Ankara’da Büyük Mahkum Takası Gerçekleştirildi
HABERRUS - Rusya ile Batı arasındaki Soğuk Savaş sonrası dönemin en büyük mahkum takası Ankara’da gerçekleştirildi.
Bu takas, Türk İstihbarat Teşkilatı (MİT) aracılığıyla yapıldı ve toplam 26 mahkum serbest bırakıldı.
ABD Başkanı Joe Biden, bu mahkum değişiminin ABD’ye üç ABD vatandaşı ve bir yeşil kart sahibinin geri dönmesini sağladığını belirtti. Biden, serbest bırakılanlar arasında eski denizci Paul Whelan, Wall Street Journal gazetecisi Evan Gershkovich, siyasetçi Vladimir Kara-Murza ve gazeteci Alsu Kurmaşeva’nın olduğunu doğruladı.
Bu takas, Rusya’ya 10, Almanya’ya 13 ve ABD’ye 3 kişinin iade edilmesini kapsadı. Rusya’ya iade edilenler arasında Vadim Krasikov, Anna ve Artem Dultsev, Roman Seleznev, Vladislav Klyuşin, Vadim Konoshchenok, Mikhail Mikushin ve Pavel Rubtsov gibi isimler bulunuyordu. ABD’ye iade edilenler arasında ise Evan Gershkovich, Paul Whelan, Alsu Kurmaşeva ve Vladimir Kara-Murza yer aldı. Almanya ise 13 kişiyi geri aldı.
Bu büyük takas operasyonu, Soğuk Savaş sonrası dönemdeki en büyük mahkum takaslarından biri olarak değerlendiriliyor ve çeşitli ülkelerin katılımıyla gerçekleşti.
ABD’nin Açıklaması
Başkan Joe Biden, Beyaz Saray’dan yaptığı açıklamada, Rusya’da hüküm giymiş üç ABD vatandaşı ve bir yeşil kart sahibinin ABD’ye gönderileceğini belirtti. Biden, eski denizci Paul Whelan, Wall Street Journal gazetecisi Evan Gershkovich, siyasetçi Vladimir Kara-Murza ve Radio Liberty için çalışan gazeteci Alsu Kurmaşeva’nın “eve döneceğini” doğruladı. Biden, anlaşmanın diplomasi başarısı olduğunu ve toplamda 16 kişinin serbest bırakılmasını sağladıklarını belirtti.
MİT’in Açıklaması
MİT’ten yapılan açıklamada, “Son dönemin en geniş kapsamlı olan bu takas operasyonunda teşkilatımız büyük bir arabuluculuk rolü üstlenmiştir” denildi. Görüşmelere Rusya, Belarus, ABD, Almanya, Polonya, Slovenya ve Norveç’ten temsilcilerin katıldığı belirtildi.
Takasın Kapsamı
Rusya’ya İade Edilenler:
1. Vadim Krasikov (Vadim Sokolov): Eski FSB özel kuvvetler subayı, 2019’da Berlin’de Çeçen saha komutanı Zelimkhan Khangoshvili’yi öldürmekten tutuklandı ve ömür boyu hapis cezasına çarptırıldı.
2. Anna ve Artem Dulcev: 2022’de Slovenya’da casusluk suçlamasıyla tutuklandılar. Çiftin çocukları da Rusya’ya nakledildi.
3. Roman Seleznev: 2014’te Maldivler’de tutuklandı ve siber dolandırıcılıktan 27 yıl hapis cezasına çarptırıldı.
4. Vladislav Klyushin: IT şirketi M13’ün kurucusu, 2021’de İsviçre’de tutuklandı ve ABD’ye iade edilerek borsa dolandırıcılığından dokuz yıl hapis cezasına çarptırıldı.
5. Vadim Konoshchenok: Estonya’da Amerikan mühimmatları ve elektronik bileşenlerle yakalandı ve ABD’ye iade edilerek 30 yıl hapis cezasına çarptırıldı.
