Rusya, Kuzey Akım’dan Avrupa’ya ilk doğalgaz sevkiyatına başladı
Rusya ve Almanya arasında Baltık Denizi’nin altından geçilerek inşa edilen Kuzey Akım doğalgaz boru hattının ilk ayağından doğalgaz sevkiyatına başlandı. Rusya Başbakanı Vladimir Putin bilgisayarın tuşlarına basarak ilk sevkiyatı gerçekleştirdi. Gazprom Başkanı Aleksey Miller ve Almanya eski Şansölyesi Gerhard Schröder’i kutlayan Putin, bölgede incelemelerde bulundu.
Ukrayna’nın Avrupa sevkiyatında özel transit ülke statüsünü kaybettiğini ifade eden Putin, “Ukrayna bizim geleneksel ve uzun vadeli ortağımız. Her transit ülke özel konumundan yararlanmak ister. Ancak şimdi bu özel durum ortadan kalktı. Şimdi ilişkilerimiz daha fazla medeni bir ortamda ve serbest piyasa şartlarında devam edecek” dedi. Putin dün yaptığı açıklamada da transit ülkelerin diktatörlüğünden aşama aşama kurtulacaklarını vurgulamıştı.
Almanya eski Şansölyesi Gerhard Schröder ve Putin arasında 2005’in eylül ayında imzalanan projenin ilk ayağından yılda 27 milyar metreküp doğalgaz sevkıyatı gerçekleşecek. 1224 kilometre uzunluğunda olan hattın ikinci ayağının da 2012’de tamamlanması ve kapasitenin de 55 milyar metreküpe çıkarılması planlanıyor. Rusya’nın Viborg kasabasından Almanya’nın Greifswald kentine uzanan doğalgaz boru hattından verilmeye başlanan doğalgaz yıl sonuna kadar Avrupa’da 25 milyon haneye ulaşacak.
Kuzey Akım’ın aktif hale gelmesinin ardından Kiev’le kriz yaşamaya başlayan Rus enerji bakanlığı kaynaklarına göre, Ukrayna üzerinden Avrupa ülkelerine sevkiyat en az yüzde 50 azalacak. Önemli gelir kaybına uğrayacak Kiev-Moskova hattında doğalgaz savaşının yeniden artacağı değerlendirmeleri yapılıyor. Nitekim Ukrayna Cumhurbaşkanı Viktor Yanukoviç, 2009 yılında imzalanan anlaşmanın uluslar arası hukuka aykırı olduğunu, şimdiye kadar da 6 milyar dolar fazladan ödeme yaptıkları iddiasında bulundu. Yanukoviç fiyat konusunda bir düzeltme olmazsa uluslar arası mahkemelere gidecekleri uyarısı da yaptı.
Rusya’nın dev enerji şirketi Gazprom’un yüzde 51’le ortak olduğu projeye Alman E.ON Ruhrgas ve BASF-Wintershall şirketlerinin de yüzde 15,5’er ortaklıkları bulunuyor. Projenin toplam maliyetinin 11 milyar doları bulması öngörülüyor. Projenin tamamlanmasının ardından Rusya’nın transit ülkeler Ukrayna, Belarus ve Polonya’ya bağımlılığı sona erecek.
Faruk Akkan, Moskova, Cihan