Rusya ve ABD, İran nükleer sorununun çözüleceğinden ümitli
Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov, ABD Dışişleri Bakanı John Kerry ile Asya Pasifik Ekonomik İşbirliği (APEC) zirvesi çerçevesinde Pekin’de bir araya geldi. İki bakan görüşmede İran nükleer sorunu, Suriye ve Ukrayna krizinin geniş bir şekilde ele aldı.
Lavrov görüşme sonrası basına yaptığı açıklamada, yardımcılarının İran temsilcileri ile birlikte sorunun çözümü konusunda çalışmaları sürdürdüklerini, anlaşmanın son aşamasının sağlanması için pratik konuların da çözümü gerektiğini söyledi. Rus Bakan, planlanan 24 Kasım tarihine kadar anlaşmanın sağlanacağı konusunda ABD ile mutabık olduklarını ifade etti.
ABD Dışişleri Bakanı Kerry de, Rusya’nın İran nükleer sorununun çözümünde yapıcı rol üstlendiğini ve ciddi bir uluslararası partner olarak çaba sarfettiğini vurguladı. ABD Dışişleri Bakanı anlaşmanın önümüzdeki haftalarda yapılacak çalışmalarla planlanan takvimde sonuçlanmasını ümit ediyor.
Kasım 2013’de Cenevre’de P5+1’in (Rusya, ABD, İngiltere, Fransa, Çin ve Almanya) İran’la yaptığı görüşmelerde Tahran’ın nükleer programının barışçıl olduğunun garantisini veren anlaşmanın Temmuz 2014’e kadar imzalanması gerekiyordu. Daha sonra tarih 24 Kasım 2014 olarak revize edildi.
İran Dışişleri Bakanı Muhammed Cevad Zarif, uluslar arası aracı grubun İran’ın barışçıl amaçlı nükleer programını geliştirme hakkını tanımaları durumunda kendilerinin de anlaşmanın son halini imzalamaya hazır olduklarını belirtmişti.
İran nükleer sorunu ile ilgili P5+1’in yeni zirvesi 11 Kasım’da Umman’ın başkenti Maskat’ta yapılması planlanıyor.
Suriye’de diyalog süreci yeniden başlatılacak
Lavrov ve Kerry görüşmelerde uluslar arası terörle mücadele, Suriye sorunu ve Ukrayna krizini de ele aldı. Ortadoğu ve Kuzey Afrika bölgesinde terörün birinci derece sorun olduğunu ifade eden Lavrov, “Biz muhtemelen terörle mücadele metotları konusunda pozisyonlarımızı yakınlaştırmaya çalışıyoruz.” değerlendirmesinde bulundu.
Suriye hükümeti ve muhalif gruplar arasındaki görüşmelerin yeniden yapılandırılması konusunda Amerikalı meslektaşı ile anlaştıklarını vurgulayan Lavrov, “ABD Dışişleri Bakanı bizim farklı gruplarla Suriye muhalefetinin temsil edilmesi konusundaki görüşümüzü paylaşıyor. Suriye’nin dışında olan muhalif gruplar değil, içerde olanlar da dahil olmalı.” önerisinde bulundu.
Lavrov, Rusya, ABD ve bölge ülkeleri ile birlikte ulusal bir diyalog sürecinin 30 Haziran 2012’de Cenevre’de olduğu gibi başlatılması konusunda atılacak adımları ele aldıklarını ifade etti.
Suriye’de Mart 2011’den bu yana devam eden iç savaşta en az 200 bin kişi yaşamını yitirdi ve 3 milyon kişi de yurt dışına çıkmak zorunda kaldı. Krizin çözümü için Cenevre’de 15 Şubat’ta yapılan ikinci tur görüşmelerinde herhangi bir somut adım atılamadı.
Ukrayna krizi güç kullanılarak çözülmez
Rusya Dışişleri Bakanı Lavrov, Ukrayna krizinin çözümünün güç kullanılarak sağlanamayacağı konusunu Batılı ülkelerin Kiev yönetimine anlatması gerektiğini söyledi.
Kiev’de güç kullanarak sorunu çözmeye yönelik düşüncelerin yeniden gündeme gelmeye başladığını hatırlatan Lavrov, “ABD ve biz anlaşılabilir nedenlerle Ukrayna’da olanlar konusunda farklı düşünüyoruz. Ancak Washington durumun normalleşmesi ve Kiev’le Lugansk ve Donetsk liderleri arasında diyalog ortamının oluşmasını sağlarsa bu doğru yönde atılış bir adım olacağına inanıyorum.” dedi.
Rus Bakan görüşme öncesi Interfax’a yaptığı değerlendirmede, Ukrayna’da Rus askerinin bulunduğu yönündeki iddiaları yalanladı. Rus Bakan, ABD Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Jen Psaki’nin Ukrayna’da Rus askerinin olduğuna dair bilgileri doğrulayamadığını hatırlattı.
Ukrayna’nın ayrılıkçı bölgelerinde 2 Kasım’da yapılan seçimlerin ardından tansiyon yeniden yükseldi. Ateşkesin sıkça ihlal edildiği bölgede barışın sağlanmasına yönelik takvim belirsizliğini koruyor.