Rusya, yabancı şirket varlıklarına el koyarak 'millileştirmeye' başladı
HABERRUS - Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, yeni yapılan düzenlemeyle büyük Avrupalı yatırımcıların varlıklarının Rus şirketlere devredilmesi için bir mekanizma getiren kararnameleri imzaladı.
Alman petrol ve gaz şirketi Wintershall ve Avusturyalı OMV, Vladimir Putin'in imzaladığı kararnamelere göre Yuzhno-Russkoye petrol ve gaz yoğunlaşma sahasını ve Urengoy sahasının Achimov yataklarını geliştiren şirketlerdeki haklarını kaybetti.
Böylece Rusya ilk kez "dost olmayan" kategorideki ülkelerden şirketlerin mal varlıklarına ‘zorunlu satış ve bloke’ yöntemiyle açıkça el koymuş olacak.
Putin Gazprom ile ortak yatırımları olan Alman Wintershall ve Avusturyalı OMV enerji şirketlerinin hisselerinin zorla yeni şirketlere satılmasına ilişkin kararnameleri onayladı. Avrupalı şirketler, varlıklarına el konulmasından sonra miktarı Rusya hükümeti tarafından belirlenecek bir tazminata hak kazanacak ama bu para Rusya'daki hesaplarda bloke edilecek. Şimdiye kadar benzer durumlarda Rus yetkililer yabancı şirketlere kayyum atamış, "dost olmayan" ülkelerdeki mal sahiplerini Rusya'daki varlıklarını yönetme ve bunlardan kâr etme fırsatından mahrum bırakmıştı. Ancak bu durumdaki şirketlere resmi olarak el koyma yoluna gidilmemişti. Putin, Yuzhno-Russkoye'yi ve Urengoy petrol ve gaz yoğunlaşma sahasının Achimov yataklarının bölümlerini yönetmek için bir LLC'nin kurulmasını emretti; SOGAZ ve Gaz Teknolojilerine hisse satın alma teklif edildi.
Yuzhno-Russkoye sahasındaki üretim, hissedarları PJSC Gazprom (ekonomik katılım payı - %40), Wintershall (%35) ve OMV (%25) olan OJSC Severneftegazprom; Achimov yataklarında - JSC Achimgaz, hissedarlar - Wintershall ve LLC Gazprom Dobycha Urengoy (% 100 Gazprom'a aittir). SPARK'a göre her şirket Achimgaz'da %50 hisseye sahip.
Kararnamelere göre, ortak girişimlerin tüm hak ve yükümlülükleri Rus hükümeti tarafından oluşturulan LLC'lere devredilecek.
Rus hissedarlar, ortak girişimlerdeki (JV'ler) hisselerle orantılı olarak hisse alacaklar. Yabancı şirketlerin eski ortak girişimlerdeki sahiplik payıyla orantılı hisseler LLC'nin kendisine devredilecek. Bunların da SOGAZ JSC (Yuzhno-Russkoye sahasıyla ilişkili bir LLC'de) ve Gas Technologies (Achimov yataklarıyla ilişkili bir LLC'de) tarafından satın alınması öneriliyor. Satıştan elde edilecek gelir, hisselerin önceki yabancı sahipleri adına C tipi özel hesaplara aktarılacak.
Yuzhno-Russkoye sahası, Novy Urengoy'un doğusunda Yamalo-Nenets Özerk Okrugu'nda yer almaktadır. Rezervlerinin 1 trilyon metreküpten fazla olduğu tahmin ediliyor.
Urengoy yatağı, Yeni Urengoy'un kuzeyinde aynı bölgede yer almaktadır. Toplam rezervlerinin 16 trilyon metreküp olduğu tahmin ediliyor.
Wintershall Dea, %72,7 hissesi BASF'a, geri kalanı LetterOne'a ait olan Avrupa'nın en büyük petrol ve gaz şirketidir. Norveç ve Almanya'da gaz ve petrol üretiyor ve Latin Amerika, Mısır ve Orta Doğu'da faaliyet gösteriyor. Ocak 2023'te şirket Rusya'dan ayrılma niyetini açıkladı. Bu kararın üzerine Gazprom'un Wintershall ile ortak sahibi olduğu işletmelerden gaz satın alması yasaklandı. Temmuz ayında şirket, Batılı işletmelerini Rusya'daki işletmelerinden yasal olarak ayırmaya başladı.
Avusturyalı OMV, Mart 2022'de Rusya'daki yeni yatırımlardan vazgeçtiğini ve Yuzhno-Russkoye petrol ve gaz sahasındaki hisselerini yeniden değerlendireceğini duyurdu.
Aynı zamanda, bu yaz şirket başkanı Alfred Stern, OMV'nin Rus gazını reddetmeyeceğini ve kışın da satın almaya devam edeceğini söylemişti.