Rusçanın Küresel Konumu Güçlendiriliyor

HABERRUS - Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, ülkenin dil politikasının temel ilkelerini belirleyen bir kararnameyi onayladı. Kararname, Rusçanın dünyadaki konumunu güçlendirmeyi ve yabancı kelime kullanımını azaltmayı hedefliyor. Resmi belgede Rusçanın "ulusal bir hazine" ve kültürün önemli bir unsuru olduğu vurgulanırken, tüm Rusya halklarının dillerinin devlet desteği göreceği taahhüt edildi.

Rusçanın Önceliği ve Yerel Dillerin Korunması

Kararnamede, Rusya'nın etnik-kültürel çeşitliliği içinde Rusçanın vatandaşlık kimliğini belirleyen temel unsur olduğu ifade edildi. Dilin, Rus devlet sisteminin temellerinden biri olduğu ve geleneksel manevi değerlerle sıkı sıkıya bağlı bulunduğu kaydedildi. Bununla birlikte, tüm Rusya vatandaşlarının ana dillerini kullanma hakkının garanti altına alındığı belirtildi.

Belgede, "Rusya, Rus dilinin kullanımını kısıtlama, Rus kültürünü (Rus edebiyatı dahil) 'iptal etme', Rus medyasını ayrımcılığa tabi tutma ve geleneksel Rus manevi değerleriyle çelişen ideolojik dayatmalara başarıyla direnmektedir" ifadelerine yer verildi.

Dil Politikasının Beş Temel Tehdidi

Kararnamede, Rusya'nın dil politikasına yönelik beş ana tehdit şöyle sıralandı:

Resmi iletişim alanlarında, Rusçada yaygın karşılıkları bulunan yabancı kelimelerin ve standart sözlüklerde yer almayan yabancı kökenli sözcüklerin gereksiz yere kullanılması,

Bazı yabancı devletlerin Rusçanın kullanım alanını kısıtlama girişimleri,

Rusya halklarının dillerini konuşanların sayısındaki azalma ve bu dillerin kullanım alanlarının daralması,

Somut Uygulama Adımları

Dil politikasını hayata geçirmek için önemli adımlar atılacak. Ulusal Sözlük Fonu, Rusya halklarının dillerinin standart normlarını içeren bölümlerle genişletilecek. Cumhuriyetlerin resmi dilleri ve diğer yerel diller için standart okul ders kitapları serisi ve öğretim metodolojisi geliştirilecek. Kiril alfabesi temelli klavye düzeninde, Rusya halklarının dillerindeki harfler için özel alan ayrılacak.

Nisan 2024'te Putin tarafından imzalanan yasayla oluşturulan Ulusal Sözlük Fonu'nun operatörlüğünü Bilim ve Yükseköğretim Bakanlığı üstlenecek. Beş yılda bir güncellenecek olan fonun 2027 yılına kadar tamamlanması planlanıyor.

Yabancı Kelime Kısıtlaması ve Uygulama Alanları

Şubat 2023'te "Rusya Federasyonu Devlet Dili Hakkında" Federal Yasası'na yapılan değişiklikle, Rusçada karşılığı bulunan yabancı kelimelerin kullanımı kısıtlanmıştı. Bu kural, kamu görevlileri, devlet ve belediye bilgi sistemleri ile eğitim alanında uygulanacak.

Yabancılar İçin Dil Politikası

Kararnameye göre, reşit olmayan yabancı uyruklular için Rusça dil yeterlilik test sistemi uygulamaya konulacak. Yabancıların dilsel uyum düzeylerini ölçmek için mekanizmalar geliştirilecek. Ayrıca, Rusçanın ve diğer Rusya dillerinin internet ortamındaki varlığını genişletmek hedefleniyor.

Rusya'nın Dil Zenginliği

Rusya'da resmi dil Rusça olmakla birlikte, ülkede 270'den fazla dil ve lehçe resmi olarak tanınıyor. Rusçayı (111 milyon kişi) ana dil olarak kullananların yanı sıra, Tatar, Çeçen ve Başkurt dillerini konuşanların sayısı bir milyonu aşıyor. Yeni dil politikasıyla bu dillerin korunması ve geliştirilmesi amaçlanıyor.