Lukyanov: Trump, Nobel Ödülü Alabilecek Mi?
HABERRUS - Rusya ile Ukrayna arasında barışın sağlanması için çaba sarfeden ABD başkanı Donald Trump, bunu başarması halinde Nobel Barış Ödülünü almak istediğini açıkça ifade etti.
"Russia in Global Affairs" dergisinin Genel Yayın Yönetmeni Fyodor Lukyanov, Trump'a Nobel Ödülü verilmesi fikrinin o kadar da saçma olmadığını, son yaşanan politik olaylarla tarihi perspektifden değerlediriyor.
1980'lerin başında, eski ABD Başkanı Jimmy Carter, Stokholm'deki bir etkinlikte uzun yıllar Nobel Vakfı'nın icra direktörlüğünü yapmış olan Stig Ramel'e yaklaşarak şu sitem dolu soruyu sordu: "Mısır ve İsrail arasındaki Camp David Anlaşmaları için bana neden Nobel Barış Ödülü vermediniz? Onu alsaydım, ikinci bir dönem başkan olarak kalırdım." Carter, 1980'de Ronald Reagan'a yenilmişti. Ramel'in cevabı kısaydı: "Üzgünüm Bay Başkan, aday gösterilmemiştiniz..." 1978 ödülü, Mısır Devlet Başkanı Enver Sedat ve İsrail Başbakanı Menahem Begin'e gitmişti.
"Tüm Oyuncakları İsteyen Çocuk"
Donald Trump ise adaylığını sağlamakta hiç zorlanmadı. Onu aday gösterenlerin sayısı, Ruanda, Kamboçya ve Gabon'dan Ermenistan ve Azerbaycan'a kadar uzanıyor; bireyler ve kuruluşlar da buna dahil. Trump, alenen ve ısrarla Nobel Barış Ödülü'nü talep eden ilk lider. Carter, küresel takdirin seçmen işlerini düzelteceğini umuyordu. Trump ise son derece kibirli ve çocukça bir şekilde var olan tüm "oyuncaklara" sahip olmak istiyor.
Nobel Kriterleri ve Trump'ın Karnesi
Peki ciddi olarak, bu gösterinin bir anlamı var mı?
Teknik olarak, ödülün bu yıl verilebilmesi için Trump'ın 31 Ocak'a kadar, yani Beyaz Saray'da geçirdiği ilk on gün içinde aday gösterilmiş olması gerekiyordu. Belki de biri yapmıştır. Aynı program, Obama'nın başkanlığının ilk yılında ödülü almasına engel olmamıştı.
Alfred Nobel'in vasiyetindeki kriterler açıktır: "Halkların birleşmesine, mevcut orduların ortadan kaldırılmasına veya azaltılmasına, barış kongrelerinin düzenlenmesine ve girişimlerin yayılmasına en büyük veya en iyi katkıyı yapan kişi." Trump'ın halkları birleştirme konusunda başarısız olduğu ortada; ondan daha kutuplaştırıcı bir figür bulmak zor. Militarizmin azaltılması da uygun değil: Pentagon'a 2026 için rekor bir bütçe olan yaklaşık 1 trilyon dolar ayrıldı. Ancak Trump, kendi ifadesiyle çatışmaların çözümünde mutlak şampiyon.
Zaferler ve Karışıklıklar
Beyaz Saray, Hindistan-Pakistan arasında nükleer savaşın önlenmesi de dahil olmak üzere altı vakadan bahsediyor. Gerçi, başarılarını sıralarken Trump, mutlu ettiği ülkeleri karıştırıyor (Ermenistan yerine Arnavutluk). Ama bunlar önemsiz şeyler. Taçtaki incinin, Nobel ödülünün açıklanacağı zamanla zamanlanmış gibi görünen bir son teslim tarihiyle Ukrayna'daki savaş eylemlerinin durdurulması olması gerekiyor.
Nobel Komitesi ve Avrupa'nın Düşünceleri
Nobel Komitesi'nde karar verenlerin böyle bir adayı desteklemesini hayal etmek zor. Ancak Avrupa, kaprisli patronu yatıştırmak istiyor ve Trump için "Nobel" lehine perde arkası manevralarını dışlamamak gerekiyor. Ödülü ona verme fikri göründüğü kadar absürt olmayabilir. Nobel Komitesi'nin görevi, barışı teşvik eden faaliyetleri ödüllendirmektir. İçinde bulunduğumuz küresel düzenin parçalanma aşamasında çelişkileri çözmek imkansızdır, en fazla arzuyu gösterebilir, durdurabilir ve yoğunluğu yumuşatabilirsiniz. Trump da tam olarak bunu yapıyor - hem de oldukça samimi bir şekilde. Elinde olan araçlarla: noktasal gösterişli güç kullanımından dizginsiz sözlü saldırılara ve ekonomik zorlamaya kadar. Diğerlerinin bundan bile yok.
Lenin'in ifadesiyle bu durumu yeniden ifade edersek, Trump'a Nobel Ödülü vermek özünde doğru ama biçimsel olarak bir alay konusu.
Nasıl bir barış (her iki anlamda da), öyle bir ödül. Bu arada, Camp David Anlaşmaları hala yürürlükte; istikrarın nadir bir örneği. Kırgın Carter, yirmi yıldan fazla bir süre sonra, başkanlık sonrası barışı koruma faaliyetleri için Nobel'i aldı. Trump beklemeyecek. Yaş ve karakter olarak - ona her şey hemen şimdi lazım. Ya da asla ve hiç kimseye.
Fyodor Lukyanov, "Russia in Global Affairs" dergisinin Genel Yayın Yönetmeni.