Putin, Paşinyan ve Aliyev neden Moskova'da buluştu?
HABERRUS - Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin 11 Ocak'ta Kremlin'de Azerbaycan Cumhurbaşkanı ve Ermenistan Başbakanı ile görüştü.
Kommersant'ın özel muhabiri Andrey Kolesnikov, dört saatlik görüşmeler sonucunda Nikol Pashinyan'ın görüşmeler başlamadan önce imzalamayı düşünmediği bir bildirinin imzalandığına dikkat çekiyor.
Görüşmelerin başladığı sabah Ermenistan Başbakanı'nın Moskova'ya uçacağına dair hiçbir kesinlik yoktu. Ermenistan’da bazı muhaliflerin Paşinyan’ın uçağının kalkmaması için toplandığı ve protesto gösterisinde bulunduğu haberleri basına düşmüştü. Hatta Ermenistan'dan, bazı Ermenilerin uçağın Nikol Paşinyan ile birlikte kalkmasını engellemeye çalıştıklarına dair bazı bilgiler de haberlerde paylaşıldı.
Yine de saat 11.00 civarında planlandığı gibi Ermenistan Başbakanı ve Azerbaycan Cumhurbaşkanı Moskova'ya uçtu.
Koronavirüs önlemleri kapsamında Vladimir Putin ile şahsen yüz yüze görüşme yapabilmek için karantina süresini doldurmak gerekiyor, ancak Paşinyan ve Aliyev ile buluşma tüm bu kuralların dışında gelişti.
Kommersant Gazetesinin muhabiri Andrey Kolesnikov haberinde, Kremlin sözcüsü Dimitri Peskov’a bu konuyu sorduğunda cevap vermekten kaçındığını belirtiyor ve ekliyor, muhtemelen yeni geliştirilen hızlı test kitlerinden liderlere yapıldığı ve güvenli sonuçlar elde edildiği tahmininde bulunuyor.
Liderlerin Putin ile buluşma anını ve sarılarak selamlaşmalarını değerlendiren Kommersant, bu sarılma ve samimi karşılamanın ardından sosyal mesafe kuralına uygun oturma düzeninin mantıksız olacağı için liderlerin oturma düzeninin salgın öncesi dönemlerdekine benzer şekilde oluşturulduğu yorumunda bulunuyor.
İlham Aliyev'in amacı elde ettiği zaferini daha da temelden güvence altına almaktı
İlham Aliyev için müzakerelerin amacının savaş sonrası elde ettiği zaferini daha da temelden güvence altına almak, olduğunu söyleyen Rus gazeteci, Nikol Paşinyan'ın hedefini yine kendisinin söylediğini belirterek, Paşinyan’ın Moskova ziyareti öncesi Ermenistan'daki destekçilerine ve muhaliflerine yaptığı; Ermeni aslanlarını Azerbaycan esaretinden kurtarmanın gerekli olduğunu ve bunun için şeytanla bile karşılaşmaya hazır olduğu sözlerine vurgu yapıyor.
Vladimir Putin, Kasım ayında meslektaşlarını Moskova'ya davet edenin kendisi olduğunu ve onlara çok ünlü müzakereleri teklif ettiğini açıkça belirtti: 'Sürekli temas halindeydik, birlikte bir uzlaşma arıyorduk. Hatırlayacağınız üzere 9 Kasım'da her gece yapılan telefon görüşmeleri de dahil olmak üzere yoğun bir şekilde ortak çabalarımızın bir sonucu olarak, sizinle imzaladığımız üçlü bir beyanname üzerinde anlaşmaya varıldı. Bu temel belge, bildiğiniz gibi, öncelikle düşmanlıkların tamamen sona ermesi, Rus barış güçlerinin bölgeye gönderilmesi ve özellikle önemli olan, çatışmalardan etkilenen sivil nüfusa normale dönmeleri için çok yönlü ve etkili yardım sağlanması hakkında.’
Azerbaycan ve Ermenistan arasındaki ikinci savaş Transkafkasya'daki statükoyu nasıl değiştirdi?
Kommersant’ın analiz haberinde Erivan ve Bakü’nün, eski Sovyet cumhuriyetlerinin yanı sıra Türkiye ve İran'ın da katılımıyla çok taraflı işbirliğinin yeniden canlandırılmasının Karabağ barışına giden yolda geri dönüşü olmayan bir nokta haline gelebileceği gerçeğinden hareket ettiğini belirtiyor. Ancak, her iki ülkenin de bu tür bir işbirliğinin şartlarını farklı gördüğünü de ekliyor.
İlham Aliyev’in Moskova’daki görüşmede, ‘şu anda Nahçıvan koridorunun açılması için somut çalışmalar yapılıyor’ sözlerine atıfta bulunuyor. Ancak Ermeni tarafının ise Nahçivan koridorunun açılabilmesi için 9 Kazım'da varılan anlaşmanın diğer şartlarının da yerine getirilmesine bağlı olduğu ifade ediliyor.
Aliyev, ‘olayların önüne geçmek istemiyorum ama bu koridorun açılması 9 Kasım'da imzalanan açıklamaya yansıdı. Bu nedenle kesinlikle açılacak ve Azerbaycan, Türkiye, Rusya, Ermenistan ve İran bu yolu kullanacak ”diyerek koridorun yakın zamanda açılacağı teminatını verdi.
Ermenistan, Azerbaycan üzerinde Rusya ile Demiryolu bağlantısı kuracak
Erivan'ın Azerbaycan'ın Nahçıvan Özerk Cumhuriyeti ile bağlantısını sağlamaya hazır olduğu da Başbakan Paşinyan'ın basın sekreteri Mane Gevorgyan tarafından da teyit edildi.
Ancak bunun 9 Kasım'daki üçlü açıklamanın hükümlerinin yerine getirilmesine bağlı olduğu belirtildi.
Ermenistan, malların Azerbaycan topraklarından Rusya ve İran'a ulaştırılması olasılığıyla da ilgileniyor.
Ermenistan’ın doğu kesiminden Nahçıvan ve Azerbaycan arasındaki iletişimi sağlamaya hazır olduğu ancak 9 Kasım’da kabul edilen anlaşmanın, rehinelerin, tutukluların, esirlerin ve ölülerin naaşlarının değişimini öngören sekizinci maddenin tam olarak uygulanmadan bu meselelerin tam olarak tartışılmasının zor olacağı şerhini düşüyor.
Tüm bunların yanı sıra, Nahçıvan koridoruna karşılık, Ermeni mallarının kara ve demiryolu ile Rusya ve İran’a ulaştırılması için de Azerbaycan üzerinden gerekli tüm adımların atılmasını istiyor.