Batı hattı boş kalmaz, özel sektör Rusya’dan doğalgaz almaya devam eder

Rusya'dan yüzde 20 civarında talep ettiği indirimi alamayan Türkiye, batı hattından doğalgaz alımını durdurdu. Botaş'ın 25 yıllık anlaşması yıl sonunda tamamlanırken, Ankara anlaşmayı yenilemeyeceğini açıkladı.

Rusya'nın dev enerji şirket Gazprom'un henüz resmi teklif almadık açıklamaları arasında kararını veren Türkiye, Enerji Bakanı Taner Yıldız "Rusya ile doğalgaz alımı kontratı iptal kararı aldık, indirim yapmadılar anlaşmayı bitirdik" dedi.

Ancak Türkiye'nin yıllık 6 milyar metreküp doğalgaz alımı yaptığı batı hattının boş klamayacağı Türkiye'nin bu hattan enerji alımını özel şirketler aracılığı ile sürdüreceği kaydedildi.

Habertürk yazarı Güntay Şimşek'in gelişmelerle ilgili soruları yanıtladı:

RUSYA İLE TÜM KONTRATLAR SONA ERMEDİ

Konuyla ilgili gelirşemeleri değerlendirmek üzere Gazete Habertürk yazarı Güntay Şimşek ile görüştük.

Rusya ile doğalgaz anlaşmamız sona erdi ve önümüz de kış. Sizce bu durum bir sıkıntı yaratır mı?

Öncelikle şunu belirtmek lazım ki burdan 'Rusya'dan alınan gazla ilgili tüm anlaşmalar bitti' anlamı çıkmasın ortaya. Rusya'dan aldığımız doğalgazla ilgili 3-4 çeşit farklı kontrat var. Bunlardan birisinin süresi gelmişti onu iptal ettiler yanılmıyorsam; Batı Hattı'nı.

Bu anlaşmanın bitmesi bir sıkıntı yaratmaz. Özel sektörün elinde kontratlar var kısmen, onlar da Rusya'dan gaz getiriyor. Ayrıca zaten devlet artık bu işi yapmak istemiyor. Bundan sonra özel sektör yapsın isteniliyor. Özel sektör gidip alabilirse anlaşmalarını yapabilirse, burda devlete satacak.

DOĞALGAZ ALACAK PEK ÇOK ALTERNATİF VAR

Rusya yerine başka yerden gaz alma alternatifimiz var mı? Bu ihtimaller nelerdir?

En çok merak edilenler bunlar şu anda. Rusya'nın dışında bizim bir İran'dan, iki Azerbaycan'la doğalgaz anlaşmamız var. Bir de Nijerya ve Cezayir'den sıvılaştırılmış doğalgaz geliyor. Mevcut doğalgaz kaynaklarımız  bunlar. Rusya'dan da bir Mavi Akım üzerinden alıyoruz bir de Balkanlar üzerinden gelen işte Bulgaristan, Romanya, Moldovya, Ukrayna hattı var. Rusya ile olan bu kontratı iptal ederken bunu düşünmüşlerdir;  İran var, Azerbaycan var, Rusya'dan aldığımız diğer hat var, Nijerya ve Cezayir. İptal edilen bir bölüm olduğu için çok etkilemez bizi. ayrıca dediğim gibi özel sektörün kontratlı olanlar var, ellerinde onlar getirip satacaklar.

BU SADECE BİR İNDİRİM PAZARLIĞININ SONUCU DEĞİL BAŞKA NEDENLER DE VAR

Bu durum yeni bir zam ihtimalini doğurabilir mi sizce?

