ABD, AKKA anlaşmasında Rusya ile işbirliğini sona erdirdi

ABD Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Victoria Nuland, Arupa Konvansiyonel Kuvvetler Anlaşması (AKKA) çerçevesinde Rusya ile işbirliğini sona erdirdiklerini açıkladı. Moskova Mart 2007’de NATO ülkelerinin doğuya doğru ilerlemelerini gerekçe göstererek tek taraflı olarak AKKA anlaşmasını askıya aldığını ilan etmişti. Ağustos 2008 Gürcistan-Rusya savaşının ardından yeniden uzlaşı için çalışan taraflar anlaşmada herhangi bir ilerleme sağlayamadı.


Avusturya’nın beşkenti Viyana’da değerlendirmede bulunan Nuland, “Bugün burada AKKA anlaşmasının Rusya’ya bakan yönü ile ABD’nin tüm yükümlülüklerini sona erdirdiğini ifade edebiliriz” dedi. Nuland son dört yıldır diğer AKKA’ya taraf ülkelerle birlikte sürdürülen diplomatik çözüm arayışlarından herhangi bir sonuç alınamadığını hatırlattı.

Rus basınında yer alan bilgilere göre ABD Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Nuland, AKKA Anlaşması’nın öngördüğü şekilde Rusya’nın konvansiyonel güçleri ile ilgili bilgi paylaşımı yapmadığını ve gözlemci gönderme taleplerine de olumlu cevap vermediğini aktardı.

Ülkesinin Rusya dışındaki AKKA’ya taraf ülkelerle anlaşmanın gereklerini yerine getirmeye devam edeceğini kaydeden sözcü, ABD’nin şeffaflık ve istikrarı teşvik etmek ve Avrupa’da güven inşa etmek için uzun süredir çaba gösterdiğini, ABD’nin Avrupa’da önemli bir kuvvet değişimi olması durumunda yine de Rusya’yı bilgilendirebileceğini hatırlattı.

AKKA anlaşmasının ilk versiyonuna 1990 yılında 16 NATO ülkesi ve 6 Varşova Paktı ülkesi imza koymuştu. 1992’de yürürlüğe giren anlaşmaya göre tank, top, zırhlı araç, saldırı helikopterleri ve savaş uçakları dahil olmak üzere beş ayrı kategoride dengenin kurulması ve bilgi paylaşımının yapılması öngörülüyordu. Sovyetler’in dağılış sürecinde uygulamada olan anlaşma, askeri ve siyasi yapının tamamı ile değişmesinin ardından 1999’da yenilendi. Yenilenen anlaşmaya Rusya, Ukrayna, Belarus ve Kazakistan imza koyarken, NATO ülkeleri Rusya’nın Gürcistan ve Moldova’da bulunan askerlerini gerekçe göstererek parafe etmedi.

NATO’nun doğuya doğru genişlemesi, ABD’nin Avrupa’da kurmayı planladığı füze savunma sistemi ve diğer NATO ülkelerinin AKKA’nın yenilenen versiyonunu imzalamamalarını gerekçe göstererek Aralık 2007’de anlaşmayı tek taraflı olarak askıya aldığını ilan etmişti.