Suriye krizinde güç mücadelesi; Putin, Pekin’de; Clinton, Tiflis’te

Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, Avrupa başkentlerini ziyaretinin ardından Asya turuna başladı. St. Petersburg’da hafta sonunda AB liderleri ile görüşen Putin, ilk olarak Özbekistan’ın başkenti Taşkent’te İslam Kerimov’la görüştü, sonra da Şaghay İşbirliği Örgütü (ŞİÖ) zirvesi için Pekin’e geçti.

NATO öncülüğünde inşa edilen füze kalkanı, İran nükleer programı ve Suriye krizinde batılı ülkelerle farklı düşünen Putin’in ŞİÖ zirvesinde güç gösterisi yapması bekleniyor. Türkiye’ye “diyalog ortaklığı” verilecek zirvede, Pakistan ve Hindistan’a tam üyelik, Afganistan’a da gözlemci ülke statüsü verilecek. Zirve gündeminde yeni ülkelerle genişleyen örgüt içinde ekonomik, ticari ve siyasi alanda işbirliklerinin güçlendirilmesi var.

Clinton, Tiflis’ten Rusya’ya mesaj gönderdi

Putin’in 7 Mayıs’ta yemin ederek devlet başkanlığı koltuğuna oturmasının ardından başlattığı yoğun dış politika trafiğine karşı ABD’den Kafkas ziyareti karşılığı geldi. ABD Dışişleri Bakanı Hillary Clinton dün gerçekleştirdiği Erivan temaslarının ardından bugün de Gürcistan’ın başkenti Tiflis’e geldi. Suriye lideri Beşşar Esed’in en kısa sürede koltuğunu bırakmasını isteyen Clinton, Gürcistan’ın toprak bütünlüğünü desteklediklerini vurguladı.

Ağustos 2008’de gerçekleşen savaşın ardından Gürcistan’ın ayrılıkçı bölgeleri Güney Osetya ve Abhazya’nın bağımsızlıklarını Rusya’nın tanımasını eleştiren Clinton, “Biz Rusya’ya 2008’de imzalanan ateşkes anlaşmasının şartlarına uymasını istiyoruz. Buna kriz öncesi duruma göre askeri birliklerin çekilmesi ve insani yardımın serbestçe ulaşması dahil” dedi. Gürcistan topraklarının yüzde 20’sinin işgal altında olduğunu hatırlatan Gürcistan Başbakanı Nika Gilauri ABD’ye verdiği destek için teşekkür etti.

Putin Çin’le 17 anlaşma imzaladı

Pekin temaslarına Çin Devlet Başkanı Hu Jintau ile görüşerek başlayan Putin, iki ülke ilişkilerinin en güçlü seviyeye ulaştığını söyledi. Rusya ve Çin arasında bu seviyede diyalogun kurulması için yoğun çaba sarfettiklerini ifade eden Rusya lideri, “Stratejik ortaklığımız yeni evrensel bir seviyeye ulaştı.” tespitinde bulundu.

Uluslar arası alanda Suriye ve İran krizi konusunda baskılar artarken, Putin’in İran Cumhurbaşkanı Mahmut Ahmedinecat’la Pekin’de ikili bir görüşme yapması planlanıyor. Putin’in hedefinde tüm bu siyasi görüşmelerin yanı sıra, Çin’le ekonomik ilişkilerin geliştirilmesi de var. Putin, Rus meslektaşı ile hazır bulunduğu imza töreninde nükleer enerji, ikili ticaret, eğitim, göçmen ve diğer konuları kapsayan 17 ayrı anlaşma imzalandı.

Çin basınından People’s Daily’e ziyareti ile ilgili bir makale yazan Putin, iki ülke toplam ticaret hacminin 2015’te 100 ve 2020’de 200 milyar dolara çıkarmayı hedeflediklerini söyledi. Rusya ve Çin arasında toplam ticaret hacmi bir önceki yıla göre yüzde 40 artarak 2011’de 83,5 milyar dolara ulaşmıştı. Putin makalesinde Çin’in Tianwan kentinde ülkenin en güvenli nükleer santralinin inşasında sağladıkları desteği de vurguladı.

Devlet töreni ile karşılanan Putin, Hu Jintau ile ikili görüşmelere başladı. Putin’e ziyaretinde Gazprom Başkanı Aleksey Miller’in yanı sıra altı bakan eşlik ediyor. Rusya ve Çin arasında yıllık 70 milyar metreküp doğalgaz alımını öngören anlaşmada herhangi bir sonuç alınıp alınamayacağı ise belirsiz. İki ülke arasında petrol ve doğalgaz alımları ile ilgili fiyat pazarlığında ise henüz bir mutabakat sağlanamadı.

Rusya Avrupa fiyatları olan bin metreküp için 400 dolar talep ederken, dünyanın en çok enerji ithal eden ülkesi Çin 30 yıllık anlaşma çerçevesinde 250 dolar öneriyor.