daki bağımsızlık düşüncesinin güçlenmesine sebep olmuş, tepkinin giderek artması üzerine Sovyet ordusu, Bakü'yü terk etmişti.