Amerikan istihbaratı, 1993 darbe girişimiyle ilgili Yeltsin’i uyarmış
Rusya’da yayınlanan Rodina dergisi, Amerikan istihbaratının 1993 Ekim darbesi girişimleriyle ilgili aylar önce dönemin Rusya Devlet Başkanı Boris Yeltsin’i uyardığını belirtti.
Yuri Murin imzalı ve “Volkogonov’un koleksiyonu veya generalin şahsi arşivi” başlıklı makalede eski Sovyet generali Dmitri Volkogonov’un araştırmalarının Amerikan arşivlerine nasıl aktarıldığı soruldu. Volkogonov’un elinde çok sayıda gizli belgelerin kopyasının bulunduğunu anlatan araştırmacı yazar Murin, generalin çok zengin şahsi arşivinde çok önemli bilgilerin yer aldığını da belirtti. 1988-1991 yıllarında Sovyet Savunma Bakanlığı’na bağlı Askeri Tarih Enstitüsü Başkanlığını da yapan general Volkogonov, makamını kullanarak çok gizli arşivlerde bazı önemli belgelere ulaşabilmişti.
Volkogonov’un şahsi arşivinde “kıymetli” bilgiler arasında Ekim 1993 yılında Rusya’da dönemin lideri Yeltsin’e karşı muhalefetin darbe girişimiyle ilgili gizli bilgiler de ortaya çıktı. Makalede, “General Volkogonov’un 31 Ağustos 1993 yılında yazdığı bir nota göz atalım: “İktidarın sırları.31.08.93. 24 Ağustos’ta bir Amerikan heyeti benim yanıma gelmişti. Görüşmeler bittiğinde Amerikan Binbaşı Par ve bir ABD’li diplomat benimle birkaç dakikalığına çok gizli bir konuşma için ricada bulundu.”
Bu sözlerin ardından emekli general Volkogonov (General o sıralarda Parlamento alt kanadı Duma’ya milletvekili olarak seçilmişti) ve iki ABD’li başbaşa kalıyor. Binbaşı Par Volkogonov’a gizlice, “ABD Büyükelçisi Pikering size çok güvenilir bir kaynağımızdan çok gizli bir bilgiyi paylaşmak istiyor. Bilgi şu: Ekim ayında Başkan Yeltsin’i devirmek için parlamentoda darbe girişimi yapılabilir. Biz tabii bu bilgiyi ne doğrulayabiliriz ne de yalanlayabiliriz. Muhtemelen, insanlar ayaklanacak, Başkan Yeltsin Anayasa’yı ihlal etmekle suçlanacak, daha sonra onun iktidarının feshedilği ilan edilecektir. Ayrıca, muhtemelen kurultay toplantısında da aynı senaryo olabilir. İşte size ulaştırmak istediğimiz gizli bilgi bu.” dedi.
Yeltsin: Bu beklenebilir
Bu gelişmenin ardından Volkogonov, ABD’li yetkililere teşekkür ederek hemen Kremlin Sarayı’na gidiyor. Volkogonov, gizli bilgileri önce dönemin Kremlin Genel Sekreterliği İdari Başkanı Sergey Filatov ve Yeltsin’in Danışmanı Viktor İlyuşin’e aktarıyor. Daha sonra emekli general Yeltsin’in huzuruna çıkarak darbe girişimiyle ilgili bilgiyi kendisine ulaştırıyor. Fakat bu bilgi karşılığında Yeltsin, “Bu beklenebilir. Bence bu Komünist Devrimi’nin rövanş hazırlıklarından sadece bir tanesi.” dediği ortaya çıktı.
3-4 Ekim 1993 yılında Moskova’da yaşanan kanlı olaylar ise Amerikan istihbaratının aylar önce iddia etiği şekilde gelişti. Yeltsin, ülke parlamentosunun bulunduğu Beyaz Evi tanklarla bomba yağmuruna tuttu. Kendisini devirmek isteyen muhalefeti etkisiz hale getirerek, darbe girişimcilerini en sert şekilde cezalandırdı.