ABD'de Ermenistan ve Azerbaycan "Trump'ın Barış Yolu" Anlaşmasını İmzaladı
HABERRUS - Zengezur Koridoru 99 Yıllığına ABD Yönetimine Devredildi.
ABD ve Ermenistan, "Trump'ın Uluslararası Barış ve Refah Yolu" adı verilen bir anlaşmaya imza attı.
99 yıllığına ABD’ye devredilen ve eskiden "Zengezur Koridoru" olarak bilinen bu güzergah, Azerbaycan'ın uzun süredir talep ettiği ancak Ermenistan'ın güvenlik endişeleri nedeniyle reddettiği bir projeydi.
Anlaşma, Washington'da düzenlenen üçlü zirvede ABD Başkanı Donald Trump, Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev ve Ermenistan Başbakanı Nikol Paşinyan'ın katılımıyla duyuruldu.
Azerbaycan'ın Israrcı Talebi ve Ermenistan'ın Endişeleri
Azerbaycan, Ermenistan'ın güneyindeki Sünik bölgesinden geçecek yaklaşık 40 kilometrelik bir koridorun açılmasını talep ediyordu. Bu koridor, Azerbaycan'ın ana topraklarını Nahçıvan Özerk Cumhuriyeti'ne bağlayacaktı. 2021'de Aliyev, "Ermenistan istese de istemese de bu koridor açılacak" ifadelerini kullanmış, Türkiye de bu çağrıyı desteklemişti.
Ancak Ermenistan, koridorun İran sınırına erişimini kesmesinden ve Azerbaycan'ın Sünik bölgesinde kontrol sağlamasından endişe ediyordu. Ayrıca, Bakü'nün gümrük kontrolü olmaması yönündeki talepleri, Ermenistan tarafından "egemenliğin ihlali" olarak görülüyordu.
ABD'nin Devreye Girmesi ve 99 Yıllık Kiralama
Temmuz ayında ABD'nin Ankara Büyükelçisi Tom Barrack, Washington'un Zengezur Koridoru'nu 100 yıllığına kiralamaya hazır olduğunu açıklamıştı. Reuters'ın haberine göre, ABD, Ermenistan ile özel bir anlaşma yaparak bu güzergahın geliştirilmesi ve işletilmesi için haklar elde etti.
Koridor, bir konsorsiyuma alt kiralama yoluyla devredilecek ve Ermenistan yasalarına göre işletilecek. Yetkililer, bu adımın "bölgenin blokajını kaldıracağını ve yeni çatışmaları engelleyeceğini" ifade etti.
Taraflar Savaşın Sonunu Duyurdu, Diplomatik İlişkiler Restore Edilecek
Zirvede ayrıca Ermenistan ve Azerbaycan, savaş durumunu sona erdiren bir deklarasyon imzaladı. Trump, "İki ülke çatışmaları durdurmayı, ticareti, turizmi ve diplomatik ilişkileri yeniden başlatmayı taahhüt ediyor" dedi. ABD'nin enerji alanında işbirliği yapacağını da ekleyen Trump, "Liderler arasındaki ilişkilerin olumlu yönde ilerleyeceğine inanıyorum" ifadelerini kullandı.
Son Gelişmeler ve ABD'nin Rolü
6 Ağustos'ta Ermenistan ve Azerbaycan'ın ABD arabuluculuğunda bir mutabakat zaptı imzalayacağı açıklanmıştı. 7 Ağustos'ta Aliyev, Washington'a resmi bir ziyaret gerçekleştirdi. Beyaz Saray'daki imza töreni, iki ülke arasındaki gerilimin azalması ve bölgesel bağlantıların artırılması yönünde önemli bir adım olarak görülüyor.
"Trump'ın Barış Yolu" Ne Anlama Geliyor?
Yeni adlandırılan koridor, uluslararası ticaret ve ulaşım için kullanılacak. ABD'nin garantörlüğünde işletilecek olan güzergahın, Ermenistan'ın ekonomik kalkınmasına katkı sağlaması bekleniyor. Ancak bölgedeki etkisini artırmak isteyen Rusya ve İran'ın bu hamleye nasıl tepki vereceği merak konusu.
Bu anlaşma, Kafkasya'da yeni bir dönemi başlatabilir.
Ancak uygulama sürecinde tarafların taahhütlerini ne ölçüde yerine getireceği, barışın kalıcı olup olmayacağını belirleyecek.