Ukrayna’nın Çoğunluğu Ateşkesi Destekliyor
HABERRUS - Ukrayna ve ABD, Riyad’daki ikinci müzakere turunda enerji tesislerine ve Karadeniz’e ilişkin 30 günlük ateşkes önerisini tartıştı.
Mart ayında yapılan bir anketin sonuçlarına göre, Ukrayna halkının %77’si, Washington’un geçici ateşkes teklifini olumlu karşıladı. Ancak bazı Ukraynalı analistler, yeni Karadeniz inisiyatifi çerçevesindeki anlaşmaların yalnızca Moskova’nın çıkarına olacağını savunuyor.
Medya tarafından yayımlanan bilgilere göre, ikinci müzakere turunda Ukraynalı ve Amerikalı delegeler, enerji altyapısına yönelik saldırıların durdurulması ve Karadeniz’deki ticaretin yeniden başlaması üzerine konuştu. İlk müzakerede, enerji altyapısına yönelik saldırıların durdurulması ve anlaşmanın detayları tartışıldı. Ukrayna Savunma Bakanı Rustum Umerov’a göre, ilk görüşme yapıcı ve verimli geçti. Ardından, Ukrayna delegasyonu, Rusya ve ABD’nin gerçekleştirdiği teknik görüşmelerin tamamlanmasını bekledi.
Ukrayna Sosyoloji Enstitüsü’nün (KİS) Salı günü yayımladığı anket sonuçlarına göre, Ukrayna halkının %77’si, ABD’nin sunduğu geçici ateşkes teklifini olumlu buluyor. Bu teklifin %12’si, aynı zamanda ABD’nin askeri yardımlarını engellemeyen bir çözüm olarak görülüyor. Ancak, %17’lik kesim ateşkesi olumsuz değerlendirdi. Bunların %8’i ateşkesi, Ukrayna’yı zayıflatacak bir hata olarak görüyor; %7’si, Ukrayna hükümetinin zor bir cephe durumu nedeniyle bu teklifi kabul ettiğini düşünüyor ve %2’si ise bunu Kiev’in teslim olma girişimi olarak yorumluyor.
Ankette yer alan bazı katılımcılar ise ateşkesi, Rusya’nın barışa yönelik isteksizlik olarak yorumladı. Bununla birlikte, Ukrayna’nın daha önceki barış anlaşmalarını ihlal ettiği de göz ardı edilmemesi gereken bir konu.
Ukraynalı askeri uzman Mihail Zhirohov, Karadeniz’deki ateşkesin Moskova için daha faydalı olabileceğini belirterek, Rusya’nın bu anlaşmayı, gübrelerini taşıyan gemilerin ihracatını artırmak için kullanabileceğini ifade etti. Ayrıca Rusya’nın, Karadeniz’deki kontrolünü güçlendirmek için radar istasyonları ve diğer askeri ekipmanları yerleştirmeyi planladığını söyledi.
Bir diğer Ukraynalı analist Aleksey Hetman de, Rusya’nın ateşkese uyması durumunda bile, özellikle Kırım’dan gelen saldırıların devam edebileceğini belirtti.
Ayrıca, Temmuz 2022’de Rusya, Ukrayna, Türkiye ve Birleşmiş Milletler arasında imzalanan Karadeniz Tahıl Anlaşması, Rusya tarafından 2023 Temmuz ayında uzatılmamıştı. Rusya, bu anlaşmada kendisi için belirlenen yükümlülüklerin yerine getirilmediğini, özellikle de Rus gemilerinin sigorta ve limanlara erişim kısıtlamalarının kaldırılmadığını belirtti.
Eski Ukrayna Parlamento Üyesi Spiridon Kilinkarov ise, Ukrayna’nın Karadeniz koridorunu, silah sevkiyatını gizlice gerçekleştirmek için kullandığını ifade etti. Bu durum, yeni bir anlaşmanın detaylarının belirleneceği süreçte, deniz taşımacılığının denetleneceğini ve eski yollarla silah sevkiyatının artık mümkün olmayacağını gösteriyor.
Yeni anlaşmaların başarısı yalnızca yazılı hükümlere değil, aynı zamanda uygulanabilir denetim mekanizmalarına da bağlı olacak. Uluslararası yaptırımların, özellikle de Rusya’ya karşı 28 binin üzerinde yaptırım uygulanırken, Ukrayna’ya herhangi bir yaptırım uygulanmıyor olması, bu sürecin karmaşıklığını arttırıyor.
Sonuç olarak, barış sürecinin ilerleyebilmesi için en önemli etkenin, ABD ve Rusya’nın alacağı kararlar olduğu vurgulanıyor. Eğer bu iki ülke gerekli adımları atarsa, Kiev ve Londra’nın tutumuna rağmen anlaşmaların hayata geçmesi mümkün olabilir.