“Rusya’da ekonomik krizden çıkış zaman alacak”
The Moscow Times yazarlarından Boris Kagarlitski Rusya’da ekonomik krizin aşılmaya başladığı ile ilgili yönetimden gelen açıklamalara rağmen, krizin devam ettiğini ve sürecin uzamasının muhtemel olduğunu savundu. Rusya’da hükümet çevreleri 2010’dan itibaren büyümenin başlayacağını ifade ederken, Kremlin bir kaç yıllık bir süreye ihtiyaç olduğunu kaydediyor.
“Sanayi üretiminde istikrarlı bir büyüme henüz başlayamadı. Mali piyasalardaki belirsizlik devam ediyor. Petrol varil fiyatları dalgalanıyor.” değerlendirmesinde bulunan ekonomi uzmanı, yönetimin de krizden çıkış konusunda net bir politika üretemediğini iddia etti.
Rusya halkı artık daha az gelire sahip ve daha az insan iş sahibi. Bu durumda azalan gelirler de doğrudan alım gücünü zayıflatıyor. Bir taraftan banka kredileri ödenmezken, diğer taraftan daha fazla işsiz hükümetten işsizlik maaşı almaya başladı. Reel sektörü desteklemek zorunda kalan hükümet krizle mücadele çerçevesinde giderek bütçede daha fazla açık veriyor. Son verilere göre yıl sonuna kadar oluşacak bütçe açığı 70 milyar doları geçecek. 2010 için ise bu rakam 100 milyar doları aşabilir.
Diğer taraftan müşteriler kendi sorunlarını çözmeden, bankacılık sektörünün düze çıkması mümkün değil. Bankaların kredi alacakları 1 trilyon ruble (33 milyar doları) aşmış durumda. Bu 2010’un ilk yarısında daha da kötüye gidecek. İkinci kriz dalgasından mali sektör kaçamayabilir.
Bir başka önemli sorun da işsizlik. Yöneticilere göre Rusya, bir kısım Avua ülkeleri ve ABD’den daha az oranda işsizliğe sahip. Ancak burada part time çalışan, evinde oturan ve durumunu işsizlik kurumuna bildirmeyenlerin rakamları yok. 1990’lı yıllarda ödenmeyen maaşlarla ilgili tarihi veriler hafızalarda henüz canlılığını koruyor. 25 yaş altında işsizlerin oranının yüzde 29’lara ulaştığını görmemiz gerekiyor.
Hükümetin krizle mücadeledeki yöntemi toplumsal tepkilerin oluşabileceği delikleri kapatmaya yönelik çalışmalardan öteye geçemiyor. Rusya’nın dev otomotiv fabrikası AvtoVAZ’ın bulunduğu Tolgatti bölgesindeki çalışmalar bunun en güzel örneği. Yüz binden fazla çalışanı olan fabriknın iflas etmemesi için yetkililer harekete geçti. 2 milyar dolara yakın mali kaynak aktarıldı.
Kriz artık insanların asgari ücretin üzerinde maaşlarını almaya başladıkları ve normal yaşamlarına döndükleri zaman biter. Bunun için de şimdiden bir zaman belirlemek hayli zor.