Zam doğmaz bence bu durum Türkiye'nin elinin güçlü olduğunu da gösterir. Piyasada kontrat iptal edebilecek kadar gaz çeşitliliği olduğunu gösteriyor bu durum; hani diyorlardı ya Rusya'ya bağlıyız falan filan. Azerbaycan'ın, İran'ın, Nijerya'nın, Cezayir'in olması Türkiye'nin alternatif ülkelerden gaz alması tedarik etmesi kaynak çeşitliliğine gitmiş olmasının avantajını yaşıyoruz. Buna iyi tarafından bakmak lazım birine bağımlı olmadığımızı, gaz pazarlığını yapabildiğimizi, yapmayanlara karşı almıyoruz diyebildiğimizi gösterdi bu gelişme.Türkiye'nin istediği bir argumandı kaynak çeşitliliğinin olması, bu durum fiyatların aşağıya çekilmesi anlamında önemli. Tek bir kontratı iptal ediyor Türkiye çünkü en üst düzeyde teklif ediliyor. Daha önce İtalya ve Rusya arasında gaz anlaşmazlığı olmuştu, tahkime götürmüştü İtalyanlar, onlar da tahkim sonucunu beklemeden Ruslar aleyhine bir şey gitmeden indirim yaptılar. Bizimkiler de onun üzerine bize de indirim yapın dediler, bize de indirim yapmadılar ama biz bunu en üst seviyeden söyledik Türkiye'de bunun üzerine bozuldular. Bunu Milano'da yaşadık Başbakan gitmişti yapmamışlardı.

Tüketiciyi zor durumda bırakacak, telaşlanacak bir durum değil yani?

Sıkıntıya sokacak bir şey görmüyorum. Zaten bu kararın bir ayağı da değiştirmek istenilen sistem. Türkiye bu doğalgaz kontratlarını devretmek istiyordu özel sektöre, Rusya'da Türkiye'de devletlerarasında anlaşma olduğu için buna sıcak bakmamıştı. Bunun altında sadece doğalgazda indirim pazarlığı gibi detaylar yok anlayacağınız.

BAKAN YILDIZ'DAN DETAYLI AÇIKLAMA

Enerji Bakanı Taner Yıldız, gelişmelerin duyulmasının ardından TBMM'de gazetecilerin doğalgaz zammına ilişkin sorularını yanıtladı.

Yıldız, ''Rusya ile ilgili açıklamasının'' hatırlatılması üzerine, Rusya'dan alınan ve Trakya'dan gelen ''Batı Hattı'' olarak isimlendirilen kontratın, dün Botaş'ın yazdığı yazıyla ''istenilen indirim oranlarının oluşmaması'' nedeniyle sonlandırılması iradesinin ortaya konulduğunu açıkladı. Yıldız, şöyle devam etti:

''Çokça soruluyor; 'Rusya ile ilişkilerde sorun doğurur mu' diye. Rusya bizim stratejik işbirliği yaptığımız son derece önemli, bir kaç kontrata dayanarak ilişkilerimizin bozulamayacağı kadar sağlam ve güçlü ilişkilerimizin olduğu bir ülkedir. O yüzden bu tür kontratların sonlandırılmış olması gaz girişinin sonlandırılmış olması anlamını taşımıyor. Bildiğiniz gibi doğalgazı Botaş almaz ama özel sektör kontratlarıyla alınır. 4646 sayılı Doğalgaz Piyasası Kanunu'nun getirdiği bir hüküm vardır; yüzde 20'lere kadar kamunun hissesi düşecektir burada. Bu daha rekabetçi, daha kaliteli ve daha fiyatı uygun bir vatandaşımıza, sanayicimize doğalgaz girişi anlamına gelmektedir. Ben inanıyorum ki ocak ayına kadar kamudan akışı devam edecek olan doğalgazın bu 3 aylık süre içinde özel sektörle yapılacak kontratlarla beraber Gazprom firmasının mutlaka bu boru hattının yine doğalgazsız kalmayarak yine akışına devam edeceği yönündedir. Bizim ister Güney Akımla alakalı işlerde, ister diğer konularda olsun işbirliğimiz tam anlamıyla devam ediyor Rusya ile ve daha da güçlenerek devam edecektir.'' (Habertürk)