NATO'dan Ukrayna İçin İki Aşamalı Güvenlik Garantisi Planı

HABERRUS - NATO Genel Sekreteri Mark Rütte, Ukrayna'ya sağlanacak güvenlik garantilerinin iki aşamalı bir yapıda olacağını duyurdu.

Rütte, ilk aşamada bir barış anlaşması veya ateşkes düzenlemesi, ikinci aşamada ise ABD ve AB'nin sağlayacağı uzun vadeli güvenlik taahhütlerinin hayata geçirileceğini belirtti. Bu açıklama, Kiev'de devam eden güvenlik görüşmeleri sırasında geldi.

İlk Aşama: Çatışmaların Durdurulması

Rütte'nin açıklamalarına göre birinci seviye garantiler, çatışmaların acilen durdurulmasını ve kalıcı bir barış için zemin oluşturulmasını öngörüyor. Bu kapsamda resmi bir ateşkes anlaşması veya kapsamlı bir barış düzenlemesi veya her ikisinin kombinasyonunun uygulanması planlanıyor. Bu aşamanın temel amacı, silahlı çatışmaları derhal sona erdirmek ve müzakereler için güvenli bir ortam yaratmak.

İkinci Aşama: Batı'nın Uzun Vadeli Taahhütleri

İkinci aşamada ABD ve Avrupa ülkelerinin sağlayacağı garantiler devreye girecek. Bu kapsamda "NATO-light" (hafifletilmiş NATO) olarak adlandırılan model tartışılıyor. Bu model, NATO'nun 5. Maddesi'ndeki kolektif savunma taahhüdünü tam olarak içermeyecek ancak imzacı ülkeleri saldırı durumunda hızlı tepki vermekle yükümlü kılacak. Aynı zamanda Ukrayna'nın savunma kapasitesinin sürekli güçlendirilmesini öngörecek.

Zelenski'den Üçlü Zirve Çağrısı

Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenski, NATO Genel Sekreteri ile görüşmesinde Rusya ile müzakerelere hazır olduğunu ancak bunun üçlü zirve formatında (Ukrayna-Rusya-ABD) yapılmasını istediğini belirtti. Zelenski, Amerikan liderinin "Putin'i durdurabilecek tek kişi" olduğunu vurgulayarak ABD'nin sürece doğrudan dahil olması gerektiğini ifade etti.

Rusya'nın Koşulları Netleşiyor

Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov ise Batı'nın Ukrayna'ya sağlayacağı güvenlik garantilerinin komşu ülkelerin de güvenliğini tehdit etmemesi gerektiğini vurguladı. Rusya, NATO askerlerinin Ukrayna'da konuşlanmasına kesinlikle karşı çıkarken, silah sevkiyatlarını bölgesel istikrarsızlığın nedeni olarak görüyor. Moskova yönetimi, güvenliğin bölünmezlik ilkesinin herkes için geçerli olması gerektiğinin altını çiziyor.

Avrupa'nın Diplomatik Denge Arayışı

Avrupa liderleri, Ukrayna'ya tam NATO üyeliği alternatifi oluşturabilecek modeller üzerinde çalışıyor. Bu kapsamda Ukrayna'nın savunma kapasitesinin kalıcı desteklenmesi, saldırı durumunda koordineli askeri tepki ve ekonomik ve siyasi iş birliği mekanizmaları tartışılıyor. Ancak bu modelin NATO'nun kolektif savunma mekanizması kadar güçlü olmayacağı belirtiliyor.

Uluslararası gözlemciler, bu iki aşamalı yaklaşımın hem acil çatışma durdurma hem de uzun vadeli güvenlik ihtiyacını karşılamayı hedeflediğini belirtiyor. Ancak tarafların uzlaşmaz tutumları nedeniyle müzakerelerin önündeki engellerin devam ettiği vurgulanıyor. Önümüzdeki dönemde diplomatik çabaların hız kazanması beklenirken, çatışmaların yoğunluğunun pazarlık pozisyonlarını etkilemeye devam edeceği öngörülüyor.