Yıldız: İran ve Rusya'nın 'al ya da öde' yükümlülüğümüzü ötelemesini istiyoruz
Türkiye'nin kullanmadığı doğalgaz için Rusya ve İran'a para ödemek zorunda kalması Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Taner Yıldız'ı harekete geçirdi. 'Al ya da öde' kapsamında alınmayan gaz için İran ve Rusya ile görüşeceklerini söyleyen Bakan Yıldız, "Rusya-Türkiye, İran-Türkiye ilişkilerine dayanarak bunun ötelenmesini istiyoruz. 2 ya da 3 yıl ötelenmesi Türkiye'yi rahatlatacaktır. Yapılmazsa ne olur kritik önemli şeyler olmaz. Ama karşılıklı anlayışı bekliyoruz." dedi.
Bakan Yıldız, düzenlediği kahvaltılı basın toplantısında gazetecilerin sorularını cevapladı. "Al ya da öde kapsamında alamadığımız gaz için İran'a gitme durumunuz var mı?" sorusuna Yıldız, doğalgaz tüketim değerlerinin düşmesi sebebiyle Türkiye'nin Rusya ve İran'la yaptığı net anlaşmalar sebebiyle 'al ya da öde' yükümlülüklerine gireceğini belirtti. Şu andaki doğalgaz kullanım rakamlarının bunu gösterdiğini ifade eden Yıldız, "Bunun için İran ve Rusya'dan bir elastikiyet bekliyoruz. Türkiye'nin kriz tesirinde gazı daha az kullanması çıkan bir sonuçtur. Türkiye'nin büyüme hızı revize edilmiştir. Yılsonu itibariyle yüzde 6 küçülecektir. Enerji piyasası da yüzde 5 civarında küçülecektir." şeklinde konuştu. Kontratlarda net belirtilmiş olmasına rağmen Rusya-Türkiye İran-Türkiye ilişkilerine dayanarak yüklü miktarda ödenmesi gereken paranın ötelenmesini istediklerini kaydeden Yıldız, "2 ya da 3 yıl ötelenmesi Türkiye'yi rahatlatacaktır. Yapılmazsa ne olur? Kritik önemli şeyler olmaz. Ama bu karşılıklı anlayışı bekliyoruz. İran ve Rusya ile yaptığımız görüşmelerde bu konuları görüşeceğiz. Çözüleceğine inanıyoruz." değerlendirmesini yaptı. Rusya ile doğalgaz sözleşmesinin 2011 yılında bittiğini belirten Yıldız, Rusya ile karşılıklı heyetlerle al yada öde ve fiyatlandırmayla alakalı görüşmelerin sürdüğünü kaydetti. Alınmayan gaza para vermemek için tahkime gidip gidilmeyeceğinin sorulması üzerine "Tahkim, komşularla olan ilişkilerde en son tercih ettiğimiz nokta. Karşılıklı anlaşma yoluna gideriz. Çözemezsek tahkime gideriz. Biz krizin mücbir sebep olduğunu belirtip başvuru yapacağız. Anlayış bekliyoruz." dedi.
Rusya ve İran'a ödenmesi gereken rakamın henüz netleşmediğine işaret eden Bakan, gazın tüketilmesi için Türkiye'deki firmalarla blok olarak anlaşmalar yapıldığını ifade etti. Gübre sanayinde gazın kullanılabilmesini sağlayıp ithalatın önünü kesecek düzenleme yapmak istediklerini belirten Yıldız, EPDK'nın bu konuda çalışmalarını yaptığını söyledi. Yıldız, doğalgaz üzerinden alınan ÖTV ve KDV'nin indirimiyle ilgili görüş beyan etmeyeceğini dile getirdi.
ELEKTRİĞİ KAÇAK KULLANAN BÖLGE FATURAYI KENDİSİ ÖDEYECEK
Elektrikteki kayıp kaçak oranlarının sorulması üzerine Bakan Yıldız, bu oranların uzun süre taşınabilmesinin mümkün olmadığını belirtti. Özelleştirme ve diğer önlemlerle kaçağın azaltılması için net sonuçlar alacaklarını söyleyen Yıldız, Türkiye'deki kaçak elektrik kullanma oranının yüzde 30'lardan yüzde 14'lere indiğini ifade etti. Avrupa Birliği ortalamasının yüzde 10 olduğunu belirten Yıldız, "Yüzde 3,5-4'lük almamız gereken mesafe var." dedi. Kayıp kaçağın en fazla Dicle ve Fırat havzasında ve İstanbul'un bir kesiminde görüldüğünü aktaran Yıldız, bu kayıp kaçakların ulusal tarife sebebiyle bir havuzdan ödendiğini ifade etti. Bu yüzden elektrik faturasını zamanında ödeyenlerin kaçak kullananları finanse ettiğini kaydeden Yıldız, 2010 yılında yeni bir tarifeye geçileceğini belirtti. Bununla kaçak elektrik kullanan bölgenin elektriğini kendisinin ödeyeceğini belirten Yıldız, "Bölgesel tarifeye geçmiş değiliz. Her bölge kendi eksi ve artılarını değerlendirmiyor. 2010 sonuna kadar buna geçeceğiz." dedi.
"Enerji verimliliği sağlayan ampullerde civa var mı?" sorusuna Bakan, kanserojen madde taşıdığıyla ilgili kesin bilgi olmadığını Türkiye'deki üniversitelerden bilimsel görüş geldikten sonra kamuoyuyla paylaşılacağını belirtti. Enerji Üst Kurulu'nun bölünmesiyle ilgili yılsonuna kadar tasarı hazırlanacağını aktardı.
RAMAZAN BOYUNCA GECE 3'E KADAR ÇALIŞTIM
"Göreve geldiğiniz günden bu yana hep uluslar arası piyasalarla ilgilendiniz. Yurtiçindeki oyunculara artık zaman ayıracak mısınız? sorusuna Bakan, "Fiziken uykumu 3 saate indirmem lazım. Ramazan boyunca gece 3'e kadar çalıştım. Günlük 10-12 randevu verdik. Buna rağmen 1.142 randevu var. 80 telefon trafiğiyle beraber aynı zamanda sektörle görüşmem gerekiyor. Mesele zaman problemidir. Geçenlerde gece 01.30'da randevu verdik bir guruba. Ciddi misiniz gelelim mi? dediler. Evet gelin dedik. Bana birazcık daha zaman tanımaları lazım." değerlendirmesini yaptı.