6. Mikhail Mikushin: Norveç’te Rus istihbaratına çalıştığı suçlamasıyla tutuklandı.
7. Pavel Rubtsov (Pablo Gonzalez Yague): İspanyol vatandaşı ve gazeteci, Polonya’da Rusya adına casusluk yapmak suçlamasıyla tutuklandı.
ABD’ye İade Edilenler:
1. Evan Gershkovich: Wall Street Journal muhabiri, 2023’te Rusya’da casusluk suçlamasıyla tutuklandı ve 16 yıl hapis cezasına çarptırıldı.
2. Paul Whelan: ABD, Kanada, İngiltere ve İrlanda vatandaşı, 2018’de Moskova’da tutuklandı ve 16 yıl hapis cezasına çarptırıldı.
3. Alsu Kurmaşeva: ABD ve Rusya vatandaşı, 2023’te Rusya’da tutuklandı ve 6,5 yıl hapis cezasına çarptırıldı.
4. Vladimir Kara-Murza: Rusya ve İngiltere vatandaşı, 2023’te 25 yıl hapis cezasına çarptırıldı.
5. Patrick Schebel: Alman vatandaşı, 2024’te St. Petersburg’da uyuşturucu kaçakçılığı suçlamasıyla tutuklandı.
6. Demuri (Dieter) Voronin: Almanya ve Rusya vatandaşı, 2015’te Suriye’deki Rus askeri faaliyetleri hakkında bilgi topladığı için tutuklandı ve 13 yıl hapis cezasına çarptırıldı.
7. Herman Moises: Almanya ve Rusya vatandaşı, 2024’te devlete ihanetten tutuklandı.
8. Kevin Leak: Almanya ve Rusya vatandaşı, 2023’te Soçi’de Rus askeri bilgilerini Almanya’ya kaçırmaya çalışırken tutuklandı ve dört yıl hapis cezasına çarptırıldı.
9. Oleg Orlov: Rus insan hakları savunucusu, 2024’te Rus ordusunu itibarsızlaştırma suçlamasıyla tutuklandı ve iki buçuk yıl hapis cezasına çarptırıldı.
10. Ilya Yaşin: Rus politikacı, 2022’de tutuklandı ve sekiz buçuk yıl hapis cezasına çarptırıldı.
11. Vadim Ostanin: Alexei Navalny’nin Barnaul’daki eski koordinatörü, 2022’de tutuklandı ve dokuz yıl hapis cezasına çarptırıldı.
12. Andrey Pivovarov: Açık Rusya adlı muhalif grubun eski yöneticisi, 2021’de tutuklandı ve dört yıl hapis cezasına çarptırıldı.
13. Lilia Chanysheva: Aleksey Navalnıy’nin Ufa’daki eski koordinatörü, 2021’de tutuklandı ve dokuz buçuk yıl hapis cezasına çarptırıldı.
14. Aleksandra Skoçilenko: Muhalif aktivist, 2022’de tutuklandı ve yedi yıl hapis cezasına çarptırıldı.
15. Ksenia Fadeyeva: Tomsk’taki Navalny ofisinin eski başkanı, 2021’de tutuklandı ve dokuz yıl hapis cezasına çarptırıldı.
Belarus’tan Serbest Bırakılan:
1. Rico Krieger: Alman vatandaşı, 2023’te Belarus’ta paralı askerlik ve terörizm suçlamasıyla tutuklandı ve idam cezasına çarptırıldı.
Bu büyük takas, Soğuk Savaş dönemi boyunca gerçekleşen büyük ölçekli casus takaslarıyla karşılaştırıldığında bile “en büyük takaslardan biri” olarak değerlendiriliyor. Bu gelişme, uluslararası ilişkilerde önemli bir dönüm noktası olarak kabul ediliyor ve diplomatik müzakerelerin başarısını gösteriyor.
Takasın başarısıyla ilgili olarak, Başkan Joe Biden, ABD’nin yanında olan müttefiklerine, özellikle Almanya, Polonya, Slovenya, Norveç ve Türkiye’ye teşekkür etti. Biden, haksız yere gözaltına alınan veya rehin tutulan her Amerikalının ailesiyle yeniden bir araya gelene kadar çalışmayı bırakmayacağını ifade etti.