Aşkabat, Afgan Türkmenlerinin ilticasını önlemek için sınıra duvar örüyor

HABERRUS - Türkmenistan, Afganistan sınırını beton duvar ve tel örgülerle ayırmaya hazırlanıyor.

Taliban (Rusya’da yasaklı) ile iyi ilişkiler geliştirmek isteyen Aşkabat yönetimi, Afganistan’dan özellikle de sınır bölgesinde yaşayan Türkmen mültecilere sınırlarını kapatıyor. Mülteci akınını önlemek için de sınıra tel örgü ve beton duvar örüyor.

Aşkabat’ın aldığı bu kararın arkasında, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin'in Orta Asya ülkelerine mülteci kabul etmeme tavsiyesinin yanı sıra enerji projelerini uygulamak için Taliban hareketiyle ilişkilerini geliştirmek istemesi de bulunuyor.

Türkmenistan ve Afganistan arasındaki 800 km uzunluğundaki sınırın ilk etapta en zayıf bölgeleri güçlendirilecek.

Türkmen makamlarını endişelendiren bir diğer şey ise, Avrupa Konseyi Başkanı Charles Michel'in ülkelerinden kaçan Afganların kabul edilmesi ve AB'nin ev sahipliği yapacak ülkelere vaat ettiği 600 milyon dolarlık para yardımı çağrılarının sınırın öteki tarafındaki afgan Türkmenlerini cesaretlendirmesi.

Ağustos ayının sonunda, 11 etnik Türkmen ailesi, Kerkinsky sınır müfrezesinin sorumluluk alanında çitlerin altından bir tünel açarak güvenli bir şekilde Türkmen tarafına geçti. Ancak Türkmen yetkililer sığınma talep eden Türkmenleri gözaltına alarak ülkede sığınma vermedi ve Tacikistan’a gitmelerini istedi.

Türkmen Cumhurbaşkanı Gurbanguli Berdimuhamedov daha önce yaptığı açıklamada koronavirüs enfeksiyonunu gerekçe göstererek sınırın diğer tarafından insanları kabul etmeyi reddetmişti.

Ancak Türkmenistan’ın mültecileri kabul etme konusundaki isteksizliğinin gerçek nedeni aslında farklı.

Türkmen yetkililer, Afganistan'da yaşayan etnik Türkmenlerin, Sovyet döneminde atalarının terk ettiği topraklarına sahip çıkmalarından korkuyor.

Orta Asya ve Orta Doğu uzmanı Alexander Knyazev, bu konuda Rus Nezavisimaya Gazeta’ya yaptığı değerlendirmede Sovyet öncesi o bölgelerde yaşayan ancak Sovyetler Birliğinde topraklarından sürülen Türkmen boyları hakkında araştırmacılara Amerikan vakıflarının arşivlerde çalışma yapmaları karşılığında hibe sözü verdiği, bu çalışmalarla eskiden ülkenin en zengin doğalgaz rezervlerinin bulunduğu bölgelerde yaşayan ancak Sovyet döneminde sürgüne gönderilen Türkmen boylarının Türkmenistan’a döndürülmesinin belgeye ve hukuki bir zemine oturtulmak istenmesi bununla da ülkede istikrarsızlık yaratmanın hedeflendiği iddiasında bulunuyor.

Tüm bu iddialar Türkmenistan yetkililerinin kendilerini Afganistan'dan güvenilir bir şekilde izole etme ve o taraftan herhangi bir sızmayı önleme arzusunu açıklıyor.