Türk Devletleri Teşkilatı 12. Zirvesi Azerbaycan'da Yapıldı

HABERRUS – *Türk Devletleri Teşkilatı (TDT) 12. Zirvesi, 7 Ekim 2025 tarihinde Azerbaycan’ın Gabala kentinde toplandı*.

Çalışma adı "Bölgesel Barış ve Güvenlik" olan zirvede, bölgesel ve küresel gelişmelerin yanı sıra Türk halkları arasındaki işbirliğinin güçlendirilmesi ve refahın artırılmasına yönelik anlaşmalar imzalanmdı. Zirvenin sonunda "Gabala Deklarasyonu"nun kabul edildi.

Katılımcılar ve Gözlemci Ülkeler

TDT’nin kurucu üyeleri Azerbaycan, Kazakistan, Kırgızistan ve Türkiye’nin yanı sıra 2019 yılında örgüte katılan Özbekistan’ın devlet başkanları zirveye katılıyor. Gözlemci statüsündeki Macaristan ve Türkmenistan’ın yanı sıra tanınmayan Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti (KKTC) Cumhurbaşkanı Ersin Tatar da zirvede yer alıyor.

Zirveye katılan liderler şunlar:

• Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev
• Kazakistan Cumhurbaşkanı Kasım Cömert Tokayev
• Kırgızistan Cumhurbaşkanı Sadır Caparov
• Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan
• Özbekistan Cumhurbaşkanı Şevket Mirziyoyev
• Macaristan Başbakanı Viktor Orban (gözlemci ülke)
• Türkmenistan Halk Meclisi Başkanı Gurbanguli Berdimuhamedov (gözlemci ülke)
• KKTC Cumhurbaşkanı Ersin Tatar (gözlemci statü)

Gündem: Ekonomik İşbirliği, Ulaşım Koridorları ve Askeri Alanda İşbirliği

TDT Genel Sekreteri Kubanıçbek Omuraliyev, zirvenin ekonomik gündemine odaklanılacağını belirtti. Ulaşım, lojistik ve altyapı bağlantılarının geliştirilmesi, tüm TDT ülkeleri için stratejik öneme sahip konular arasında yer alıyor.

Özellikle Erdoğan ve Aliyev’in, Zengezur Koridoru ve Orta Koridor (Trans-Hazar) gibi ulaşım projelerinin geliştirilmesine yönelik planları, TDT ülkelerinin ekonomik entegrasyonunu daha da güçlendirmeyi hedefliyor.

Gabala Deklarasyonu’nun, askeri işbirliği alanında da adımlar içerebileceği öngörülüyor. İstihbarat paylaşımı ve savunma sanayii alanındaki ortak çalışmalar, gündemde olabilecek konular arasında.

Dışişleri Bakanları Toplantısı Gerçekleştirildi

Zirve öncesinde, TDT üyesi ülkelerin Dışişleri Bakanları Gabala’da bir araya geldi. Toplantıda, ekonomik işbirliği ve bölgesel güvenlik konuları ele alındı.

Soru: TDT Ülkeleri Arasında Askeri İşbirliğe Karşı Çıkılabilir mi?

TDT ülkeleri arasında artan askeri işbirliği, bazı çevrelerce eleştirilere neden olabilir. Özellikle, Kolektif Güvenlik Antlaşması Örgütü (KGAÖ) ve NATO ülkeleri arasındaki askeri işbirliğinin, özel askeri operasyon döneminde sınırlandırılması gerektiği yönündeki görüşler gündeme gelebilir.

"Türk Devletleri Teşkilatı’nın Gabala’daki 12. Zirvesi, bölgesel ekonomik entegrasyonu ve ulaşım koridorlarını güçlendirmeyi hedefliyor. Askeri işbirliği alanındaki olası adımlar, TDT ülkeleri arasındaki ilişkilerin derinleşmesine katkı sağlayabilir."