Rusya ve ABD İran’a ortak cevap verecek

ABD Başkanı Barack Obama Rusya Devlet Başkanı Dmitri Medvedev’le görüşmesinin ardından yaptığı açıklamada Rusya ile birlikte İran nükleer programına ortak bir yanıt verilmesi için çalıştıklarını söyledi. Uluslar arası Atom Enerjisi Kurumu’nun İran’ın 2003’ten bu yana nükleer silah üretmek için çalışmaları sürdürdüğü ile ilgili raporunun ardından yeni yaptırımlar gündeme gelmiş, Moskova ek yaptırım önerisine sert bir dille karşı çıkmıştı.

Asya Pasifik Ekonomik İşbirliği (APEC) zirvesi için Havai’nin başkenti Honolulu'da bulunan Obama ve Medvedev ikili ve heyetler arası görüşmelerde füze kalkanı, Rusya’nın Dünya Ticaret Örgütü (DTÖ) üyeliği, bölgesel ve uluslar arası sorunları ele aldı.

Rusya Devlet Başkanı Medvedev’le Suriye ve Afganistan’ın yanı sıra İran’ın nükleer programını müzakere ettiklerini kaydeden Obama, “İran nükleer programı ile ilgili uluslar arası yaptırımlar konusunda ortak bir cevap verebilmek için müzakerelerde bulunduk” dedi.

Rusya ve ABD arasında yeni bir sayfa açılması için Başkan Medvedev’le başarılı çalışmalar yürüttüklerini kaydeden Obama, nükleer silahlarda indirim anlaşması, İran’a yaptırım ve son olarak da Rusya’nın DTÖ üyeliğinde gelinen noktayı buna örnek gösterdi. Obama Soğuk Savaş yıllarından kalan Jackson–Vanik düzenlemelerin kaldırılması ve Amerikalı iş adamlarının da Rusya’nın DTÖ üyeliğinin ardından ortaya çıkacak imkanlardan faydalanabilmeleri için çalışacaklarını söyledi.

Medvedev de açıklamasında Ortadoğu, Afganistan, Suriye, İran ve Avrupa füze savunma sistemi ve diğer konuları müzakere ettiklerini teyit ederek, “Pozisyonlarımız birbirinden uzak olsa da mümkün bir çözüm için çalışmaların sürdürülmesi konusunda anlaştık” şeklinde konuştu.

Rusya’nın DTÖ üyeliğinin ABD, tüm dünya ve Rusya için güzel bir haber olduğunu vurgulayan Medvedev de Obama ve yönetimine aktif katkıları için teşekkür etti. Geçen hafta DTÖ Çalışma Grubu Rusya’nın üyeliğe kabulünü uygun gören dosyayı kurula havale etti. Aralık ortasında toplanacak Bakanlar Kurulu’nda Rusya’nın DTÖ üyeliğinin kabul edilmesi bekleniyor. Rusya parlamentosunun anlaşmayı onaylamasından bir ay sonra da Rusya’nın üyeliği aktif hale gelecek. Özellikle ithal ürünlerde Rusya’nın gümrüklerde uyguladığı korumacı yapı önemli ölçüde rahatlayacak.

Ticarette engellerin kaldırılmasının önemine değinen Medvedev, kısa sürede dünyanın maruz kaldığı ekonomik durgunluk sürecinin sona ermesini ümit ettiğini kaydetti. Yahudilerin göçüne izin vermeyen Sovyetler Birliği’ne karşı uygulanan 1974 tarihli Jackson–Vanik yaptırımlarının kalkması özellikle Rus silah şirketleri açısından önemli avantajlar sağlamsı bekleniyor.

Obama, Medvedev’le görüşmesinden sonra Çin Devlet Başkanı Hu Jintau ile de ikili bir görüşme gerçekleştirdi. Çin’den de İran’a ortak cevap verilmesi konusunda teyit alan Obama, Güvenlik Konseyi’nden yeni yaptırım kararı çıkarabilmesi için veto hakkına sahip olan Rusya ve Çin’in onayını alması gerekiyor.